به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خرم‌آباد، آیین شب یلدا با عنوان جشن «شوچله» در مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان لرستان برگزار می‌شود.
مدیرکل کانون پرورش فکری لرستان ضمن تبریک شب یلدا گفت: برگزاری جشن‌های شب یلدا فرصتی است برای زنده ماندن سنت‌هایی که ریشه در فرهنگ مردم این دیار دارد.
وی افزود: مردم استان لرستان همچون دیگر هموطنان ایرانی همواره آیین‌های شب یلدا را ارج نهاده و از چند روز قبل خود را برای برگزاری آیین‌های ویژه آن آماده می‌کنند.
محمدجواد محمدی گفت: مراکز فرهنگی هنری کانون نیز در سراسر استان برنامه‌های متنوعی را اجرا می‌کنند که می‌توان به قصه‌گویی، شاهنامه‌خوانی، چهل‌سرو، نقالی و پذیرایی از کودکان با آجیل‌های «گندم‌شیر، کنجد و …» آجیل مخصوص لرستانی‌ها در شب یلدا اشاره کرد.
به گزارش ایبنا، آیین شب یلدا در لرستان به «شُوچله» معروف است. مردم این خطه در گویش لری خود به این شب «اول قاره» می‌گویند که به همراه آداب و رسوم ویژه‌ای اجرا می‌شود و از گذشته‌های دور نسل به نسل انتقال یافته است.
در شب یلدا نوجوانان و جوانان لرستانی با تاریک شدن هوا به پشت‌بام منازل همسایه رفته و شالی را به حیاط منزل آویزان می‌کنند و با سر دادن شعار «امشو اول قارَه، خیر دِ هونت بَواره، نون و پنیره و شیره، کیخا حُونَت نمیره» از صاحب‌خانه می‌خواهند تا تنقلات شب یلدا را در شال آن‌ها بریزد!
صاحب‌خانه نیز چند گردو، بادام، میوه یا مقداری نخودچی و کشمش و از این دست تنقلات را در چادرهای آویزان شده، قرار می‌دهد.
این در حالی است که در این شب تازه‌عروس‌ها و دخترهای خانواده بی‌نصیب نبوده و بزرگان خانواده و فامیل هدیه‌هایی را به مناسبت این شب به آن‌ها می‌دهند.
«چهل سرود»
در قدیم بزرگ‌ترها در شب یلدا حتماً آیین «چهل سرود» را در آخر شب برگزار می‌کردند، که این کار نوعی فال گرفتن بود. چهل سرود به نیت‌های مختلف از جمله بیشتر به نیت پسران و دختران جوان گرفته می‌شد.
زمانی که چهل سرود می‌گرفتند، اگر فال که همان بیت آخر است، معنی خوبی داشت، همه شروع می‌کردند به خواندن ابیات شاد و شادی می‌کردند.
شوهنومه‌خونی (شاهنامه‌خوانی)
شوهنومه‌خونی (شاهنامه‌خوانی) و متل‌گویی (قصه تعریف کردن) از دیگر رسوم مردم لرستان در این شب است که اغلب توسط بزرگان فامیل برای جمع حاضر صورت می‌گرفت و در این بخش بزرگ فامیل با لحنی جذاب و محلی، قصه‌های کهن را برای جمع تعریف می‌کرد و این کار مورد استقبال اعضای خانواده به خصوص کودکان قرار می‌گرفت.
خوراکی‌های مخصوص لرستان
گندم، کنجد و شاهدانه که به اصطلاح عامیانه به آن «گنِم شادونه» می‌گویند؛ همچنین نخود، کشمش، پسته، بادام، گردو و انواع شیرینی‌های محلی هم از جمله تنقلاتی است که مردم این دیار در شب یلدا از آن‌ها استفاده می‌کنند.
در لرستان مردم در شب چله «گندم شیره» می‌خورند که گندمی است که در شیره می‌خیسانند و زردچوبه و نمک را با آن مخلوط می‌کنند؛ سپس آن را روی ساج برشته می‌کنند و همراه خلال بادام، گردو، کشمش، سیاه دانه و کنجد مخلوط کرده و می‌خورند.
میزبان در این شب نیز با میوه‌هایی مثل انار و آجیل مخصوص از مهمانانش پذیرایی می‌کند. در گذشته کدوی حلوایی را هم در آتش باقی مانده تنور می‌پختند و در شب یلدا در کنار سایر تنقلات استفاده می‌کردند. غذای مخصوص مردم لرستان در این شب بوقلمون، گوسفند، سبزی پلو ماهی و قورمه‌سبزی است.
نظر شما