به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم گرامیداشت روز خبرنگار، امروز 17 مرداد، با حضور سید عباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد، مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل موسسه خانه کتاب و جمعی از خبرنگاران حوزه کتاب رسانه‌های مختلف، به همت موسسه خانه کتاب، در مجتمع باغ زیبای تهران برگزار شد.

لطفاً تلفن‌های خود را جواب بدهید!
بخشی از این مراسم به بیان دیدگاه‌ها و اظهار نظرهای برخی  فعالان حوزه رسانه و کتاب اختصاص داشت که حمیدرضا مدقق، پژوهشگر و کارشناس حوزه رسانه، با اشاره به تحولات و پیشرفت علوم در دنیای امروز، طی سخنانی گفت: فضای رسانه‌ای امروز آن‌قدر سریع و پرشتاب پیش می‌رود که می‌توانیم از خبرنگار حوزه کتاب نام ببریم، در حالی که مثلاً در 10 سال گذشته این موضوع جایی اختصاصی در رسانه‌ها نداشته است. همچنین ما در دهه 60 خبرنگار حوزه تئاتر و سینما هم نداشتیم، اما با تغییراتی که در ساختار رسانه‌ها به وجود آمده، این حوزه‌های تخصصی در رسانه‌ها جای خود را باز کرده‌اند.

مدقق در ادامه با اشاره به نیازهای خبرنگاران، خطاب به مسئولان گفت: بسیار پیش می‌آید که دسترسی خبرنگاران به داده‌ها به سختی انجام می‌شود. ما خبرنگاران نیاز داریم که مسئولان در ارائه اطلاعات کوتاهی نکنند؛ این موارد از میزان تیراژ یک کتاب، تا هزینه‌های برگزاری یک مراسم و تعداد ناشران در یک شهرستان می‌تواند باشد که ما برای طرح پرسش به این اطلاعات نیاز داریم.

وی افزود: همچنین ما به کارشناسانی نیاز داریم که بتوانند دیدگاه‌های خود از یک موضوع را مطرح کنند. بسیاری اوقات ما در رسانه‌ها متهم هستیم که تنها به صحبت‌های یک جناح خاص می‌پردازیم، اما متأسفانه کارشناسانی که در خلوت صحبت می‌کنند، حاضر به گفت‌وگو با رسانه ما نمی‌شوند؛ همچنین ما به مسئولانی نیاز داریم که نقد پذیر باشند و در شنیدن برخی مطالب، سعه‌صدر داشته باشند، از مسئولان خواهش می‌کنم که موبایل‌های خود را خاموش نکنند و پاسخگوی خبرنگاران باشند.

پژوهشگر و کارشناس حوزه رسانه در ادامه به وظایف خبرنگاران در حوزه کتاب پرداخت و گفت: به اعتقاد من جای گزارش کتاب در رسانه‌ها خالی است؛ گزارشی که برخلاف نقد و مقاله، از اظهار نظر گزارش نویس خبری نباشد و فقط به انعکاس نظر کارشناسان درباره آن کتاب بپردازد. همچنین ظرفیت‌های نشر الکترونیک و تأثیرگذاری آن در حوزه کتاب، از دیگر حوزه‌های مغفول مانده‌ای است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

دن کیشوت‌های ملول به روایت علی‌رضا بهرامی
علی‌رضا بهرامی، شاعر و روزنامه نگار، از دیگر سخنرانان این مراسم بود که با بررسی برخی مشکلات و معضلات موجود در حوزه کتاب گفت: من افرادی را که طی سال‌ها در حوزه کتاب فعالیت می‌کنند  به «دن کیشوت‌های ملول» تعبیر می‌کنم؛ چراکه این‌ها افرادی هستند که در خیال خود برای اصلاح حوزه کتاب فعالیت می‌کنند، در حالی که پایه‌های این حوزه در حال فرو پاشیدن است، اما این پایه‌ها هنوز هم با تلاش برخی ناشران، نویسندگان و فعالان حوزه کتاب سراپا نگه داشته شده است.

وی با بیان اینکه این وضعیت سخت، عرصه سودجویی برخی افراد شده، گفت: در این میان یک تناقض آشکار وجود دارد؛ با وجود وضع سخت و در حال ریزش این حوزه، عرصه خوبی برای سودجویی برای برخی افراد شده است؛ اگر نگاهی به فهرست خرید کتاب‌های انتخاب شده از سوی هیات انتخاب و خرید کتاب وزارت ارشاد بیندازیم، متوجه می‌شویم که برخی ناشران که بیش از چند ماه از تأسیس آنها نمی‌گذرد و با کتاب سازی‌های آشکار وارد عرصه انتشارات شده‌اند، جایگاه تقریباً ثابتی در این فهرست دارند.

بهرامی با طرح پرسش‌هایی ادامه داد: برای مثال عرض می‌کنم که آیا واقعاً نیاز جامعه ما در حوزه این است که بیاییم زندگی نامه ائمه را به روایت حاج شیخ عباس قمی برای هزارمین بار چاپ کنیم و با خرید از این کتاب‌ها از آن حمایت کنیم؟ آیا سیستم حاکم از این اوضاع اطلاع دارد؟ آیا سیستم با این ماجرا موافق است و یا خدای نکرده دستی در این ماجرا وجود دارد؟ آیا سیستم از این اوضاع بی‌خبر است؟ که اگر این گونه باشد، عذر بدتر از گناه است.



اکنون زمانی است که می‌توان از مسئولان انتظار داشت
در ادامه این نشست، محسن حکیم معانی، داستان‌نویس و از فعالان عرصه رسانه به سخنرانی پرداخت و گفت: به وضعیت موجود در عرصه کتاب برای همه فعالان این عرصه واضح و روشن است. یکی از دوستان من در صحبت‌های خود عنوان کردند که نمی‌توان از مسئولان انتظار ایجاد تحول در عرصه کتاب را داشت، اما به اعتقاد من باید از مسئولان انتظار بیشتری داشته باشیم.

وی با اشاره به تحولات حوزه کتاب و کتاب‌خوانی در کشورهای پیشرفته دنیا، گفت: ما در حوزه کتاب و کتاب‌خوانی هنوز در خانه اول هستیم و بر سر چاپ کتاب، مشکلات کاغذ و تیراژ کتاب چانه زنی می‌کنیم و این سیستم را به زور سوبسید، خرید کتاب  و سایر حمایت‌های دولتی سرو پا نگه داشته‌ایم و امروز تبعات این سیاست‌ها را مشاهده می‌کنیم.

حکیم معانی با اشاره به فضای ایجاد شده در دولت جدید گفت: اکنون فضایی ایجاد شده تا فعالان رسانه و فعالان حوزه کتاب خواسته‌هایشان را از مسئولان مطالبه کنند و هرکس می‌تواند مطالبات منطقی خود را از مسئول مافوق خود بخواهد و دیدگاه‌های خود را درباره این موضوع مطرح کند.

این داستان نویس و فعال حوزه رسانه در ادامه تأکید کرد: اما از سوی دیگر ما فعالان و خبرنگاران حوزه کتاب باید از خودمان هم این انتظار را داشته باشیم و ببینیم که آیا اخبار و مطالب تولید شده ما در حوزه کتاب چه قدر با نیازهای ما در دنیای امروز انطباق دارد.

لزوم برنامه‌ریزی برای مطالعه 97 درصد مردم کتاب نخوان
علی‌رضا حائری، تهیه کننده برنامه «کتابنامه» در رسانه ملی نیز در این مراسم با انتقاد از هدیه دادن کتاب از طرف دولت، گفت: به نظر من اینکه دولت با پول بیت‌المال و به انتخاب خود، کتاب‌هایی را خریداری می‌کند و به عناوین مختلف به مردم هدیه می‌دهد، یک حرکت غلط است.

وی افزود: همان گونه که در بسیاری از کشورها مرسوم است، روند درست رسیدن کتاب به دست مردم به این صورت است که مردم با تبلیغات صحیح در جریان انتشار یک کتاب قرار می‌گیرند و اگر خواستند از جیب خودشان برای خرید آن کتاب اقدام می‌کنند. در بسیاری از این کشورها ناشران بین 30 تا 70 درصد هزینه را صرف تبلیغات و اطلاع رسانی از انتشار آن کتاب می‌کنند.

حائری با انتقاد از دخالت دولت در حوزه کتاب گفت: هر جا که دخالت دولت و حکومت بیش از حد باشد، به مختل شدن آن حوزه می‌انجامد. دولت باید کار نشر را به ناشران بسپارد و می‌تواند سوبسیدهای خود را در قالب برگزاری دوره‌های آموزشی و امکان تبلیغات ارزان  ارائه دهد. تنها در این شرایط است که ناشران برای انتشار کتابی‌های مفید سعی می‌کنند.

وی با تأکید بر نگاه همه جانبه در حوزه تولید کتاب، گفت: متأسفانه ما در حوزه تولید کتاب تنها به نیازها و ذائقه آن 3 درصد از مردم که کتاب‌خوان هستند توجه داریم و از نیازهای آن دسته از 97 درصد کتاب نخوان غافل هستیم و به این موضوع توجه نمی‌کنیم که بحران موجود در حوزه کتاب، دقیقاً مربوط به آن دسته 97 درصدی است.

تهیه کننده برنامه «کتابنامه» در رسانه ملی ادامه داد: من با افتخار می‌گویم که در برنامه تلویزیونی «کتابنامه»، بیشترین تمرکز خودم را روی آن دسته از 97 درصد مردم کتاب نخوان گذاشتم و برای آن‌ها و نیازهایشان کتاب معرفی کردم.



همچنین در ادامه این مراسم، با حضور سید عباس صالحی، معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد و سید فرید قاسمی، از کتاب «چاپ نوشت» جدیدترین اثر مجید غلامی جلیسه و همچنین سایت روابط عمومی خانه کتاب رونمایی شد.

دیگر گزارش‌های منتشر شده «ایبنا» از این مراسم را در ذیل بخوانید:

غلامی جلیسه: فراهم کردن زمینه فعالیت بهتر خبرنگاران از دغدغه‌های جدی موسسه خانه کتاب است (اینجا)

صالحی: تعامل خانه کتاب و خبرنگاران می‌تواند آینده بهتری را در حوزه کتاب رقم بزند (اینجا)