به گزارش خبرگزاری کتاب ایران، نشست «ننه علی؛ شکوه شکیبایی» به همراه معرفی کتاب «قصه ننه علی» و آیین تجلیل از زهرا همایونی؛ راوی این کتاب، چهارشنبه (پنجم مهرماه ۱۴۰۲) با حضور علی رمضانی؛ مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، مرتضی اسدی؛ نویسنده کتاب و مرتضی قاضی؛ نویسنده و راوی دفاع مقدس در سرای کتاب خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
لزوم ترجمه و انتشار کتاب «قصه ننه علی» در دیگر کشورهاعلی رمضانی در این نشست بیان کرد: موضوع انتشار آثار مرتبط با شهدای عزیز انقلاب اسلامی، شهدای جنگ تحمیلی، شهدای مدافع حرم و شهدای دیگر عرصههای جهاد به ما اثبات می‌کند آنچه که پیش‌برنده گفتمان انقلاب اسلامی است، شهادت‌طلبی و مجاهدت‌خواهی یکان یکان افراد جامعه اسلامی است. زمینه این مجاهدت‌خواهی در خانواده نیز مادران و همسران شهدا هستند. پرتکرارترین و گفتمان‌‌سازترین دیدارهای رهبر معظم انقلاب(مدظله‌العالی) چه در دیدارهای عمومی و چه در دیدارهای خصوصی با خانواده شهدا یا دیدارهایی با مضمون شهدا است.
وی در بخش دیگر سخنان خود با اشاره به راوی کتاب «قصه ننه علی» اضافه کرد: از مادر عزیز این دو شهید پس از مجاهدتی که با بذل خون فرزندانشان در راه انقلاب اسلامی داشتند و از نویسنده این کتاب که با ثبت این خاطرات آن را به جامعه ایران هدیه داد، تشکر می‌کنم. نوید می‌دهم هر کتابی که با موضوع سیره و زندگانی شهدا در نمایشگاه‌های خارج از کشور حتی خارج از دایره کشورهای اسلامی و محور مقاومت عرضه شود با استقبال اعجاب‌بر‌انگیزی روبه‌رو می‌شود. امیدواریم این اثر هم به‌زودی ترجمه شود؛ هماهنگی‌های لازم برای ترجمه و انتشار این کتاب در کشورهای دیگر انجام می‌شود.
مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در پایان گفت: گرمای بیان مادر شهید، این جلسه را متحول کرد و همین گرما باید به عموم جامعه منتقل شود تا تحول اجتماعی اتفاق بیفتد. ما برای حرکت بهتر در این مسیر نیازمند دعای شما و بهره‌مندی از ارتباط مادرانه شما با فرزندان شهیدتان هستیم.
کتاب در مدت یک سال به چاپ هشتم رسید
مرتضی اسدی نیز در این نشست درباره سیر نگارش کتاب «قصه ننه علی» بیان کرد: سال ۱۳۹۴ در موزه شهدا در بهشت زهرا(س) زیر عکس معروف شهید شاه‌آبادی و درون جعبه یادگاری‌هایش، نامه‌ای را مشاهده کردم که توجهم را جلب کرد. با پیگیری نشانی نامه و مراجعه به منزل شهید با خانم زهرا همایونی، مادر شهیدان امیر و علی شاه‌آبادی دیدار و صحبت کردم. ایشان گفتند هر کس سراغ من آمد، رفت و دیگر پشت سرش را هم نگاه نکرد! من به مادر شهید اطمینان دادم که تا آخر پای کار ایستاده‌ام؛ ولی پس از انجام مصاحبه‌ها من هم رفتم و دو سال بعد برگشتم. مردد بودم که چگونه می‌توانیم در کتاب، پدر شهیدی را معرفی کنیم که با همسرش بد رفتاری می‌کرد. اما پس از صحبت با چند تن از پیشکسوتان حوزه دفاع مقدس به این نتیجه رسیدم که این قصه باید نوشته شود.
وی ادامه داد: نزدیک به ۱۵ جلسه ۲ تا ۳ ساعته گفت‌وگو صورت گرفت. به این دلیل که خانم همایونی تمایل نداشت فرزندان از بسیاری رنج‌های ناگفته‌ای که متحمل شده بود، مطلع شوند لذا در تمامی جلسات ضبط نداشتیم و برخی از صحبت‌ها نیز در کتاب نیامده است. گرفتن مصاحبه‌ها و نگارش کتاب، یک سال طول کشید، اما پس از نگارش کتاب همچنان نسبت به چاپ آن تردید داشتم تا اینکه پس از گفت‌وگو با برخی بزرگان حوزه دفاع مقدس، نسبت به چاپ آن مجاب شدم. کتاب در سال ۱۴۰۱ از سوی انتشارات حماسه یاران منتشر شد و اکنون پس از یک سال به چاپ هشتم رسیده است.
تعیین قیمت تمام‌شده جنگ با «قصه ننه علی»
در بخش دیگری از این نشست، مرتضی قاضی با اشاره به روایت‌های رسمی و روایت‌های غیررسمی از جنگ گفت: علیرغم انتشار برخی آثاری که در آنها ناگفته‌ها و روایت‌های غیررسمی جنگ نوشته شده، هنوز خط قرمزها و ملاحظاتی وجود دارد و با درنظر گرفتن برخی مصالح کتاب‌ها را چاپ می‌کنیم و نمی‌توانیم همه‌چیز را درباره پدیده جنگ بگوییم. وقتی روایتی بارها به‌صورت رسمی تکرار می‌شود و مولفه‌هایی از پدیده جنگ در اذهان عمومی و بین مخاطبان ادبیات جنگ شکل می‌گیرد در صورت بیان داستان و روایتی متفاوت و کمی خلاف روایت‌های معمول، انگار نوعی مقاومت درونی در ما شکل می‌گیرد که مانع از حرف زدن درباره آن می‌شود. از همان دوران دفاع مقدس و در سال‌های پس از آن، نویسنده‌ها و اهالی این حوزه با روایت‌های متفاوت بسیاری روبه‌رو شده‌اند. به مرور که برخی افراد احساس کردند همه‌چیز گل و بلبل نبوده و رزمندگان، فرماندهان و شهدا و خانواده‌هایشان نیز آدم‌هایی از دل همین جامعه بوده‌اند، روزنه‌هایی برای بیان روایت‌های متفاوت باز شد. به گفته مرتضی سرهنگی، ما باید قیمت تمام‌شده جنگ را دربیاوریم.
مدیر انتشارات مرز و بوم افزود: نویسنده کتاب «قصه ننه علی» بعد از دو سال به این نتیجه رسید که جنگ بخشی از زندگی مردم ما در آن دوران بوده و لذا همه چیزهایی که در زندگی معمولی می‌بینیم در آن وجود داشته است. رزمندگان نیز خانواده و مشغله و دغدغه‌های خود را داشتند و با مسائل بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کردند. در این کتاب با یک پدیده واقعا منحصربه‌فرد مواجه هستیم. پدری که نسبت به مادر فرزندانش بدرفتاری می‌کند. این کتاب، داستان صبر و استقامت و مثل کوه پای زندگی ایستادنِ مادر دو شهید را به تصویر می‌کشد. این کتاب یکی از نمونه‌های خوب برای تعیین قیمت تمام‌شده جنگ است. این جنگ مرهون امثال زهرا همایونی، فرزندانش و مرحوم رجب شاه‌آبادی است. چاپ کتابی مانند قصه ننه علی، راه را برای انتشار آثاری از این‌دست باز می‌کند.
وی در بخش دیگری از سخنانش، درباره عناصر روایت زنانه از جنگ توضیح داد: عفیفانه نوشتن، از ویژگی‌های روایت زنانه از جنگ است. در جنگ اقشار مختلفی از زنان در نقش‌های مختلف حضور داشتند. در داستان‌های مرتبط با مادران شهدا، صبر و استقامت و مواجهه همیشگی و کشمکش درونی در زمینه شنیدن خبر شهادت فرزند، نمود دارد. در این آثار، لطافت روایت زنانه از منظر ارتباط روحی و عاطفی مادر با فرزند، بسیار زیبا و ارزشمند است. در بسیاری از روایت‌های مادران شهدا این موضوع که لحظه شهادت فرزند را احساس می‌کنند، نمود دارد.
قاضی در پایان سخنان خود گفت: یکی از رموز مقاومت عجیب و غریب ننه علی برابر مصائب زندگی، ایمان قوی و الهاماتی است که به ایشان می‌شود. اگر کسی این کتاب را با دقت بخواند، شاید بتواند علت مقاومت و صبر عجیب ننه علی را کشف کند. لایه سطحی جنگ ما نظامی و لایه زیرین آن سیاسی است، اما هسته مرکزی آن معنوی و فرهنگی است. خانواده شهدا معتقدند که ما امروز با یک انتخاب تاریخی مواجه هستیم و دوباره دریچه‌ای به‌سوی عاشورا باز شده است. جا دارد از مرحوم رجب شاه‌آبادی نیز یاد کنیم. در این کتاب، صحنه‌های اعجاب‌انگیزی از علاقه این پدر به فرزندانش وجود دارد.
جان شما و جان رهبر
حُسن ختام نشست «ننه علی؛ شکوه شکیبایی»، سخنان راوی کتاب «قصه ننه علی» بود. وی بیان کرد: زندگی تلخی و شیرینی دارد. قرار نیست همه‌چیز گل و بلبل باشد و هیچ سختی‌ای نکشیم. اگر در زندگی آن سختی‌ها را نمی‌کشیدم، امروز دلم می‌سوخت. مگر حضرت زینب(س) دختر امیرالمومنین(ع) نبود، پس چرا اینهمه سختی کشید؟ وقتی سختی می‌کشیم خداوند به ما نظر می‌کند. وقتی در مجلس یزید جلوی چشمان حضرت زینب(س) با چوب خیزران بر لبان اباعبدالله(ع) می‌زدند از این بانوی بزرگ پرسیدند این صحنه را چگونه می‌‌بینی و ایشان فرمود چیزی به‌جز زیبایی نمی‌بینم. به شهید آرمان در زیر شکنجه گفتند اگر به رهبرت توهین کنی، آزاد می‌شوی. او در حال جان کندن نپذیرفت به رهبرش توهین کند و امروز جهانی شده است. شهادت تازه اولین لحظه پرواز فرزندان شهید ما است.
وی ادامه داد: اگر در مقابل مصائب و سختی‌ها صبر کنیم، زمان هم همه‌چیز را به ما نشان می‌دهد و هم به ما درس می‌دهد. همیشه دوست داشتم سختی‌هایی که در زندگی کشیده‌ام را بنویسم که بعد از من باقی بماند. در کنج خانه‌ام نشسته بودم و کسی مرا نمی‌شناخت؛ خداوند آقای اسدی را مامور کرد که سراغ من بیاید تا خاطراتم را بگویم.
مادر شهیدان امیر و علی شاه‌آبادی با بیان اینکه برای شهادت فرزندانش گریه نکرده، گفت: امیر روز عید غدیر به شهادت رسید و همان روز خبر شهادتش را احساس کردم. شهادت علی را هم وقتی به نماز جمعه می‌رفتم احساس کردم و همانجا انگار قلبم خالی شد و گفتم علی شهید شد. پیکر علی همانطور که آرزویش را داشت، ۱۲ سال در کربلا بود. بعد از ۱۲ سال جمجمه عطرآگین او را برایم آوردند. این هدیه برایم بسیار ارزشمند بود.
زهرا همایونی سخنان خود را اینگونه به پایان برد: فقط می‌گویم، جان شما و جان رهبر. جان شما و وطن. من برای دینم و برای امام حسین(ع) فرزند دادم و امروز به این افتخار می‌کنم. شهدا رفتند و ما عقب ماندیم، ولی یقین دارم که ما باید می‌بودیم و حوادث این روزگار و خواری و شکست دشمنان‌مان را می‌دیدیم.
نظر شما