سیدعلی کاشفی‌خوانساری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره مختصات رده سنی در ادبیات عاشورایی اظهار کرد: ادبیات دینی کودک و نوجوان و ادبیات عاشورایی کودک و نوجوان بخشی و زیرمجموعه‌ای از ادبیات کودک و نوجوان است و طبیعتا زمانی که از ادبیات کودک و نوجوان صحبت می‌کنیم مختصات مخاطب مهم‌ترین چیزی است که به آن توجه داریم. اصولا وقتی می‌خواهیم از عاشورا برای کودکان و نوجوانان صحبت کنیم باید به پرسش‌ها، نیاز‌ها و به سلایق آنها توجه کنیم و فکر کنیم که چه مطالبی می‌تواند برای آنها مفید، راهگشا و جذاب باشد و مطالبی که می‌تواند آنها را به اشتباه بندازد، چه مطالبی است. پس با این تفاسیر می‌توانیم بگوییم در ادبیات دینی کودک و نوجوان و ادبیات عاشورایی توجه به مخاطب یک اصل مهم است.
این نویسنده درباره چگونه بیان کردن واقعه عاشورا برای کودکان و نوجوانان اظهار کرد: ادبیات کودک و نوجوان شاخه‌های مختلفی دارد و در هر کدام از این شاخه‌ها و گونه‌ها ما می‌توانیم از عاشورا برای کودکان و نوجوانان صحبت کنیم؛ بسیاری از حرف‌ها و نکته‌ها‌ی مرتبط با عاشورا را باید در کتاب‌های غیر داستانی و غیر تخیلی بیان کرد.
وی ادامه داد: بسیاری از سوالات، اتفاقات جالب، دانستنی‌ها، اخبار و تحلیل‌ها جایشان در کتاب‌های غیر داستانی، کتب مرجع و زندگی‌نامه‌ها خالی است؛ همین طور برخی از معارف و آموزه‌ها‌ی عاشورا می‌تواند متناسب با شعر کودک و نوجوان باشد و برخی هم متناسب با قالب داستان؛ به هر حال در همه این موارد باید توجه کنیم که مختصات و قواعد آن قالب یا گونه ادبی را رعایت کنیم و عاشورایی بودن یک داستان یا یک کتاب توجیحی از نظر ادبی و استاندارد‌های نگارشی و رعایت ضوابط قالب‌ها نداشته باشد تا ما کم کاری کنیم چراکه این بهانه مناسبی نیست.
کاشفی‌خوانساری درباره معاصرسازی واقعه کربلا و ملموس بودن آن برای کودکان و نوجوانان بیان کرد: یکی از راه‌های همزادپنداری در کتاب‌های کودکان و به‌ویژه آثار داستانی معاصر کردن آنها است. معاصر کردن زمانی می‌تواند با مشابه‌سازی رویداد‌های گذشته با وقایع امروز و شرایط اجتماعی و فرهنگی که کودک در آن قرار دارد صورت بگیرد و زمانی هم می‌تواند کاملا در زمان معاصر ساخته و روایت شود. اگر تداعی‌‌ها، اشارات و نماد‌ها و تمثیل‌هایی از آن داستان تاریخی مثل نهضت کربلا را داشته باشیم و نویسنده‌ای بتواند این معاصرسازی را به خوبی در کارش اجرا کند تا حد زیادی در جلب نظر مخاطبان موفق خواهد بود.
این نویسنده درباره ویژگی‌های الگویی واقعه عاشورا گفت: عاشورا و نهضت امام حسین (ع) یک معنای بزرگ، چند وجهی و دارای سطوح و لایه‌های مختلفی است؛ از لایه‌های فردی و اخلاقی گرفته تا بحث‌های سیاسی و اجتماعی عدالت‌خواهانه، ظلم‌ستیزی و ایثار تا لایه‌های عمیق‌تر معرفتی و عرفانی؛ اما به هر حال از جنبه‌های مختلفی می‌شود برای کودکان و نوجوانان از عاشورا صحبت کرد؛ ولی امروز چیزی که مورد نیاز بچه‌هاست، بحث ظلم‌ستیزی، عدالت‌خواهی، مخالفت با دروغگویی، ظلم به مردم، اختناق، استبداد، حاکمیت ظلم و جور، زیرپا گذاشتن اخلاق، انصاف و عوام‌فریبی و ریاکاری است که بچه‌ها در زندگی اجتماعی با این‌ها رو‌به‌رو هستند و می‌تواند آشنایی با نهضت عاشورا آنها را در تشخیص درست و غلط و در مسیری که در زندگی می‌خواهند پیش بگیرند کمک کند.
کاشفی‌خوانساری درباره حضور کودکان و نوجوانان در عاشورا و روایت کردن آن برای کودکان بیان کرد: یکی از موضوعاتی که می‌تواند برای کودک و نوجوان امروز جذاب باشد بحث کودکان و نوجوانان حضور در عاشورا و کاروان امام حسین (ع) است. به هرحال یکی از نشانه‌هایی که کمک می‌کند یک داستان، داستان کودک و نوجوان بشود و مورد استقبال این رده سنی قرار بگیرد، این است که شخصیت‌های اصلی آن داستان از این گروه سنی باشد؛ البته این به این معنا نیست که اگر می‌خواهیم برای بچه‌ها از عاشورا صحبت کنیم فقط و فقط باید از کودکان عاشورا بگوییم؛ بلکه از سایر شخصیت‌های عاشورا مثل امام حسین (ع)، اهل بیت‌شان، یاران وفادار آنها و حتی از دشمنان می‌شود برای کودک و نوجوان به شکل جذاب و مفیدی صحبت کرد.
چهارشنبه ۱۹ مرداد ۱۴۰۱ - ۰۹:۰۸
نظر شما