در این روزها که به نام هفته ملی کودک مزین و نگاهها بهسمت آنان معطوف شده، پرداختن به یار مهربانی که از مهمترین نقش در تربیت روح و جسم کودکان برخوردار است، اهمیتی دوچندان مییابد و باید دید تا چه اندازه فعالیت در زمینه چاپ و نشر کتاب برای این مخاطبان در هر استانی بهخوبی انجام میشود.
بهعقیده اکثر نویسندگان، شاعران و قلمبهدستان کرمانشاهی، فعالیتهایی در زمینه شعر و داستان کردی برای کودکان و نوجوانان در استان صورت گرفته اما بسیار اندک است و فعالیت در این زمینه دشواریهای خاص خود را دارد و بدیهی است که چاپ و خلق یک یا دو اثر به زبان محلی و بومی نمیتواند پاسخگوی تمامی نیازها و دغدغهها باشد.
نوشتن به زبان مادری بهویژه در زمینه کودک و نوجوان کار دشواری است که عمری را میطلبد و باید بهصورت منسجم در این حوزه کار کرد و از سوی دیگر نیز با کمبود و حتی نبود مراکز انتشاراتی تخصصی کودک در کرمانشاه روبهرو هستیم.
در دنیای کودکان جاذبه بصری نقش مهمی دارد، از سوی دیگر زبان کردی گویشهای مختلفی دارد و میطلبد تعداد نویسندگان و افرادی که در این زمینه فعالیت میکنند، بیشتر شود تا این خلأ برای کودکان کردزبان از بین برود.
«نوشین نوری» از سال 1379 به صورت تخصصی در زمینه ادبیات کودک و نوجوان و شعر کودک فعالیت خود را شروع کرده و بعد به داستاننویسی روی آورده و تا امروز بیش از 50 جلد کتاب در زمینه ادبیات کودک و نوجوان بهصورت شعر و داستان از او به چاپ رسیده است.
ناشران کتاب ما را نمیخرند
این نویسنده کرمانشاهی در گفتوگو با خبرنگار ایبنا، با بیان اینکه از فعالیت انتشاراتیهای کرمانشاه که در ارتباط با آثار کودکان است، رضایت ندارد، گفت: بیشتر فعالیتهای بنده به عنوان نویسنده در زمینه چاپ کتاب در استانهای تهران و قم انجام میشود.
وی در خصوص رغبت نویسندگان و شاعران بومی به چاپ کتاب در انتشاراتیهای دیگر استانها، گفت: اکثر ناشران کرمانشاهی حامی کارهای ما نیستند و مجوزهای چاپ کتاب در کرمانشاه به سختی اخذ میشود.
نوری ادامه داد: ناشران کرمانشاه، کتاب را از نویسنده خریداری نمیکنند اما در تهران و قم عکس این موضوع هست، در آنجا کار را به ناشر تحویل میدهیم و درواقع میفروشیم و مبلغی بابت آن دریافت میکنیم و حتی تعدادی از نسخههای آن کتاب را هم دریافت میکنیم، اما در کرمانشاه برای چاپ کتاب باید هزینهای هم از سوی فروشنده صرف شود و جدای از این موضوع باید در بحث فروش هم دخیل بود که همین عوامل و دلایل، نویسنده را از انجام این کار در کرمانشاه منصرف میکند.
ظاهر کتاب برای کودک اهمیت دارد
این فعال حوزه کودک یادآور شد: در استان کرمانشاه علاوه بر اینکه نوآوری چندانی در حوزه انتشارات وجود ندارد، کیفیت کاغذ مورد استفاده در چاپ کتاب نیز بسیار ضعیف است و برای کسب سود بیشتر از کاغذهایی که از درجه کیفی پایینتری برخوردار هستند، استفاده میشود که هم به کیفیت کتاب آسیب میرساند و هم اینکه کتاب ظاهر خوبی نخواهد داشت، به خصوص در بخش کودک و نوجوان که نیازمند تصویرسازیهای قوی و استفاده از کاغذهای براق است.
این نویسنده کرمانشاهی اضافه کرد: در استان کرمانشاه نویسندگان خوب و توانمندی در زمینه آثار بومی در قالب شعر و داستان فعالیت میکنند و کارهای خوبی به زبان کردی وجود دارد، کمتر دیده شدن این افراد به دلیل عدم حمایت از آنهاست، میتوان از زبان و ادبیات کردی که زبانی غنی است بهرهبرداری بهینهای انجام داد و شاعران و نویسندگان کرد زبان زیادی هستند که باید مورد حمایت قرار گیرند تا آثاری خوب و ماندگار را به جا بگذارند.
چرا آثار ادبی کردی در حوزه کودک و نوجوان کم است؟
وی معتقد است: آثار ادبی کردی در حوزه کودک و نوجوان کم است و دلیل آن این است که در بسیاری از خانوادهها در کرمانشاه، زبان کردی یک زبان فراموش شده است و بسیاری از والدین با فرزندانشان کردی صحبت نمیکنند و کودکان و نوجوانان نیز با داستانها و شعرهای کردی آشنایی ندارند و همین مورد بزرگترین آسیب را به زبان کردی وارد میکند.
«فاطمه ناظری» یکی دیگر از شاعران کرمانشاهی است که از نوجوانی در زمینه کودک ونوجوان به سرودن شعر روی آورد و اشعارش در مجلات رشد نوجوان و کیهان بچهها و بعدها «سلام بچهها» بهچاپ رسید. تاکنون 3 کتاب شعر از وی بهچاپ رسیده و یک کتاب به زودی از او رونمایی میشود.
سرودن به زبان کردی جسارت میخواهد
ناظری نیز در این باره به خبرنگار ایبنا گفت: سرودن به زبان کردی آن هم برای مخاطب کودک جسارت میخواهد و شاعران اندکی داریم که در این زمینه موفق بودهاند و سختیهای سرودن به زبان کردی را به جان خریدهاند.
او یادآور شد: باید کودک بشوی، جهان بیمرز کودک را بشناسی تا بتوانی برای کودک بسرایی، بزرگ که میشوی روحت گرفتار روزمرگی میشود و از دنیای خیال و اندیشه کودکان فاصله میگیرد و برگشتن به دنیای شگفت کودکان، ملزوم طیکردن راه شناخت آنهاست.
این شاعر کرمانشاهی ادامه داد: در کرمانشاه استعدادهای ادبی خوبی داریم که برای کودکان مینویسند اما متاسفانه چندان بهایی به آنها داده نمیشود.
به گفته وی، این شاعران و نویسندگان باید حمایت شوند و اصول چاپ یک کتاب استاندارد کودک برای آثارشان رعایت شود، در دنیای کودکان جاذبه بصری نقش مهمی دارد نوع کاغذ، گرافیک و شکل و رنگ میتواند در ارائه یک کتاب موفق، اثرگذار باشد.
وی با تاکید بر اینکه آثار بومی بهعنوان حافظ فرهنگ و ادبیات یک سرزمین باید حمایت شوند، ابراز امیدواری کرد که این مهم نیز در استان ما مد نظر قرار گیرد.
ناظری گفت: والدین وقتی کتاب را به عنوان خوراک روح قبول کنند و به این مهم ایمان داشته باشند که خواندن کتاب موجب تعالی میشود و آن را یک ضرورت در زندگی روزانه قرار دهند، کودکان نیز به تبع والدین کتابخوان میشوند و در این صورت کتاب یک وسیله ارتباطی اثربخش خواهد بود.
مهناز فتاحی از دیگر فعالان پیشکسوت حوزه کودک و نوجوان نیز به خبرنگار ایبنا گفت: برخی از ناشران کرمانشاهی لابهلای فعالیت خود، جایی برای کودک و نوجوان باز کردهاند ولی نشری تخصصی در این زمینه در کرمانشاه فعال نیست و یا بسیار اندک است و اکثرا همان ناشران فعال در حوزه بزرگسالان هستند که بخشی از کار را به کودک اختصاص دادهاند.
وی که مسئولیت مدیریت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان کرمانشاه را برعهده دارد، افزود: نوشتن برای کودک و نوجوان در مقایسه با بزرگسالان سختتر و دشوارتر است چراکه نگارش در این زمینه با توجه به تغییرات نسلی و ماهیت آنان در سنین مختلف، نیازمند آشنایی با روانشناسی و روحیه آنان است.
این نویسنده افزود: در زمینه نشر کتاب کودک و نوجوان نیز باید این موارد در تصویرگری، موضوع و محتوا با درنظر گرفتن شرایط روح و روان کودکان رعایت شود.
فتاحی ادامه داد: در گذشته کتابهایی که در حوزه کودک و نوجوان به چاپ میرسید، خیلی کارشناسیشده نبود ولی در سالهای اخیر برخی ناشران حساب جداگانهای ایجاد کردهاند و کار به سمت تخصصی شدن پیش میرود و سزاوار است در استان ناشران تخصصی کار کنند و کارگروهایی داشته باشند تا کتابها چه از نظر محتوای و چه ظاهر به صورت اصولی و کارشناسیشده عرضه شود.
نظر شما