به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ سوم اردیبهشت هر سال روز بزرگداشت بهاالدین محمد بن حسین عاملی ملقب به شیخ بهایی در ایران روز معمار نامگذاری شده است.
شیخ‌بهایی حکیم، علامه، فقیه، عارف، منجم، ریاضیدان، شاعر، ادیب، مورخ و دانشمند ایرانی بوده ‌است که، در حدود ۹۰ کتاب و رساله از او در سیاست، حدیث، ریاضی، اخلاق، نجوم، عرفان، فقه، مهندسی، هنر و فیزیک بر جای مانده‌است.

آثار معماری شیخ‌بهایی عبارت است از: تعیین قبله مسجد امام، تقسیم آب زاینده رود، ساخت مسجد چهار باغ به روی لجن‌زار، گرمابه شیخ‌بهائی که تنها با یک شمع کار می‌کرد، طراحی منار‌ جنبان، طراحی شهر نجف‌آباد

به بهانه روز معماری برخی از کتاب‌های معروف و پر‌فروش معماری را بررسی می‌کنیم:
از جمله پرفروشترین کتاب‌های معماری، کتاب «اطلاعات معماری NEUFERT 2019» است:
این کتاب تازه‌ترین چاپ کتاب نویفرت است که توسط معمار بزرگ آلمانی ،ارنست نویفرت در سال 1936 تدوین و به چاپ رسید. اطلاعات این کتاب با استفاده از اطلاعات کاملی که درباره جزئیات طراحی ساختمان و انواع کاربردها و کاربری‌های آن می‌دهد کمک شایانی برای معماران است. مهندسین برای انجام یک طراحی باید اطلاعات کاملی در مورد ضروریات و تمام اجزای تشکیل دهنده پروژه داشته باشند تا بتوانند طرحی استاندارد بر طبق ضوابط  طراحی کنند.
 

کتاب دوم کتاب «معماری زنده» نوشته راشل آرمسترانگ و ترجمه جعفر یعقوبی است؛ این کتاب به این موضوع پرداخته است که چطور می‌توان با استفاده از زیست شناسی ترکیبی ، فضاها را از نو ساخت و جانی دوباره به یک فضای عمومی و شهری داد.

در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم : مهم‌ترین ویژگی پروتوسلول‌ها ایجاد دیدگاهی نوین در معماری است. به نوعی که طراحان از تشبیه ساختمان به ماشین بی‌نیاز خواهند بود. از پروتوسلول‌ها می‌توان در طراحی و تحول در مواد استفاده کرد. آن‌ها برنامه‌ریزی شیوه‌های طراحی را نیز تا حدی انجام می‌دهند. همچنین نقش آنان در دست کاری محیط‌های پیچیده نیز انکارناپذیر است. این سلول‌ها رابطی میان طراحی‌های انسان و محیط طبیعی هستند. پروتوسلول‌ها تجسم منحصر به فرد پارادایم‌های جدیدی در طراحی هستند و روابط جدید و پویایی میان معماری و محیط ارائه می‌کنند. با استفاده از پروتوسلول‌ها می‌توان میان محیط و معماری پارامترهای هم راستا یافت و مرزهایی که این دو حیطه را از هم جدا می‌کند برداشت. پروتوسلول‌ها به محیط این امکان را می‌دهند که به طور مستمر مواد را خوانده و منابع را در حوزه زمانی و مکان موجود شناسایی کنند. از این راه می‌توان به نقشه‌هایی دست یافت که فضاهای انسانی و طبیعی را با هم ادغام کند.
 


کتاب سوم کتاب « ایده‌های بزرگ برای آپارتمان‌های کوچک» است.

چهارمین عنوان کتاب «مبانی طراحی معماری» است.
این کتاب که نسبت به بقیه کتاب‌های این لیست کتاب تخصصی‌تری است، برای شرکت در آزمون نظام مهندسی معماری توصیه می‌شود.  دارای 6 فصل  است که از مقدمات و ابتدایی‌ترین توضیحات گرفته ، تا طراحی نمای انواع فضاها را شامل می‌شود. این کتاب همچنین نمونه ساختمان‌های موفقی از تهران، شیراز، لواسان و … را مثال زده و تحلیل کرده است. همچنین این کتاب دارای آزمون‌هایی برای آمادگی ورورد به جلسه آزمون طراحی کرده است. به طور کلی مباحثی که در این کتاب دو جلدی است شامل الزامات ، قوانین و مقررات شهرسازی، ضوابط ساخت و ساز شهری، ضوابط شهرسازی و معماری برای معلولین و اصول طراحی مسکن می‌باشد.

 
 
کتاب پنجم «کتاب کار اتوکد» و کتاب ششم «مجله معمار» می‌باشد.

در ادامه تعدادی از کتاب‌های معماری که در سال 1401 به چاپ رسیده اند را معرفی می‌کنیم:
کتاب «ساختمان‌های سالم»؛ نسل پسین ساختمان‌ های سبز، تألیف و ترجمه، مهندس فهیمه دربان - مهندس پرهون پرگاری است که در 440 صفحه از سوی انتشارات پرگار به شمارگان: ۱۱۰۰ جلد و با قیمت 360 هزار تومان وارد بازار نشر شده است.

          
        
کتاب «معماری و هم ذات پنداری»؛ بررسی روانکاوانه تأثیر ساختمان‌ها بر فراز و فرود زندگی نوشته، لوسی هاسکینسون و ترجمه دکتر الهام پرویزی؛ عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه خوارزمی است. این کتاب در 370 صفحه به شمارگان 500 نسخه از سوی انتشارات دانشگاه خوارزمی به قیمت 170 هزارتومان در سال 1401 وترد بازار نشر شده است.
 

کتاب «زیرساخت پایدار؛ راهنمای مهندسی و طراحی سبز»، نوشته اس بری سارته و ترجمه، سینا رزاقی اصل؛ عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و زهرا خاشعی؛‌ دانش آموخته معماری و مدرس دانشگاه است. این کتاب به شمارگان 1000 نسخه در 479 صفحه و به قیمت 110 هزارتومان از سوی انتشارات  مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران در سال 1401 چاپ شده است.

کتاب «نقد پدیدارشناسی در معماری» نوشته محسن قاسمی مقدم از سوی انتشارات طحان گستر به شمارگان۲۰۰ نسخه و تعداد ۱۸۰ صفحه به  قیمت ۹۵ هزار تومان عرضه شده است.

همچنین در این گزارش برخی از کتاب‌های معروف معماری را معرفی وبررسی خواهیم کرد.
کتاب هنرمند و دیزاینر از کتاب های شناخته شده معماری است. برونو موناری از مهم‌ترین پیشگامان هنـر، دیزایـن و گرافیـک در قرن بیستم بود. او در زمینه‌های مختلف بیان تجسمی (نقاشـی، مجسمه‌سازی، فیلمبرداری، پروژه صنعتی، گرافیک) و غیرتجسمی (نویسندگی، شعر، مطالب آموزشی) و با انجام پژوهش‌های چندوجهی با موضوع حرکت، نور و استفاده از بازی برای رشد خلاقیت و تخیل در کودکان، آثاری ماندگار از خود به‌جای گذاشته است. کتاب حاضر ترجمه از نسخه اصلی کتاب «هنرمنـد و دیزاینـر» از زبان ایتالیایی به فارسی است. این کتاب می‌تواند مرزهای باریک میان هنر و دیزاین را پررنگ‌تر کند.
این کتاب هم در سال 1401 از سوی انتشارات کتابکده کسری به چاپ رسیده است.

 

کتاب «روش تحقیق» مجموعه ­ای از فعالیت‌­های عملی و کاربردی است که درک طراحی به عنوان یک روش تحقیق در توسعه معماری را ممکن می‌سازد. در این کتاب از ایده ابزار تولید معماری به عنوان وسیله ­­ی توصیف، تئوری­ سازی و توضیح استفاده شده است، امکاناتی چون نقاشی، نمودارسازی، نشانه­ گذاری، کارتوگرافی و سایر نمایش‌­های گرافیکی در فرایند تحقیق مورد بررسی قرار گرفته­‌اند و نتایج تحقیق را به فرایند طراحی نزدیک ساخته­‌اند. 

ری لوکاس کتاب حاضر را این گونه تعریف می­‌کند: «این کتاب علاوه بر آنکه فنی و فناورانه است، حیاتی و معتبر نیز هست». هدف این کتاب بررسی روش­های تحقیق متناسب با علوم­انسانی معماری است. این کتاب متشمل بر دو بخش است. بخش نخست، متشکل از هفت فصل شامل مراحل کار و تعریف پروژه تحقیقاتی جهت نوشتن است و بخش دوم در هشت فصل شامل تحقیقات متنوع فرهنگ مادی، سیاست فضا، تحقیقات مردم­نگاری و روش­های متنوع از مصاحبه است تا نقشه‌برداری.

      

کتاب «زبان تحلیل» درک مفاهیم معماری را در روایتی از تجربه نویسندگان دنبال می‌کند. این کتاب بیش از آن‌ که بر نتیجه تفکر تمرکز داشته باشد، بر روند تفکر و موانع این مسیر متمرکز است و تلاش دارد این جریان را به روشنی بیان کند. این کتاب در قالب 6 فصل تصویر-محور، به زبان روایی و با هدف پرورش نگاه نقادانه در میان معماری‌آموزان، تألیف شده است. نگرش نقادانه روشی اثربخش برای کشف مفاهیم طراحی معماری از قبیل هندسه و تناسبات، فرم، مصالح، سازه، تزئینات و در مجموع، ساختارهای پنهان یک بنا است.  همچنین شناخت معمار را از بناهای مختلف را افزایش می‌‌دهد و مفاهیم پایه را در ذهن او، تثبیت می‌‌کند.
این کتاب در سال 1400 از سوی انتشارات عصر کنکاش به چاپ رسیده است.

      

و در نهایت کتاب «روایت‌های آوانگارد»؛ این کتاب مجموعه ی 14 گفتگوست که در فاصله دسامبر 2013 تا 2014 با برخی از شاخص‌ترین استادان موسسه معماری کالیفرنیای جنوبی انجام شده است. روایتی که سای  آرک در میان مدارس پیشرو و در گفتمان معماری معاصر ارائه می کند، روایتی تکصدایی نیست. این روایت از درهم ِ آمیختگی آواهای متفاوتی ایجاد می‌شود. آواهایی که راوی ِ عصیان‌اند ،راوی انقلاب، راوی پیشرفت و دگرگونی ِ مدام؛ آواهایی که مدام در حال بازبینی خویش‌اند، گفتگوهای این مجموعه به درونمایه‌هایی همچون کار حرفه‌ای این معماران، تدریسشان و نیز گفتمان و فرهنگ معماری معاصر می‌پردازند و از این راه تلاش می‌کنند بازتابی از این روایت ارائه دهند.



این‌ها تنها تعدادی از کتاب‌های معماری این و جهان بودند و هزاران کتاب دیگر وجود دارد که در حیطه هنر معماری موثر خواهند بود.