حجت‌الاسلام و المسلمین احمد واعظی رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در سخنانی رشد کمی و کیفی آثار پژوهشی این مرکز را مورد توجه قرار داد و بیان کرد: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سال گذشته 76 اثر پژوهشی تولید کرد و در سال جاری هم تولید حدود 121 کتاب را بر عهده دارد که در این میان 30 عنوان متعلق به پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع) است.
واعظی در ادامه با اشاره به فواید پژوهش در عرصه سیره معصومان (ع) گفت: الگوگیری‌های فردی و اینکه این آثار به رفتار و سیره ائمه (ع) پرداخته است، از جمله ثمرات این آثار بوده که بسیاری از ابهامات تاریخی و سؤالاتی را که درباره زندگی اهل بیت (ع) است، می‌تواند پاسخ دهد.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم ادامه داد: ثمره اساسی و مهم این آثار این است که ما چه استحصالی از کتاب و سنت برای وجه اجتماعی زیستِ کنونی خود داریم و اینکه چگونه می‌توانیم به قرآن در زیست اجتماعی خود مرجعیت ببخشیم و یا چگونه می‌توانیم برای تنظیم مناسبات اجتماعی خودمان به سیره معصومین (ع) مرجعیت ببخشیم، بسیار مهم و حائز اهمیت است.
وی بیان کرد: تفاوت وجه اجتماعی با فردی در این است که جامعه و مناسبات اجتماعی به سرعت متحول شده و آنچه به‌عنوان سیره اجتماعی معصومین (ع) آمده در بافت اجتماعی و سیاسی آن زمان بوده است، لذا مواجهه اهل بیت (ع) با جریان‌های انحرافی و فکری منحرف با این زمان متفاوت است و از سویی بسیاری از درون‌مایه‌های محتوایی آن زمان، اکنون مطرح نیست اما نحوه مواجهه و درس‌آموزی‌ها برای مواجهه، اکنون با جریان‌های انحرافی قابل حصول است.
واعظی افزود: امروزه اگر بخواهیم شاخص‌های جامعه عادله را با توجه به بافت اقتصادی و سیاسی جوامع استخراج کنیم، می‌توانیم با توجه به شاخص‌ها، این مهم را مورد بررسی قرار دهیم، و در این میان یک فرد فقیه و یا سیره‌پژوه به تنهایی نمی‌تواند این کار را انجام دهد و نیازمند یک کار جمعی است.
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در رابطه با ثمرات این آثار گفت: برخی از ثمرات این آثار، سهل‌الوصول و مستقیم است و هر خواننده‌ی با دقتی می‌تواند با مراجعه به آنها، ثمراتی را دریافت کند، اما این آثار برخی کارکردها نیز دارد که آشکار و سهل الوصول نیست و برای کسب آنها قدم‌های علمی فراوان دیگری باید برداشته شود و ترکیبی از دانش‌ها باید در اختیار قرار گیرد.
در بخش دیگری از این مراسم، حجت‌الاسلام و المسلمین نجف لک‌زایی رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: در دهه‌های اخیر رویکرد جدیدی در بازخوانی سیره اهل‌بیت (ع) به وجود آمده که مباحث را از ساحت فردی به ساحت‌های اجتماعی، تمدنی و راهبردی ارتقا می‌دهد و از پیشگامان این عرصه می‌توان سید محمدباقر حکیم را نام برد.
لک‌زایی ادامه داد: توجه به نقش ائمه (ع) در جماعت صالحان در اندیشه‌های آیت‌الله آصفی (ره) نیز پیگیری می‌شد و در این میان، گزارش جلسات متعددی را که با ایشان داشتیم در کتاب «اندیشه سیاسی آیت الله آصفی» منتشر شده است.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: در ایران هم مقام معظم رهبری به‌صورت جدی به این مسئله پرداخته‌اند و آثار خوبی توسط ایشان در این زمینه منتشر شده است، که در این میان می‌توان به کتاب «انسان 250 ساله»، «هم‌رزمان حسین(ع)» و «دو امام مجاهد» اشاره کرد.
وی در ادامه به اقداماتی که پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت (ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در رابطه با این جریان انجام داده است، اشاره کرد و گفت: در این پژوهشکده تلاش می‌کنیم سطح سیره‌پژوهی را از سطح سیاسی، اجتماعی و فرهنگی به سطح راهبردی و تمدنی ارتقا دهیم، چراکه در این صورت است که دانش تاریخ در خدمت توانمندسازی علوم اسلامی و علوم انسانی قرار می‌گیرد.
لک‌زایی با بیان اینکه جامعه‌شناسان پنج نهاد اساسی را مورد تأکید قرار داده‌اند، بیان کرد: این پنج نهاد شامل نهادهای خانواده، بهداشت، تعلیم و تربیت، اقتصاد و حکومت هستند و باید سیره و زندگی ائمه (ع) را از این پنج منظر مورد تحقیق و پژوهش قرار دهیم.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: زمانی که وارد سیره‌نویسی اجتماعی و ارتقای آن به راهبردی می‌شویم، باید به سیره خانوادگی، بهداشتی، اقتصادی، سیاسی و حکومتی و سیره فرهنگی و تربیتی معصومین (ع) توجه کنیم.
وی با بیان اینکه منابع سیره‌پژوهی در آثاری که امروز رونمایی شد، دچار تحول شده است؛ تصریح کرد: تاکنون برای سیره‌نویسی به کتب عمدتاً تاریخی مراجعه می‌شد، اما در این آثار سعی شده که کتبی که تاریخی نیست، از طریق کتب حدیثی و اربعه نیز وارد سیره‌نویسی شوند.
لک‌زایی با اشاره به مفهوم سیره، گفت: یکی از معانی سیره، این است که مترادف با هدی است؛ این مفهوم یکی از مفاهیمی است که می‌تواند سیره را به سطح راهبردی و فراراهبردی ارتقا دهد، اگرچه سیره منحصر در مباحث راهبردی نیست و سیره فردی و اجتماعی هم وجود دارد، اما باید به سیره راهبردی و فراراهبردی یعنی سیره تمدنی هم توجه کنیم.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در ادامه با بیان اینکه هدایت، ثمره شناخت عقل و جنود جهل است، ادامه داد: وقتی می‌گوییم کسی هدایت شده به این معناست که در راه قرار گرفته است، اگر این عقلانیت و جامعه مبتنی بر جنود عقل را در یک طرف و جامعه مبتنی بر جنود جهل را در طرف دیگر قرار دهیم آنگاه می‌توانیم سیره اهل بیت (ع) را در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار دهیم.
وی افزود: نگاه ما به زندگی معصوم (ع) باید بر روی پایه‌های محکم و استواری قرار بگیرد و هر جا که بحث فردسازی، جامعه‌سازی، تمدن‌سازی، مدیریت و رهبری مطرح می‌شود، سیره اقتصادی، بهداشتی و اجتماعی و... ارائه شود.
لک‌زایی با بیان اینکه باید به سیره امنیتی اهل بیت (ع) نیز توجه کنیم، گفت: سیره نظامی مورد تحقیق قرار گرفته است، اما باید به سیره نظامی-امنیتی-اطلاعاتی و حوزه‌های مورد نیاز نظام و سیره معصومین (ع) در عرصه الگوی اسلامی پیشرفت توجه شود و به این سمت پیش برویم.
یادآوری می‌شود، در پایان این مراسم، از 8 اثر جدید پژوهشکده تاریخ و سیره اهل‌بیت (ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی شامل: «سیره عبادی معصومین (ع) در کتاب‌های چهارگانه شیعه»، «سیره اقتصادی معصومین (ع) در کتاب‌های چهارگانه شیعه»، «سیره فرهنگی و اجتماعی ائمه معصومین (ع) در کتاب‌های چهارگانه شیعه» و «سیره نظامی معصومان (ع) در کتاب‌های چهارگانه شیعه» از آثار حجت‌الاسلام علی‌اکبر ذاکری خمی، «درآمدی بر سیره معصومان (ع) در فقرزدایی» از حجت‌الاسلام محمدحسین علی‌اکبری، «سیره معیشتی معصومان (ع)» از حجت‌الاسلام یدالله مقدسی و «زندگی فرهنگی سیاسی شلمغانی؛ از استقامت تا انحراف» از حجت‌الاسلام محمدتقی ذاکری، رونمایی شد.
نظر شما