یکشنبه ۲۶ شهریور ۱۴۰۲ - ۰۸:۳۸
ضرورت تحلیل مسئله اقناع مخاطب در رسانه‌های جمعی با رویکرد فقهی

قم- نویسنده کتاب «بررسی فقهی اقناع مخاطب در رسانه های جمعی» با اشاره به اهمیت و نفوذ رسانه‌ها در اقناع افکار عمومی جامعه، گفت: تحلیل مسئله اقناع مخاطب در رسانه‌های جمعی با رویکرد فقهی ضروری است.

حجت‌الاسلام حسین حاجی‌پور در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در قم، با اشاره به چاپ کتاب «بررسی فقهی اقناع مخاطب در رسانه‌های جمعی»، گفت: بنده ابتدا از تمام عزیزان در مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم‌السلام که فرصت تدوین اثر را فراهم و برای انتشار کتاب کمک کردند، تقدیر و تشکر می کنم. اوّلا از عنایات رئیس مرکز آیت الله فاضل لنکرانی، سپس از حجت‌الاسلام نهاوندی مدیر گروه فقه هنر، ارتباطات و رسانه این مرکز و نیز حجت‌الاسلام محمدمهدی کیانی که در نگارش علمی این اثر کمک و همکاری‌های زیادی نمودند، کمال تشکر را دارم.
 
وی ادامه داد: همان‌طور که مستحضرید در دنیای معاصر، رسانه‌های جمعی، حضور پررنگی در زندگی مردم دارند و سازمان‌ها و گروه‌های مختلف سیاسی و فکری برای پیشبرد اهداف خویش، پیوسته توسط رسانه‌های جمعی به دنبال تأثیرگذاری و اقناع افکار عمومی هستند.
 
حاجی‌پور افزود: از طرفی هم نظام جمهوری اسلامی ایران در یک جنگ ترکیبی همه جانبه، در مقابله با تهاجم دشمنان اسلام قرار گرفته از این رو به تعبیر رهبر معظم انقلاب، باید به جهاد تبیین و اقناع افکار عمومی جامعه خودمان بپردازد. به تعبیر ایشان «تفکّر دینی را جز با اقناع نمی‌شود منتقل کرد و منعکس کرد.»
 
این نویسنده تصریح کرد: بنابراین با توجه به اینکه اقناع، وجهه دینی دارد، اما دشمنان توسط رسانه‌های جمعی از شیوه‌های نامشروع برای مجاب‌سازی و تاثیرگذاری استفاده می‌کنند، لازم بوده و هست که علاوه بر پردازش به مسئله با سایر رویکردها، مسئله اقناع مخاطب در رسانه‌های جمعی، با رویکرد فقهی، تحلیل و بررسی شود تا زوایای گوناگون آن و میزان جواز و عدم جواز اقناع و استفاده از روش‌های اقناعی از بعد شرعی روشن‌تر شود.
 
این پژوهشگر، اضافه کرد: این‌ آگاهی‌بخشی به افکار عمومی کمک می‌کند تا در مواجهه با رسانه‌های جمعی مغرض، فریب نخورند؛ همان رسانه‌های جمعی مغرض و فریبکاری که به بهانه شفاف‌سازی مردم را با عملیات روانی دچار تنش می‌کنند. ضمن آنکه باید گفت و هشدار داد که برخی رسانه‌های جمعی به ابزاری برای سلطه فکری و فرهنگی دشمنان اسلام تبدیل شده‌اند و حال‌آنکه قواعد فقهی نظیر نفی سبیل دشمن، راه را مشخص کرده‌اند.
 

وی به کتاب «بررسی فقهی اقناع مخاطب در رسانه‌های جمعی» اشاره کرد و توضیح داد: این کتاب، دارای سه بخش است که در بخش اول به كليات و مفاهيم کلیدی پرداخته شده، در بخش دوم، به مبانی و اصول اقناع در رسانه‌های جمعی پرداخته شده که اطلاع‌رسانی، تأثیرگذاری، و یک‌سویه بودن، ویژگی‌های مهم رسانه‌های جمعی‌اند و بر اساس منابع دینی، خیرخواهی، صداقت، شفافیت، استحکام، توجه به حق انتخاب، رعایت سطح فهم و استفاده از روش‌های مشروع، اصول اقناعی در رسانه‌های جمعی محسوب می‌شوند. هم‌چنین در بخش دوم، حیطه‌های تأثیرگذاری توسط رسانه‌های جمعی و برخی روش‌های اقناع در رسانه‌های جمعی تحلیل و تبیین شده‌‌اند.
 
نویسنده کتاب «بررسی فقهی اقناع مخاطب در رسانه‌های جمعی»، افزود: در بخش سوم، مسئله اقناع مخاطب از بعد  فقهی مورد بررسی قرار گرفته که فصل ابتدایی آن مربوط به مسائل فقهی ناظر به اقناع در رسانه‌های جمعی است و اقناع مخاطب و یا فریب اقناعی توسط مسائل فقهی، نظیر امر به معروف و نهی از منکر، تدلیس، تبرج، شهادت، و حرمت دروغ اصطیاد شده و تحلیل و بررسی گردیده است. هم‌چنین فصل دیگر بخش سوم، مربوط به قواعد فقهی ناظر به اقناع در رسانه‌های جمعی است و اقناع در رسانه‌های جمعی بر اساس قواعد اصاله الصحه، لا ضرر، نفی سبیل، اهم و مهم، و حرمت اعانه بر اثم بررسی شده است.
 
وی بیان کرد: يكي از نتایج کتاب آن بود که از بعد شرعی، اقناع دست‌کم توسط برخی رسانه‌های جمعی با تولید محتواهای مشروع آن هم در مواجهه با جنگ هیبریدی و ترکیبی دشمن ضرورت دارد. نتیجه دیگر آنکه بر اساس «اصاله الصحه»، اصل آن است که افکار عمومی در جامعه اسلامی به رسانه‌های جمعی نظام اسلامی حسن ظن داشته باشند و فرایند تبلیغ و اقناع آنها را بر نیت خیر تعبیر کنند. دیگر آنکه کتمان اطلاعات رسانه‌ای در راستای منافع شخصی و گروهی و حزبی که مصالح امت اسلامی را به مخاطره می‌اندازد، دارای اشکال و ممنوع است.
 
حاجی‌پور به نتیجه دیگری از این پژوهش پرداخت و یادآور شد: نتیجه دیگر آنکه طبق قاعده فقهی نفی سبیل که باید راه هر گونه نوع نفوذ و سلطه کفار بر جوامع اسلامی مسدود شود، حمایت از شبکه‌های اجتماعی خارجی و رسانه‌های جمعی بیگانه که مرموزانه با رصد افکار عمومی جامعه اسلامی از طریق ربات‌های هوشمند به دنبال نفوذ و سپس سلطه بر افکار و احساسات عامه مردم مسلمان هستند، کمک به آنها و اعانه بر ظلم و تجاوز و تعدی و سلطه بیگانگان و نارواست. البته نتایج دیگری هم بر اساس مسائل و قواعد فقهی به دست آمده است که با مطالعه و تأمل دقیق در مطالب این کتاب معلوم خواهد شد.
 

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها