محدتقی حق‌بین مدیر کتابفروشی خانه شفق در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به اهمیت ثبات قیمت کاغذ برای صنعت نشر گفت: زمانی که ثبات نسبی در کشور وجود دارد هیچ کالایی دچار نوسانات شدید نمی‌شود و کاغذ هم از این قاعده مستثنی نیست. در این میان باید بدانیم که مصرف کاغذ فقط در حوزه کتاب نیست و خیلی از حوزه‌ها در کشور به کاغذ وابسته هستند؛ از بسته‌بندی تا نشر.
وی ادامه داد: بی‌ثباتی قیمت‌ها در گذشته قبلا چندان در تولید صنایع تاثیرگذار نبود اما امروز شاهد اثرات آن هستیم. باوجود چنین شرایطی، کاملا مشخص است که ثبات قیمت‌ها چه تاثیراتی در بازار کاغذ داشته‌است. امروز که بازار کاغذ و مقوا بهم ریخته است، ثبات قیمت فقط در حوزه کاغذ نشر مشهود است.
حق‌بین با بیان اینکه توزیع کاغذ دولتی کمک زیادی به ایجاد ثبات برای ناشران کرده است، عنوان کرد: ثبات قیمت کاغذ به ناشران و تولیدکنندگان کتاب، آرامش داد؛ ولی متاسفانه توزیع کاغذ دولتی در قیمت کتابها، لحاظ نشده و بخش قابل توجهی از صنعت نشر، مابه‌التفاوت نرخ کاغذ دولتی نسبت به کاغذ آزاد را جزو حاشیه سود خود می‌دانند.
وی افزود: با نگاهی به قیمت کتاب‌های متوجه می‌شویم هیچ کدام قیمت کاغذی که بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ هزار تومان خریداری کرده‌اند در محاسباتشان نیست و در محاسبه قیمت، با انصاف‌ترین ناشر قیمت کاغذ را ۳۵۰ تا ۶۰۰ هزار تومان محاسبه کرده است.
حق‌بین یادآور شد: باید گفت؛ اگرچه دولت به حوزه نشر و کاغذ یارانه می‌دهد و آرامش را به اردوگاه بخش تولید آورده ولی آرامش برای جامعه و مصرف‌کننده حاصل نشده‌است و قشر کتابخوان کشور در اینجا آسیب جدی دیده‌اند. اینجا هم که دولت یارانه می‌دهد، توزیع این کاغذها فقط به منفعت عده کمی تمام می‌شود.
لزوم تقویت تعاونی‌های نشر
حق‌بین بر لزوم تقویت تعاونی‌های فعال در حوزه نشر تاکید کرد و گفت: امروز صنعت نشر و تعاونی‌هایی که امروز توزیع‌کننده کاغذند، باید به قدرت مالی برسند تا خودشان واردکننده سهمیه کاغذ نشر باشند و تنها توزیع‌کننده کاغذهای واردات دولتی نباشند. در این زمینه معتقدم دولت باید در ابتدا پایه‌های صنعت نشر یعنی کل تعاونی‌ها را فعال کند.
وی تاکید کرد: حدود ۱۵ تعاونی در حوزه تولیدات و ملزومات حوزه نشر در کشور فعال هستند که می‌توان همه آنها را فعال کرد تا قدرت اقتصادی پیدا کرده و نسبت به واردات جنس و کالای مورد نیاز هر رسته از نشر فعال شوند.
حق‌بین در توضیح این موضوع عنوان کرد: کاغذ کتاب کودک با کاغذ مورد استفاده از کتاب بزرگسال خیلی متفاوت است و باید به صورت جداگانه برای هر بخش کاغذ وارد شود و به‌نظرم اگر این کاغذها با ارز نیمایی دولت وارد شود ما هیچ وقت به بی‌ثباتی در بازار نمی‌رسیم.
وی ادامه داد: اگر کاغذ دولتی در میان ناشران توزیع نمی‌شد کاغذ با ارز آزاد در بازار به بندی ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان هم می‌رسید، در عین حال اگر دولت ارز نیمایی برای کاغذ تخصیص دهند هر بند حدود ۳۵۰ هزار تومان می‌شود و این قیمت می‌تواند در بازار آرامش ایجاد کند و از سوی دیگر هم از حقوق مصرف‌کنندگان حمایت کرده باشیم و حاشیه سود و رانت برای یک بازوی صنعت نشر درست نکرده باشیم.
وی با بیان اینکه باید شرایطی ایجاد شود که کل کاغذ مورد نیاز صنعت نشر را تعاونی‌ها به طور مستقیم وارد کنند، گفت: اکنون د در حوزه لیتوگرافی زینک مورد نیاز صنعت نشر و لیتوگرافان با ارز نیمایی به کشور آورده می‌شود و این تعاونی با ثبات در میان اعضای خود توزیع می‌کند که کار آنها تجربه خوبی است، به نظرم وزارت ارشاد باید به این سمت بیاید که تعاونی‌ها قدرت مالی داشته باشند که بتوانند با ارز نیمایی کاغذ وارد کنند.
لزوم تقویت سایر رسته‌های نشر
حق‌بین با بیان اینکه نگاه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تمام این سال‌ها قوی کردن یک بازو یعنی جامعه ناشر بوده است، گفت: این وزارتخانه غیر از طرحهای فصلی که رقم بودجه آن نسبت به سایر طرح‌ها و اقدامات زیاد نیست به سایر بازوهای نشر یعنی موزعان، کتابفروشان و مصرف‌کنندگان توجه جدی نکرده است و به نظرم بهتر است طرحهای فصلی توسعه پیدا کند و از روش‌هایی بود که مصرف‌کننده هم بهره بگیرد.
وی افزود: در همه کشورها شاهد یک تجربه موفق هستیم که در آن دولت تضمین می‌دهد که وقتی ناشر کتاب تولید می‌کند آثارش را برای توزیع در کتابخانه‌ها خریداری کند تا هم منابع جدید داشته باشند و هم دسترسی مردم به این کتابها وسیع‌تر باشد، اگر کتابخانه‌های کشور را روزآمد و کارآمد کنیم بهترین روش و عدالت اجتماعی را در حوزه کتاب برای کتابخوان‌ها ایجاد کرده‌ایم.
این فعال حوزه نشر با بیان اینکه در تمام دنیا کتابخانه‌ها مرجع دسترسی به کتاب‌های جدید هستند، گفت: تمام دانش‌آموزان و دانشجویان و مردم برای کارهای مطالعاتی و مطالعه کتاب به کتابخانه‌ها می‌روند ولی وضعیت کتابخانه‌های ما اصلا خوب نیست و عددی که نهاد کتابخانه‌ها در طول سال می‌تواند کتاب خریداری کند فاجعه‌آمیز و بسیار اندک است و همین موضوع سبب شده که نتوانند کتاب‌های خود را روزآمد کنند.
به گفته حق‌بین، اگر می‌خواهیم به مصرف‌کننده واقعی توجه کنیم بهترین گزینه این است که کتابخانه‌ها را تجهیز کرده و به‌روز رسانی کنیم و انتخاب کتابها گزینشی نباشد، در این شرایط و وضعیت جهت‌دهی کتابها و جلوگیری از رانت‌ها مهم است و اهمیت دارد تا بتوانیم بخش عمده حمایت‌ها را به سمت مصرف‌کننده نهایی کتاب هدایت کنیم.
پنجشنبه ۲۲ آبان ۱۳۹۹ - ۱۰:۱۱
نظر شما