کتاب «روایتی از کلاسهای درس دانشگاه: تجربه زیسته استادان دانشگاه» به کوشش عباس کاظمی منتشر شد.
کتاب حاضر مجموعهای است از شانزده سخنرانی که همگی ذیل تجربه زیسته کلاسهای درس در پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم ارائه شده است. این مجموعه قدم نخستین برای آغاز برنامه مطالعاتی است که حول کلاسهای درس در دانشگاههای ایران شکل گرفته است. پروژه کلاس درس در دانشگاههای ایران، مسائل و چالشهای آن از زمستان 1393 آغاز شد.
هدف اصلی این برنامه تحقیقاتی شناخت ابعاد و مسائل کلاسهای درس درون دانشگاههای ایرانی بوده است. بدینمنظور، مجموعهای از برنامهها و پروژههای تحقیقاتی (از پیمایش سراسری دانشجویی تا مطالعات کیفی روی دانشجویان مقاطع مختلف) تدوین شد. همچنین مسابقههایی در زمینه عکاسی و یادادشتنیسی دانشجویی ترتیب داده شد.
در مراحل آغازین برنامه تحقیقاتی برای دستیابی به شناخت بهتر و دقیقتر از آنچه درون دانشگاهها ما میگذرد، از استادان رشتههای مختلف در قالب نشست و سخنرانی در پژوهشکده دعوت شده است. مخاطبان این نشستها به همکاران پژوهشی دانشکدهها محدود میشده است و بهطور خاص اعضای برنامه پژوهشی در همه نشستها حضور فعال داشتهاند و سعی در جهتدهی به بحثها بر اساس موضوعاتی داشتند که خودشان مشغول انجام آن بودند.
در این مجموعه، برخی مانند مقصود فراستخواه بر تیپولوژی و سنخشناسی کلاسهای درس تأکید کردند. هدف وی این است که نشان دهد کلاس درس را میتوان در چه حوزهها و ذیل چه مفاهیمی دنبال کرد؟ حسین ابراهیمآبادی، بافت و طبیعت ناسازگار کلاس درس با زندگی آدمی را نقطه آغاز بحث خود قرار داده است و در نهایت بر نقش فناوریهای نوین در یادگیری کلاس درس تأکید کرده است. خلیلی به تحول تاریخی مدرسه در ایران تا دانشگاه پرداخته است. وی در نشستی به آموزش و پرورش در ایران تا عصر صفویه پرداخته و در نشستی دیگر، از رشدیه به اینسو را مورد توجه قرار داده است.
اجلالی بر فقدانهای آموزش در ایران تأکید داشته است. اشاره وی بر ضعف نظام آموزشی و عدم تأکید بر مهارتهای مورد نیاز و مهم است. مهرمحمدی بیش از همه بر آموزشپژوهی تأکید کرده است. وی معتقد است دانشگاه آموزشپژوه باید دانشگاهی باشد که استادانش به آموزشپژوهی که رشته مهمی است و خروجیهای آن تولید دانش آموزش است، عنایت دارند.
سارا شریعتی، آموزش دینی در دو نوع نظام آموزشی در فرانسه و ایران را موضوع بحث قرار داده است. در حالیکه در فرانسه مدارس لائیک هستند و تعلیم دینی نداشتهاند، در ایران برعکس، پیدا کردن مدارس غیردینی غیرممکن است.
ساسان فاطمی، وضعیت دانشگاههای هنر را بررسی کرده است. به اعتقاد وی مناقشه اصلی در رشته هنر بین عملیبودن و نظریاندیشییدن است.
حسینعلی نوذری تجربه تدریس خود را در دانشگاه آزاد اسلامی برای ما روایت میکند. روایت وی از کلاسهای درس انتقادی است. وی معتقد به پایین آمدن کیفیت کلاسهای درس در مقایسه با گذشته است و یکی از ریشههای کیفیت کلاسها را حضور دانشجویان تغییر رشتهای از مقطع کارشناسی به ارشد میداند. ریشه دوم را به آموزش و پرورش ارجاع میدهد که افراد با دانش پایین و ضعف در نگارش را به دانشگاهها تحویل داده است.
رحیم خستو از زاویه دیگری تجربه دانشگاه آزاد کلاس درس را با تأکید بر نقش استاد و اهمیت گفتوگویی بودن کلاس درس روایت کرده است. فصل آخر کتاب به سخنان ابراهیم توفیق اختصاص یافته است. وی تجربه تدریس در آلمان و ایران را مورد بحث قرار میدهد. از نظر وی کلاسهای درس دیروز بهتر از امروز نبوده است، بلکه اگر دانشجویان را جدی بگیریم و فضای کلاس درس را بسازیم و شرایط گفتوگویی فراهم کنیم، دانشجویان به همان اندازه علاقهمند و شیدای کلاس خواهند شد.
کتاب «روایتی از کلاسهای درس دانشگاه: تجربه زیسته استادان دانشگاه» به کوشش عباس کاظمی با شمارگان 700 نسخه در 463 صفحه و 23 هزار تومان از سوی انتشارات پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی منتشر شده است.
نظر شما