سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ۱۶.۰۶ میلیارد دلار، ۱۶.۸۳ میلیارد دلار، ۲۶.۷۵ میلیارد دلار؛ این اعداد ارزش بازار کتاب کمیک در جهان است؛ عدد اول؛ مربوط به سال ۲۰۲۳، دومی ارزیابی سال ۲۰۲۴ میلادی و سومی، پیشبینی رشد این بازار را تا هشت سال آینده نشان میدهد؛ به این ترتیب تا سال ۲۰۳۲ ناشران کتاب کمیک در جهان، نرخ رشد سالانه ۵.۹۶ درصد را به ثبت خواهند رساند. دیگر پیشبینی پایگاه فورتین بیزینس اینسایز، میگوید، سال ۲۰۲۳ کشورهای منطقه آسیا و اقیانوسیه ۵۲.۵۵ درصد بربازار کتاب کمیک تسلط داشتند.
اما ایران از این بازار چه سهمی دارد؟
محمدمهدی جلالیان، بنیانگذاراستودیو «کمیکا» به خبرنگار ایینا از تجربههای تولید، دشواریهای توزیع و ظرفیتهای سرمایهگذاری در بازار کمیک ایرانی گفت. این ناشر باور دارد، ارزشهای میلیاردی بازار کتاب کمیک، یعنی بینیازی ناشر از یارانههای دولتی. وی از سرمایهگذاری ۵ میلیون دلاری امارات برای تقویت ناشران کتاب کمیک گفت و اینکه رقیب هرچند تولیدات ضعیفی نسبت به تولیدکنندگان ایرانی دارد، اما چشمانداز بلندی، با برنامه ایجاد «قطب نشر» در منطقه ترسیم کرده است.
- مزیتهای کتاب کمیک در مقایسه با انواع دیگر کتاب چیست؟
کمیک، یک مدیا (رسانه) خاص در حوزه کتاب است، بهویژه در دنیایی که رسانه ازجمله شبکههای مجازی توسعه پیدا کردهاند؛ درحالیکه پیدا کردن راهی برای عقب نماندن از فضای مجازی، یکی از چالشهای مطبوعات و نشر است، شاهد توسعه سریع نشر کمیک در دنیا هستیم؛ ازجمله در شمارگان. چرا؟ بهدلیل ویژگیهای کمیک؛ مثلاً در بحث ترویج کتابخوانی؛ یکی از بهترین قالبها برای اینکه بتوانیم اقشار مختلف بهویژه کودک و نوجوان را به کتابخوانی علاقهمند کنیم، کتاب کمیک است. آمریکا برای افزایش سرانه مطالعه، سرمایهگذاری درخورتوجهی در حوزه کمیک، انجام داده است.
باتوجه به اینکه تعداد کلمه در کتاب کمیک کم و داستان، بیشتر با تصویر روایت میشود، مخاطب نوجوانی که چندان اهل مطالعه نیست، راحتتر با کتاب ارتباط برقرار میکند؛ علاوهبراین به نسبت انواع دیگر کتاب، میزان درگیری تخیل و ذهن مخاطب کتاب کمیک بیشتر است. فرض کنید در یک پنل، کاراکتر با مشت گره کرده تصویر شده و در پنل دیگر، ضربه وارد شده و روی زمین افتاده، بین این دو پنل چه اتفاقی افتاده؟ مخاطب تصورات مختلفی میسازد که نتیجه درگیری جدی تخیل مخاطب است. به قول اهالی سینما فریمهای بین این پنل را مخاطب، باید تخیل کند و بسازد؛ بنابراین درگیری تخیلی و ذهنی شدید موجب جذابیت کمیک میشود؛ علاوهبراین نزدیک بودن کمیک به سینما و انیمیشن در ایجاد جذابیت کتاب کمیک به شدت کمک کرده است. کمیک یک پله قبلتر از سینما و انیمیشن قرار دارد؛ بهعبارت دیگر از نظر جذابیت از کتاب مقداری بالاتر قرار دارد و یک پله از سینما و انیمیشن نشسته و این جذابیتها ویژگی دیگری به کتاب کمیک داده است.
- جذابیتهای کتاب کمیک در جذب مخاطب، سلسله داستانهای «تنتن» را یادآوری میکند. این اثر به ۷۰ زبان ترجمه شده و برای نسلهای بعد از دهه ۱۹۳۰ همچنان جذاب است؛ در ایران نیز کتاب کمیک ۱۳۴۰ با ترجمه یک اثر وارد فضای مطالعاتی مردم ایران شد.
بله؛ دهه ۱۳۴۰ با ورود انتشارات یونیورسال به ایران، علاوهبر کتابهای «تنتن» چند عنوان دیگر چاپ میشود. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، انتشار این کتابها متوقف شد و تا ۱۰-۱۵ سال بعد از انقلاب یک نگاه منفی به کتابهای کمیک وجود دارد؛ دلیل اصلی این نگاه، رویکرد اروتیک و محتوایهای ناسالم مثل گونه وحشت در تولید داستانهای کمیک است؛ بنابراین نگاه منفی به قالب کمیک در ایران دهه بعد از انقلاب، وجود دارد کمیکی چاپ نمیشود. بعد از حدود ۱۵ سال، چند نشریه آرام آرام، انتشار کتاب کمیک را شروع میکنند؛ مثل نشریه «خطخطی» نشریه «عصر جدید» «کیهان بچهها». این تلاشها به گفته فعالان این حوزه مثل حاجآقای زائری و آقای صلواتیان، با استقبال فوقالعاده همراه بود اما به صنعت تبدیل نشده بود؛ بهدلیل مسائل مالی این نشریهها، علاوهبراین تولید کمیک هزینههای زیادی دارد و تعداد اندکی از ناشران، با نگاه غیرصنعتی و تولید سالانه یک عنوان کتاب، به عرصه کمیک ورود کردند؛ بنابراین تا قبل از سال ۱۳۹۶ بررسیها نشان داد در ایران تقریباً، ۵۰ عنوان کتاب کمیک چاپ شده بود؛ یک عدد بسیار اندک.
- بهنظر میرسد، حرکت این چند نشریه و ناشر مربوط به دهه ۶۰ و ۷۰ است. اینطور نیست؟
خیر؛ مثلاً نشر خراسان با مدیریت مصطفی حسینی، دهه ۸۰ و ۹۰ سالانه یک یا دو جلد کمیکهای «شاهنامه» را تولید میکرد.
- بنابراین چندان به تالیف ورود نکرده بودند و براساس محتوای آماده - شاهنامه – تولید داشتند.
بله؛ معمولاً شاهنامه بوده یا مثلاً آقای رزاقی که از قدیمیها هستند و از دهه ۷۰ کمیک را شروع کردند؛ معمولاً براساس ضربالمثلها و داستانهای تاریخ اسلام وارد عرصه تولید کتاب کمیک شدند؛ حوزه هنری چند عنوان کتاب کمیک درباره پهلوانهای ایرانی منتشر کرده بود؛ در مجموع یک نگاه پراکندهای به کمیک وجود داشت؛ علاوهبراین مخاطب نیز با «کمیک» شناخت نداشت، حتی با اسم «کمیک» آشنا نبود؛ بنابراین اصلیترین هدف «کمیکا» که سال ۱۳۹۶ فعالیتش آغاز شد، جا انداختن کمیک در ایران بود؛ بهعبارت دیگر معرفی کمیک برای استفاده از ویژگیهایش.
- دنیا، کمیک را یک صنعت مستقل تعریف کرده است یا محتوا و قالبی در ردیف کتاب کاغذی؟
«کمیک» یک صنعت جدا از نشر کتاب کاغذی است. کشورهای صاحبنام در حوزه فرهنگ، علاوهبراینکه صنعت کمیک دارند، در این زمینه صاحب سبک هستند؛ بهعنوان مثال آمریکا در این زمینه پُرکار است؛ یا مجموعه «تنتن» با سبک بلژیکی - فرانسوی، با موضوع ماجراجویی و تصاویر زیاد، یکی از نمونههای قدیمی و پُرطرفدار است. این سبک در فرانسه پایهگذاری شد. سبک بسیار معروف مانگا در ژاپن، بهوجود آمد و بهجرئت طرفدارانش از کمیک خیلی بیشتر شده و دنیا را فراگرفته است.
- مانگا از صنعت کمیک، پیشی گرفته است؟
بله؛ به حدی که انتشار این سبک، در آمریکا بهدلیل اینکه موجب تضعیف ناشران کمیک شده بود، ممنوع شد؛ البته درحال حاضر نیز برای انتشار «مانگا» در آمریکا، چالش وجود دارد و دشوارهای خودش را دارد. روایتگری، تصاویر و داستان، مطابق با فرهنگ ژاپن است. توجه به این سبک در ژاپن، بیش از نگاه صنعتی است؛ در این کشور، وزارت انیمیشن و مانگا وجود دارد؛ یعنی تولید در این عرصه را برای خود یک اصل میدانند. در کرهجنوبی نیز سبک «مانهوا» وجود دارد که به شدت پُرطرفدار است. سایت «وبتونز» که به یوتویب کمیکها شهرت دارد، چندصد میلیون بازدیدکننده دارد و همه محتوای این سایت به سبک «مانهوا» است؛ بنابراین سه سبک «کمیک»، «مانهوا» و «مانگا» بیشترین طرفداران را در جهان دارند. علاوهبر موضوع تولید، توزیع کتاب «کمیک» در کشوری مثل آمریکا، به شیوه موثری تدبیر شده است؛ بهعنوان نمونه برای هر سبک کتاب، یک پخش اصلی وجود دارد. مرکز پخش «دیامون کامیک» در آمریکا، همه کتابهای کمیک در آمریکا را بهطور گسترده توزیع میکند؛ علاوهبراین پایگاه اینترنتی «کامیکورن» جزئیات آمار تولید، شمارگان و قیمت را ماهانه ارائه میکند. بنابر آمار این پایگاه، ماهانه نزدیک به ۳۰۰ عنوان کتاب جدید «کمیک» در آمریکا منتشر میشود؛ آمار عجیب و قریبی است.
- اندازه و ارزش دلاری بازار کمیک چقدر است؟
اندازه بازار کتاب کمیک بهجز سال ۲۰۱۷ بهدلیل شیوع ویروس کرونا، رشد دارد؛ بهعنوان مثال، در آمریکای شمالی ارزش این بازار، سال ۲۰۱۱ از ۷۱۵ میلیون دلار، سال ۲۰۲۲ به ۱۶/۲ بیلیون دلار رسید که نشاندهنده رشد عجیب این صنعت و اندازه بازار بزرگ آن طی ۱۰ سال است. درباره عدد هنگفت ۲ میلیارد دلار، صحبت میکنیم؛ فقط در حوزه صنعت کمیک. یعنی بدون احتساب کتاب در انواع دیگر آن. سال ۲۰۱۸، اندازه بازار کتاب کمیک، یکبیلیون دلار بود و از این میزان، ۵۱۰ میلیون دلار از فروشگاههای کمیک؛ محل ویژه عرضه کتاب «کمیک» به ثبت رسیده است. فروشگاههای کمیک، مشابه دکههای روزنامهفروشی قدیم ایران در بسیاری از شهرهای آمریکا فعالیت میکنند؛ تعداد زیاد این فروشگاهها، بهدلیل تنوع درخورتوجه کتابهای کمیک است؛ این فروشگاهها علاوهبر کتاب، بازار کاراکترسازی نیز هستند؛ چراکه بازار کمیک، پایه بازار کاراکترسازی است؛ بهعبارت دیگر اکشنفیگور، میفروشند اما کارکرد اصلی این فروشگاهها، فروش کتابهای کمیک است؛ هرمحله از شهرهای آمریکا، یک فروشگاه کتاب کمیک فعالیت میکند؛ بنابراین بررسی کنید، چه بازاری را ایجاد میکنند!؟
- درحالی از فعالیت و تاثیر کتابفروشیهای کمیک صحبت میکنیم که هویت راسته کتاب تهران، سالها است به واسطه آسیبهای مختلف ازجمله گسترش بساطگستران کتاب و تغییر کاربری کتابفروشیها، تهدید میشود و بسیاری از کتابها فرصت عرضه پیدا نمیکنند.
متاسفانه؛ خیابان انقلابی که به پایگاه کتاب معروف بود، در حال تغییر است و بررسی آمارهای تولید و عرضه کتاب کمیک، ظرفیت فوقالعاده این حوزه را نشان میدهد. علاوهبر تغییر ماهیت راسته کتاب، اثری از کتابفروشیهای تخصصی کودک و نوجوان هم نیست؛ بسیار تاسفآور است. مخاطبانی که میگوییم برای ساختن آینده کشور، باید ارزشها به آنها منتقل شود؛ اما چطور؟ متاسفانه شکاف عمیق بین نسلی را شاهد هستیم چراکه نتوانستیم گذشته و تاریخ را منتقل کنیم.
- پیش از ورود به نشر کتاب کمیک، چه تصویری از بازار این نوع کتاب داشتید؟ آیا این تصویر، بعد از هفت سال فعالیت، تغییر کرده یا خیر؟
تصور، وجود یک شرایط بهاصطلاح گل و بُلبل بود؛ اینکه بازار منتظرِ عرضه یک محتوای جذاب، باکیفیت و زیبا است. درحالیکه وقتی شروع کردیم، متوجه شدیم، اصلاً ماجرا این نیست و اوضاع خیلی پیچیده است. قضیه بازار کتاب، تعامل با مراکز پخش کتاب و فروشگاههای کتاب، مقوله و کلاف پیچیده سردرگمی است؛ بنابراین چند سال، دست و پا زدیم، خاک خوردیم، تلاش کردیم و مدلهای مختلف عرضه کتاب را امتحان کردیم؛ از فروش در سوپرمارکت و دکهها شروع کردیم و ادامه دادیم.
- سازوکار تحریریه ناشران کتابهای کمیک در دنیا چگونه است؟
درباره تجربه امین فرامرزیان، تصویرگر و فعال در استودیوهای بزرگ دنیا ازجمله دیزنی مثال میزنم. این طراح ایرانی، بهواسطه آشنایی با استودیو «کمیکا» و علاقهمندی به کمیک، بعد از بازگشت به آمریکا در استودیو «ماروِل» مشغول شد؛ روایت او درباره این استودیو این طور است؛ «یک تحریریه بسیار بزرگ، تعداد افراد فعال و حجم تولید فوقالعاده.» با این وصف به این پرسش برمیگردیم که آیا کمیک یک «صنعت» است؟ بله؛ کمیک یک صنعت است و بههمین دلیل تا این حد رشد کرده. ناشران دقیقاً میدانند، توجه به تولید کتاب کمیک، بهمثابه یک صنعت است؛ یعنی تولید ۵۰ تا ۶۰ عنوان کتاب جدید، دنبالهدار با تصویرگری جذاب و البته توجه به حفظ موقعیت در بازار پُررقیب دنیای نشر؛ که بهمعنای توجه به همه اقتضائات صنعت نشر کمیک است. بهعنوان مثال کتابفروشیهای «کمیک» از حمایت گسترده دولت برخوردارند، در کشوری که پایه درآمدهای دولت دریافت مالیات است، این کتابفروشیها از پرداخت مالیات معاف هستند؛ همچنین از انواع تسهیلات مثل پرداخت کمتر اجارهبها، برخوردار میشوند؛ چرا این حمایتها وجود دارد؟ دولت آمریکا تاکید دارد فروشندگان کتاب کمیک، برای ترویج به حمایت نیاز دارند؛ بنابراین میبینیم ۵۱۰ میلیون دلار کتابهای کمیک از فروشگاههای تخصصی و ۴۶۵ میلیون دلار از دیگر شبکههای فروش کتاب ازجمله فروشگاههای عمومی کتاب که بهعنوان عرضهکننده تخصصی کتاب کمیک شناخته نمیشوند، فروش میرود.
موضوع فروشگاه کتاب در ایران، درحال تبدیل شدن به یک بحران است؛ کتاب نباید بهعنوان کالای اضافی دیده شود باید درک کرد، ساختن کشور قطعاً با تقویت کتاب و کتابخوانی شروع میشود. چرا رهبر انقلاب، تا این اندازه به کتاب توجه دارند و کتابهای متعددی را تقریظ مینویسند و تنها نمایشگاه عمومی که حضور دارند، نمایشگاه کتاب تهران است؟ حمایت لازم از فروشگاههای کتاب وجود ندارد؛ میدانیم بسیاری از کتابفروشیها به محل عرضه لوازمالتحریر و فروش انواع بازی تبدیل یا بهطور کل، تغییر کاربری داده شده است. درحالیکه – براساس آمار- میبینیم در آمریکا به عرضه کتاب چه اهمیتی میدهند. علاوه بر آمریکا، مسئولان ژاپنی بعد از جنگ جهانی که تقریباً کشور از بین رفته بود، راهبرد تعریف و اعلام کردند، میخواهند در چند محور رشد کنند، ازجمله در حوزه کتاب و انیمیشن؛ بنابراین با سرمایهگذاری، چند هنرمند درجه یک را برای تحصیل، بورسیه و به آمریکا اعزام میکنند. این افراد بعد از ۵ سال تحصیل با هزینه دولت، ۱۰ استودیو تاسیس میکنند. استودیوها، چند سال نخست فعالیت، خروجی چندانی ندارند اما سالهای بعد، تولید افزایش پیدا میکند؛ بهطوری که بهعنوان رقیب آمریکا شناخته میشوند. متاسفانه در کشور، مانگاهای ایرانی بدون مجوز منتشر و به فروش میرود و حتی مانگا به زبان اصلی، چاپ و در کتابفروشیهای کشور عرضه میشود، کتابهایی که طرفداران زیادی هم دارند.
پایگاه «کامیکورن» علاوه بر کتابهای پُرفروش کمیک، آمار تولید و جزئیات قیمت مجلدهای مختلف یک مجموعه کمیک، تعداد نسخههای فروش رفته، اطلاعات در اختیار کاربر قرار میدهد؛ بهعنوان مثال براساس آمار ماه اکتبر سال ۲۰۱۸، مجلد ۵۷ «مرد عنکبوتی» ۹۵ هزار و ۲۹۶ نسخه، در یکماه فرخته شد، همچنین کتاب پُرفروش کمیک، ۱۰۷ هزار و ۵۷۸ نسخه در یکماه فروش رفته است. آمارهای دیگر نیز از تعداد نسخه فروش رفته، ۱۰۷ هزار، ۱۰۶ هزار، ۱۰۴ هزار، ۹۵ هزار، ۸۸ هزار، ۸۴ هزار؛ ادامه بررسیها، از آمار فروش ۱۶ هزار نسخهای کتاب کمیکِ ردیفِ ۱۶۴ این جدول حکایت دارد؛ تاکید میکنم این آمارها مربوط به فروش یکماه است.
- این کتابها نتیجه فعالیت چند ناشر آمریکایی است؟
درحال حاضر آمار دقیقی ندارم اما ۱۰ ناشر بزرگ کمیک دراین کشور فعالیت میکنند؛ ازجمله ماروِل، دیسی، ایمیج کامیک، هورس کامیک و ویلیانت، علاوه براین ناشران کوچک بسیاری در این کشور فعالیت میکنند؛ همچنین ناشر مولفان هم در این حوزه تولید دارند. درباره وضعیت بازار کتاب کمیک، به گزارش نشر «پنگوئن» اشاره میکنم؛ بهعنوان یکی از بزرگترین ناشران دنیا، مدتی قبل اعلام کرد، با چالشهای بازار کتاب مواجه است و شمارگان برخی کتابهای این نشر کاهش پیدا کرده اما در همین شرایط، بازار کتاب کمیک، مانگا و بهطور کل بازار کتاب نوجوان، در حال رشد است و ظرفیت تحول بازار کتاب را دارد. ارقامی که از بازار کتاب کمیک، اشاره کردم را میتوان جایگزینی برای صادرات نفت بررسی کرد.
- با توسعه بازار کتاب کمیک در ایران، قطع وابستگی صنعت نشر کشور به یارانه دولتی هم دور از انتظار نخواهد بود.
معتقدم با ایجاد زمینههای توسعه فعالیت، ناشران به انواع حمایتهای مادی، ازجمله یارانه و کاغذ نیازی ندارند. با توجه به اینکه ایران هنوز کپیرایت جهانی را نپذیرفته موجب شده، بسیاری از ناشران، ترجمه بیکیفیت عرضه کنند و تولید آثار تالیفی بهشدت افت کند. میدانیم بسیاری از ناشران کودک و نوجوان، تا چه حد از تالیف فاصله گرفتهاند و بازار ترجمه رونق دارد. وقتی تالیف در کشوری ضعیف شد، چطور به صادرات کتاب و فرهنگ ایران، امیدوار باشیم؟! علاوه براین مسیر صادرات برای بسیاری از محصولات صنعتی کشور، بسته شده اما راه برای صادرات کتاب، باز است.
- اندک کتابهای کمیک ایرانی، ظرفیت عرضه در بازارهای بینالمللی را دارند؟
درباره ترجمه مجموعه «تنتن» به ۷۰ زبان دنیا صحبت کردیم؛ مثال ایرانی از این دست «داستان مصور عاشورا» با تصویرسازی ساده است که به بیش از ۱۷ زبان دنیا ترجمه و منتشر شده؛ بنابراین ظرفیت – بینالمللی شدن - برای آثار ایرانی وجود دارد.
- البته بازار کشورهای اسلامی برای فعالیت ناشران ایرانی کتاب کمیک، قابل بررسی است.
بله؛ این بازار به هیچ وجه کوچک نیست و البته بازار بهشدت جذابی هم هست؛ بهعنوان مثال امارات، نخستین منطقه آزاد نشر در دنیا را ایجاد کرده است. تسهیلات متنوع در این منطقه، با هدف جذب فعالان نشر از کشورهای مختلف فراهم شده است؛ ازجمله امکان تاسیس دفتر نشر رایگان، معاف از مالیات و امکان واردات کاغذ بدون عوارض.
- بهنظر میرسد، هدف امارات، پیگیری اهداف بلندمدت در حوزه نشر برای اثرگذاری در منطقه است. این طور نیست؟
بله دقیقاً؛ همانطور که مسئولان فرهنگی امارات اعلام کردند، هدف شارجه، تبدیل شدن به قطب نشر در منطقه است. باتوجه به این برنامهریزی و هدفگذاری پنجساله امارات، از امروز، باید به فکر باشیم؛ باید مسئله کاغذ حل شود. معتقدم دولت باید بهاصطلاح رگولاتوری کند؛ یعنی رفع موانع قانونی و ایجاد زیرساخت، حل مسائل بیمه و مالیات. آیا ناشر باید حق بیمهای برابر با شرکتهای صنعتی پرداخت کند؟! چرا فعالیت این دو یکسان دیده میشود؟ علاوهبراین مالیات ناشران چگونه محاسبه میشود؟ آیا مالیات برحقوق هم مانند درآمد، مشمول معافیت میشود؟ بنابراین اگر در یک مجموعه نشر، ماهانه ۳۰۰ میلیون تومان حقوق به نیروی انسانی حقوق پرداخت میشود، ۱۵۰ میلیون تومان برای مالیات برحقوق محاسبه خواهد شد؛ علاوهبراین حق بیمه نیروی انسانی را نیز باید در نظر گرفت؛ درحالی که امارات اعلام میکند، زمینه فعالیت ناشران متقاضی فعالیت در این کشور، بهمدت ۵ سال از بیمه و مالیات معاف است. تاکید فعالان نشر در ایران، ایجاد زیرساختهایی از جنس زیرساختهای جهانی است. نباید آسیبهای نبود کپیرایت را نیز نادیده گرفت. میدانیم در نبود کپیرایت برخی ناشران میتوانند، بدون اجازه ناشر اصلی، به ترجمه و انتشار کتابی در کشور اقدام کنند؛ با هزینههای اندک ترجمه و گاه با ترجمههای ماشینی. در این شرایط ناشران – حرفهای – آیا توان رقابت دارند؟ و من بهعنوان ناشر کتاب کمیک که برای هر کتاب ۵۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان هزینه میپردازم، آیا توان رقابت با این ناشران را دارم؟! نتیجه این رویکرد چیست؟ ضعف جریان تالیف. نباید اجازه دهیم نشر ایران از داخل تهی شود. چرا تاکید داریم، سود هر فعالیت دیگری غیر از کتاب بیشتر است؟ بهدلیل، بیتوجهی به مقتضیات این صنعت.
بارها فریاد زدهام، چرا برای حضور در نمایشگاههای بینالمللی کتاب، فقط به حضور در نمایشگاه کتاب فرانکفورت اصرار دارید؟ البته که حضور در نمایشگاههای بزرگ، مثل فرانکفورت و بولونیا خوب است اما در شرایطی که امکان حضور نداریم، چرا به بازار منطقه توجه نمیشود و بهاصطلاح رها شده است؟! بهویژه اینکه برای حضور در یک نمایشگاه بینالمللی کتاب، چندمیلیارد تومان باید هزینه کرد؛ علاوهبراین در منطقه، ظرفیتهای متعددی وجود دارد. چرا در نمایشگاههای این کشورها با ۵۰ یا ۱۰۰ ناشر ایرانی، حاضر نمیشویم؟ درحالی که آلمان در نمایشگاه منطقه – اطراف ایران – نه در چند غرفه، بلکه با در اختیار گرفتن دو راهرو اختصاصی و نه با ناشران قوی، بلکه با ناشران متوسط و ضعیف با هدف تقویت آنها حاضر میشود.
- احتمالاً یکی از محصولات در آینده که سیاستهای شارجه در تبدیل شدن به قطب نشر منطقه دنبال میکند، تولید و توزیع کمیک خواهد بود.
بله قطعاً؛ چند سال است از فروش ترجمه عربی و انگلیسی ایلیا در عراق و امارات میگذرد؛ علاوهبراین دو دوره در «کمیکان» نمایشگاه تخصصی کمیک، شرکت کردیم؛ برگزاری یک نمایشگاه تخصصی، نشاندهنده بزرگی این گونه از کتاب است. نخستینبار که در این نمایشگاه حاضر شدیم، هیچ ناشر اماراتی حضور نداشت اما امسال، یک ناشر بزرگ، به اسم «سنداستور» از امارات در این رویداد حاضر بود؛ نماینده این نشر به غرفه کمیکا آمد و گفتوگو کردیم. به جرات میگویم، کارشان در مقایسه با کار بچههای کمیکا بسیار ضعف است اما دولت امارات، با سرمایهگذاری جدی فقط در یک مقطع، ۵ میلیون دلار هزینه کرده است. این ناشر در نمایشگاه کامیکان نیویورک غرفه بسیار بزرگی دارد و با انتشار فراخوان از طراحان دنیا دعوت به همکاری کرده و با سرعت در حال رشد است. چرا؟ واقعیت این است که نگاه حمایتی درخورتوجهی وجود دارد.
پایان بخش نخست
نظر شما