مدیر توسعه کتابخانههای عمومی وسترنورلاند سوئد:
ناپایداری اقتصادی در زمان کرونا بزرگترین چالش کتابخانههای عمومی سوئد بود
پیتر بیورکمن مدیر توسعه کتابخانه های عمومی وسترنورلاند سوئد معتقد است: در زمان اپیدمی کرونا ناپایداری اقتصادی برای طولانی مدت به بزرگترین چالش برای کتابخانههای عمومی تبدیل و موجب شد سطح مطالعه افراد کاهش و کمتر به کتابخانه مراجعه کنند.
بیورکمن افزود: خدمات ترویج کتابخوانی در کتابخانههای سوئد متفاوت است و اطلاعات از طریق خانوادهها به کودکان آموزش داده میشود. کتابخانهها بر سلامت کودکان و آگاهی دادن به والدین جهت خواندن برای کودکان از سنین بسیار پایین، تاکید بسیار دارند. برخی کتابداران به مدارس میروند و به معلمان و دانش آموزان آموزش میدهند که چه کتابهایی به آنها ارائه دهند. برای کودکان با توجه به مقطع سنی، داستان خوانی و تئاتر اجرا می شود و برای بچههای بزرگتر بعد از زمان مدرسه به حل تکلیفها کمک میکنند و در گروه سنی جوانان و سالمندان کلابهای کتابخوانی برگزار خواهد شد.
وی دیجیتالسازی را یکی از برنامههای مهم کتابخانههای عمومی سوئد برشمرد و تصریح کرد: کتابخانههای عمومی در هر محله و منطقه با وجود مسائل و جامعه هدف، بستری آماده کردند تا مراجعان از خدمات دیجیتال استفاده کنند و از طریق وای فای، کامپیوتر و اسکنر اساس کار کتابخانههای عمومی سوئد فراهم شد. سایت کتابخانه نقش مهمی در ارتباط با مخاطبان به واسطه فیسبوک و پیجهای مختلف در فضای مجازی ایفا کرد. آموزش فرد به فرد، امانت کتابها به صورت الکترونیکی و کمک به مراجعان برای انجام فعالیتهای بانکی و رفع نیازهای اطلاعاتی شهروندان از مهمترین اقدامات است.
این پژوهشگر سوئدی ناپایداری اقتصادی برای طولانی مدت در زمان اپیدمی کرونا را بزرگترین چالش کتابخانههای عمومی این کشور دانسته و افزود: در این دوران سطح مطالعه افراد کاهش یافته و مردم کمتر به کتابخانه مراجعه کردند. استفاده از فضای مجازی برای بعضی از مراجعان -که از خدمات دیجیتال کمتری استفاده میکردند- تبدیل به مشکل شد؛ اما آن دسته از افراد -که عادت به خدمات دیجیتال داشتند- در ایام کرونا توانستند از خدمات دیجیتالی کمک بیشتری بگیرند.
مدیر توسعه کتابخانههای عمومی وسترنورلاند سوئد دانستن زبان سوئدی را یکی از عوامل مهم استخدام کتابدار ذکر کرد و گفت: با اینکه رقابت بین کتابداران شدید است؛ اما افراد در سوئد باید به زبان اول کشور که همان سوئدی است، تسلط داشته باشند تا بتوانند در کتابخانههای سوئد استخدام شوند و هرچند سوئد به علت مهاجرپذیربودنش دارای چند زبان است.
در این ویبنار منصور کوهی رستمی دبیر نشست و استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز گفت: کتابخانههای عمومی به معنای سنتی انبار نسخههای اطلاعاتی هستند. حاشیه نشینها برای حضور موثر در فضای جامعه کتابخانههای عمومی، مجموعه نیازهایی دارند؛ اما فقر اطلاعاتی آنان مانع حضور در این جوامع میشود.
وی با اشاره به ویژگیهای گروههای حاشیهای بیان کرد: این گروه به ارزشها و هنجارها اهمیت کمتر میدهند. حاشیه بودن باعث میشود که از مشارکت کامل افراد با گروهها جلوگیری شود و افراد به دلایل متعدد به حاشیه رانده میشوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز تصریح کرد: از دیگر ویژگیهای گروه حاشیه، این افراد به علت سختیهای زندگی به اطرافشان اهمیت نمیدهند و فقیر اطلاعاتی هستند و از آنچه در جهان پیرامونش میگذرد، ناآگاهند و به منابع اطلاعاتی دسترسی ندارند.
رستمی اضافه کرد: گروههای محروم، بیکاران، سالمندان، بیسوادان و... در معرض فقر اطلاعاتی هستند و عوامل زمینه ساز عدم دسترسی فیزیکی به اطلاعات است. نظام کتابخانهای میتواند اطلاعات را به گردش درآورده و فقر اطلاعاتی را کاهش دهد. کمبود زیرساختهای توسعه یافته از شاخصهای کلان فقر اطلاعاتی در دنیای امروز است و کتابخانهها باعث غنی سازی زندگی حاشیه هستند.
قاسم موحدیان، رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان زنجان در این ویبنار درخصوص تجارب خود در کتابخانههای عمومی زنجان گفت: در زنجان ۹۹ باب کتابخانه عمومی وجود دارد که از این تعداد ۳۸ باب کتابخانههای شهری، ۳۷ باب کتابخانههای روستایی، ۲۰ باب کتابخانههای مشارکتی، سه کتابخانه سیار و یک کتابخانه مخصوص نابینایان هستند.
موحدیان، آمار کتابخانههای عمومی روستایی در زنجان را نشان دهنده گستردگی در سطح این استان دانسته و افزود: در مناطق حاشیه و دوردست خدمات کتابخانه سیار بسیار گسترده است و اهالی منطقه قبل از رسیدن ماشین سیار در آنجا حضور دارند و کتابخانه سیار، صرفاً کتابخانهای که تنها خدمات امانت دهی کتاب را بدهد، نیست؛ بلکه خدمات فرهنگی در کنار این کتابخانه برای علاقهمندان ارائه میشود.
رئیس اداره کتابخانههای عمومی زنجان اضافه کرد: کتابخانه «اندیشه سپید» مستقل و مخصوص نابینایان است که طراحی این کتابخانه و خدمات داخل آن ویژه نابینایان است. در کتابخانههای نابینایان خدمات متنوع و گسترده با شرایط و نیاز خاص خودشان ارائه میشود.
نظر شما