کتاب «اخلاق مسیحی در مواجهه با پرسشهای امروزی» منتشر شد
مواجهه عالمان اخلاق مسیحی با یازده مورد از چالشهای حیات اجتماعی
به استناد این کتاب، شیوع برخی عادتها و اعمال نامناسب و مخالف با مکارم اخلاقی در کنار پدیدههایی مانند فقر و بیماری و یأس، رشد و حتی بقای جامعه انسانی را تهدید میکند که باید برای مواجهه درست با آنها، از همه ظرفیتهای علمی، فلسفی و دینی آدمی بهره گرفته شود.
کتاب «اخلاق مسیحی در مواجهه با پرسشهای امروزی» بازخوانی و گزارش مواجهه عالمان اخلاق مسیحی با ۱۱ مورد از چالشهای حیات اجتماعی است. به استناد این کتاب، شیوع برخی عادتها و اعمال نامناسب و مخالف با مکارم اخلاقی در کنار پدیدههایی مانند فقر و بیماری و یأس، رشد و حتی بقای جامعه انسانی را تهدید میکند که باید برای مواجهه درست با آنها، از همه ظرفیتهای علمی، فلسفی و دینی آدمی بهره گرفته شود.
«خیر عمومی و اخلاق مسیحی»، «امید و اخلاق مسیحی»، «نوعدوستی و اخلاق مسیحی»، «عرصه عمومی و اخلاق مسیحی»، «همباشی و اخلاق مسیحی»، «محیطزیست و اخلاق مسیحی»، «نظام سلامت و اخلاق مسیحی»، «رفتن مداوم به کلیسا و اخلاق مسیحی»، «اضطرار اقتصادی و اخلاق مسیحی»، «دروغگویی و اخلاق مسیحی»، «الکل، اعتیاد و اخلاق مسیحی»، عناوین آثار گردآوری شده هستند که به تناسب، عنوان فصلهای این مجموعه را تشکیل میدهند.
در «دیباچه» این کتاب آمده است: «تصور اخلاق و حیات اخلاقی بدون وجود جامعه دشوار است. از این رو، وضعیت جامعه و خوب و بد آن به سرعت در حیات اخلاقی افراد اثر میگذارد. پیوستگی اخلاق و سیاست در اندیشه کسانی مانند فارابی، در اصل، بازتاب همین واقعیت است. همانطور که در حدیث معروفی بیان شده است، غایت بعثت پیامبر گرامی اسلام تتمیم مکارم اخلاقی انسان است و چنین هدفی جز از طريق ساختن جامعهای خوب ممکن نیست. اصلا دلیل توجه پیامبران به سیاست که میتوان آن را مدیریت جامعه نامید، همین اثرپذیری حیات اخلاقی انسان از چگونگی زیست اجتماعی اوست. متأسفانه شیوع برخی عادتها و اعمال نامناسب و مخالف با مکارم اخلاقی در جوامع انسانی، حیات اجتماعی را از اینکه در مسیر کمال آدمی باشد، باز داشته است.»
در «مقدمه» نیز میخوانیم: «اخلاق، بهویژه در دنیای پیچیده و به شدت در هم تنیده امروزی، از چارچوبهای سنتی و بومی بیرون زده و به مقولهای عام و جهانی شده تبدیل شده است. هر روز موقعیتهای تازهای برای تصمیم اخلاقی با پیامدهای جهانی ایجاد میشود که به بحث و بررسی اندیشمندان نیاز دارد. البته هنوز هم یکی از بهترین گزینهها، بازسازی چارچوبهای سنتی و دینی و بازسازی آنهاست؛ اما همین کار باید در فضایی جمعی و با مشارکت همه اندیشمندان انجام شود. ادیان به مثابه مهمترین سرچشمهها و منابع بینش اخلاقی، چارچوبهای محکم و قابل اتکایی را برای انتخابهای اخلاقی به دست دادهاند و امروز بخش مهمی از مسئولیت مراکز علمی و دینی بازسازی و نوسازی همین چارچوبهای راهنماست. این مراکز علمی و دینی، اعم از دانشگاههای امروزی و مراکز بحث و تبادل نظر دینی، هیچگاه مراکز بسته و محدودی نبوده و پذیرای نظرگاههای مختلف برای پاسخ به مسائل اخلاقی جاری در متن جامعه بودهاند. این گشودگی امروز هم هست و البته به اقتضای مسائل مبرم و مشترک جهانی، ضرورتی دوچندان یافته است. در چنین اوضاعی، اندیشمندان امروزی ناچارند چارچوبهای مختلف و متفاوت را بررسی کنند و در فضای گفتوگویی فراگیر، گزینههای احسن را برای پاسخ دادن به مشکلات و مسائل نوظهور به کار گیرند.»
در ادامه در فصل اول، هالنباخ در مطلبی با عنوان «مخیر عمومی و اخلاق مسیحی» ابتدا با ارائه دادههایی توضیح میدهد که چرا توجه به خیر عمومی و ورود آن به فلسفه عمومی لازم است. سپس به تاریخچه این ایده و نهایتاً به بعضی معضلات پیش روی این مفهوم میپردازد. او نشان میدهد که اجتماعات مسیحی چگونه در جهت تقویت خیر عمومی عمل کردهاند و نیز، میکوشد نشان دهد که چگونه مباحث راجع به خیر عمومی، میتوانند زمینه را برای مواجهه فعالانهتر و مؤثرتر با برخی مشکلات مانند فقر فراهم کنند.
در فصل دوم نیز امید و اخلاق مسیحی نوشته دیوید الیوت است که زهره سعیدی گزارشی از آن نوشته و بیان کرده است که همچنان جای بحث از امید در اخلاق مسیحی خالی است. نویسنده در این نوشتار میکوشد مبتنی بر مباحث سنت مسیحی راجع به امید و بهویژه آرای توماس آکوئیناس، این کاستی را برطرف کند.
این کتاب بر آن است تا فضيلت الهی امید را به مثابه سرچشمه امیدبخشی و تجدید حیات معرفی کند. البته به امید الهیاتی که بارزترین وجه آن امید به بهشت است، انتقادهای بسیاری وارد شده است و آن را منجر به فلاکت این جهانی، زهدگرایی افراطی، بیتوجهی به عدالت اجتماعی و مانع پیشرفت دانستهاند به نحوی که برای مسیحیان خروج از دنیای غمناک و رسیدن به بهشت به مهمترین امر تبدیل شده است؛ اما وضعیت کنونی جهان به گونهای است که تمسک به امید را ضروری کرده است. بحرانهای مالی، تخریبهای محیط زیستی، سقوط خانواده، شیوع تروریسم و گسترش بدبینی، بیتفاوتی و ناامیدی و فساد وضعیت فرهنگی غرب، توجه جدی به فضیلت امید را میطلبد. امید الهیاتی فضیلتی است که در برابر شر یأس و سرخوردگی و سستعنصری که ما را در معرض خطراتی چون بیعدالتی و فاجعه و مرگ قرار میدهد، محافظت میکند. امید به ما کمک میکند تا به جای تحقیر زندگی و دنیا، مواهب دنیوی را در خدمت هدف اساسی خود، یعنی عدالت اجتماعی، قرار دهیم و از بدبینی و سرخوردگی -که در حال حاضر بسیار شیوع دارد- فراتر برویم.
کتاب «اخلاق مسیحی در مواجهه با پرسشهای امروزی» نوشته محسن جوادی ۴۹۹ صفحه و با قیمت ۱۰۵ هزار تومان وارد بازار نشر شده است.
نظر شما