آیین رونمایی از دومین مصحف شریف به قلم محمدعلی قربانی برگزار شد
جنبه هنری و کاربردی کتابت قرآن مورد توجه قرار گیرد
قربانی گفت: بیشتر خوشنویسان اهل کتابت هستند و اهل کلام نیستند. درباره کتابت قرآن، با یک جنبه هنری و جنبه کاربردی مواجهیم. یک کاتب درباره هر یک از آنها باید به توانمندی برسد. این اشتباه است که بگوییم جنبههای هنری نادیده گرفته شود بلکه این دو جنبه باید در کنار یکدیگر قرار گیرند.
سیدعلی سرابی، قائم مقام مرکز طبع و نشر قرآن کریم با بیان اینکه هنر مقوله قدسی است و وقتی این مقوله قدسی با یک عامل قدسی همراه میشود، ارزش آن قابل بیان نیست گفت: از این منظر وقتی خوشنویسی در خدمت کتابت قرآن قرار میگیرد، ارزش آن قابل بیان نیست. هنر قرائت و خوشنویسی از یک جهت با هم شباهت دارند؛ همان گونه که قاری با وجود آنکه مسلط به نغمهها و مقامهاست و در عین حال سعی دارد خود را در اینها محدود نکند تا در مخاطب خود از جهت مفهومی اثر بگذارد، هنرمند خوشنویسی با وجود تسلط به فنون این رشته، سعی دارد به گونهای بنویسد که مخاطب بتواند به آسانی قرآن را بخواند چرا که اصل قرآن و پایه فهم آن، قرائتش است. این ایجاد تعادل در بعد خوانایی و هنری بسیار مهم است.
او با اشاره به ارزش قرآن کتابت شده به دست محمدعلی قربانی یادآور شد: استاد قربانی بی هیچ چشمداشت مادی، با عشق این کار را انجام داد و امیدواریم که این توفیق باشد تا باز هم در خدمت این استاد برای کتابت قرآن باشیم.
سیدمهدی سیف، عضو هیئت علمی مهد قرآن در ادامه این مراسم با بیان اینکه خط باید به گونهای باشد که وقتی چشم به قرآن میافتد، از زیبایی آن لذت ببرد، سپس به خوانایی آن توجه کرده تا بتواند آن را راحت بخواند افزود: خداوند بهترین تصویرگر است؛ آنجا که از خلقت انسان سخن میگوید، میفرماید «وَ صَوَّرَكُمْ فَأَحْسَنَ صُوَرَكُم»؛ یعنی شما را به بهترین وجه صورتگری کرد. پس چه بهتر است که هنر را خرج برترین سخن کرد که همان کلام خداست. من هنر خوشنویسی را جزئی از نورانیت قرآن میدانم.
او گفت: آقای قربانی تازه جا افتادند و خداوند روزی داده است که تاکنون دو قرآن نوشتهاند و بعد از این انشاءالله نوبت قرآن سوم است. قدم دوم، ویژگیهای جدید داشت که قابل توجه است. خط زیبای استاد قربانی را وقتی در جلسات عمومی، در بالای سر آقا میبینم، لذت میبرم و برای او دعا میکنم که خداوند به او توفیق دهد؛ من آرزو دارم که استاد، کتابت سوم خود را با امتیازات بالاتر انجام دهند.
ایرج نعیمایی، استاد خوشنویسی نیز طی سخنانی گفت: در اصول خوشنویسی، ۱۲ اصل را بیان کردند که اگر کسی این ۱۲ اصول را داشته باشد، به استادی میرسد. میرعماد این اصول را بیان کرده که ۱۰ اصل اول، فنی است اما دو اصل دیگر به نام «صفا» و «شأن» به آن اضافه شده است. معمولاً هنرمندان این 10 اصل را که در حوزه فن خوشنویسی است، مسلطند، اما دو اصل آن را که جنبه معنایی و معرفتی دارد، کمتر دارند. اصل صفا و شأن از این جمله است. گفته میشود هنرمندی واجد این دو اصل است که از فیض الهی بهرههای وافر برده باشد. صفا یعنی وقتی خواننده خطی را میبیند، حض معنوی ببرد؛ این حضّ بصر مربوط به صفا است. شما به راحتی میتوانید خط دلخواه خود را از کامپیوتر بیابید و با کمترین درصد خطا چاپ کنید، اما خوشنویس با زلالیت و معنویت خود، بر خط اثر میگذارد و به آن روح میبخشد.
او افزود: شأن یعنی خط حکایت از حقیقت دیگری دارد؛ در واقع خط، یک آیه و نشانه از آن حقیقت اصلی است. کاتب در این مرحله باید واجد صفات حمیده باشد و روح و جانش از رذائل دور. کسی که مراحل شأن و صفا را طی کند، خط او دلنشین میشود. تمام خوشنویسان در طول قرنهای متمادی سعی کردند قرآن را خوب بنویسند و هرکه خوشنویس شد، هنر خود را مدیون قرآن است. حتی خط نستعلیق از خط نسخ که همپایه خط کوفی است، شکل گرفت.
او با بیان اینکه قربانی مقبول طبع تمام افراد صاحب هنر هستند، یادآور شد: ایشان انصافاً از اساتیدی است که هم حسن خلق و هم حسن کتابت دارد و بین قرآن اولی با دومی او بسیار فاصله افتاده است و امیدواریم که نسخه سومی هم بنویسند و انشاءالله نه تنها سه قرآن، بلکه صدها قرآن کتابت کنند.
محمدعلی قربانی، کاتب دومین مصحف شریف نیز در این نشست با بیان اینکه بیشتر خوشنویسان اهل کتابت هستند و اهل کلام نیستند گفت: خدا را شاکرم بابت اینکه قرآن دوم هم کتابت شد و عمری داد تا قرآن را کتابت کنم. قبل از هرچیزی میخواهم از پدر مرحومم یاد کنم که در نوبت اولی که قرآن را کتابت کردم و رونمایی شد، حضور داشتند و در ابتدای کتابت دومین مصحف نیز حضور داشتند.
او با اشاره به تجربه دوم کتابتش افزود: درباره کتابت قرآن، با یک جنبه هنری و جنبه کاربردی مواجهیم. یک کاتب درباره هر یک از آنها باید به توانمندی برسد. این اشتباه است که بگوییم جنبههای هنری نادیده گرفته شود بلکه این دو جنبه باید در کنار یکدیگر قرار گیرند. تلفیق این دو، زمانبر است. گاهی حتی باید طراحی یک کلمه را تغییر دهیم. این کار شاید منجر به یک طراحی بدیع امروزی شود. این امر نیاز به زمان دارد؛ لذا نباید به کتابت قرآن به میزان دو سه جلد کفایت کرد.
قربانی در پایان درباره چالشهای کتابت قرآن توضیح داد: گاهی در کتابت قرآن مجبور بودیم صفحهبندی را به گونهای پیش ببریم که در انتهای صفحه، حتماً آیه به اتمام برسد. این مسئله کار را برای هنرمند بسیار دشوار میکند چون صفحاتی داریم که کلماتش دو برابر صفحات قبلش است و مدیریت این مسئله سخت است. برخی صفحاتش خوب در آمد، اما در عین حال برخی صفحات نیاز به تصحیح دارد.
بر اساس این گزارش، در پایان این مراسم از از دومین مصحف شریف به قلم محمدعلی قربانی رونمایی شد.
نظر شما