به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، یونس عزیزی نویسنده و منتقد ادبی در نشست رونمایی از رمان «گور ته چشم» که در انجمن ادبی ماها دانشگاه هنر و اندیشه قم برگزار شد، گفت: جوایز ادبی و نقد در حوزه ادبیات داستانی باعث رشد و بالندگی ادبیات داستانی می‌شود. باید با آغوش باز از نقد آثار استقبال کرد چرا که نقد راهگشاست.

وی با بیان اینکه در فضایی که نقد نباشد و گفت‌وگو شکل نگیرد اتفاق رو به جلویی برای ادبیات رخ نخواهد داشت، عنوان کرد: در فضای نقد باید نویسنده و منتقد و حتی مخاطب سعه‌صدر خودشان را توسعه دهند و با استقبال از نکات فنی از تخریب پرهیز کنند. نه تعریف و تمجید و نه تخریب کمکی به ادبیات داستانی نمی‌کند و در این مسئله باید انصاف داشته باشیم و به یک تعادل سازنده برسیم.

عزیزی ادامه داد: از جمله نکات مثبت «گور ته چشم» است که در بستر قصه و داستان به کشمکش‌های اخلاقی می‌پردازد و مای مخاطب بواسطه این کشمکش اخلاقی به یک نگاه و جمع‌بندی می‌رسیم. این فضا و بستر را نویسنده برای مشارکت در فهم داستان و محتوای آن فراهم می‌کند.

نویسنده کتاب «هیژده‌چرخ» تصریح کرد: علاقه شخصی من به بخش تاریک شخصیت‌هاست. فکر می‌کنم اگر بخواهیم به بخش روشن انسان‌ها بپردازیم حداقل در ساحت ادبیات می‌توان از پس بخش تاریک شخصیت این موضوع را پیگیری کرد و الا اثر دچار شعارزدگی خواهد شد. ادبیات جای تعریف و تمجید و دفاع همه جانبه نیست، ادبیات به این فکر می‌کند که چه کار کنیم کند تا جهان جای بهتری برای زیستن شود.

نویسنده کتاب «چپ‌دست‌ها» با اشاره به اینکه بهترین رمان رمان‌هایی هستند که از ایسم‌ها طفره می‌روند و بر یک کشمکش اخلاقی متمرکز می‌شوند و آن را به چالش می‌کشند، تاکید کرد: همانطور که عرض کردم ادبیات مسائل و موضوعاتش را به نحو دیگری بیان می‌کند و از قضا کتاب «گور ته چشم» به مسائل اجتماعی و اخلاقی از این منظر می‌پردازد. نویسنده باید در متن و اثر بستری را فراهم کند که مخاطب با تامل دست به کنش بزند و از گزینه‌های پیش‌رو دست به انتخاب بزند.

‌«گور ته چشم» رمان قصه‌گویی است

احمد نوری فلیم‌نامه‌نویس و ویراستار در بخش دیگری از این نشست گفت: «گور ته چشم» رمان قصه‌گو و پروپیمانی است. این کتاب اثری است که اگر ما از هر کجا که آن را شروع کنیم می‌توانیم ادامه دهیم زیرا وسط یک قصه و ماجرای پررنگ هستیم و می‌تواند مخاطب را به جلو ببرد.

نوری به قصه این اثر اشاره کرد و گفت: داستان درباره زنی به نام رویاست که به عشقش نرسیده و به دلیل پول و ثروت با پسر داییش ازدواج می‌کند و به نوعی دست به انتقام می‌زند. در ادامه داستان با تلاش‌های رویا به خاطر سوگی که برای او رخ داده ادامه پیدا می‌کند.

وی تاکید کرد: فکر می‌کنم داستان به لحاظ تعدد ماجرا، روایت‌های فرعی و تعدد در مضامین داستان دچار پرگویی شده است. این موضوع مقداری به انسجام رمان لطمه وارد کرده است.

این منتقد ادبی تصریح کرد: رمان به ۴ نسل می‌پردازد و ما برای فهم شخصیت اصلی نیاز داریم با رفت و برگشت‌های ذهنی او همراه شویم و با فهم روایت آن چهار نسل به مسائل شخصیت اصلی پی ببریم.

این فیلم‌نامه‌نویس افزود: چون شخصیت‌های داستان متعدد هستند، شخصیت‌پردازی جای کار بیشتری دارد و نیاز است نویسنده تلاش بیشتری برای معرفی شخصیت‌ها انجام دهد.

وی افزود: به نظرم پایان‌بندی داستان بهتر بود در مسیر کلی داستان حرکت می‌کرد و از سیری که رخ داده بود دفاع می‌کرد چرا که این تغییر جهت ناگهانی در پایان داستان مورد علاقه منِ مخاطب نیست.

‌«گور ته چشم» زمینه مشارکت مخاطب در خوانش اثر را فراهم می‌کند

یونس عزیزی در بخش دوم سخنانش گفت: کتاب از پاراگراف‌های قصاری که حاوی نکات ارزشمندی است و به حوزه فکر و تامل در موضوعات مختلف می‌پردازد بهره می‌برد و این بیانگر نگاه مسلط نویسنده و داشتن منظر مشخص به موضوعات مختلف است که اندیشمندانه یک نگاه را به مخاطب منتقل می‌کند اما به نظر می‌رسد از یک جایی به بعد نویسنده باید این موارد را مدیریت کند چرا که اگر این موارد بیش از اندازه باشد اثر به یک بیانیه تبدیل می‌شود.

وی اضافه کرد: قصه‌گو بودن برای نویسنده حُسن بزرگ و مزیت ارزشمند است که نمی‌توان از آن چشم پوشید. خانم زلفی‌گل نویسنده قصه‌گویی است که به واسطه تجربه زیسته غنی و مطالعات جامعه‌ای که دارند، روایت‌های فرعی را در داستان شکل می‌دهد که در خدمت خط اصلی داستان قرار می‌گیرند. این موضوع باعث می‌شود مخاطب در یک مشارکت فکری و تکمیل پازل‌های فرعی روایت، نهایتاً خط اصلی داستان را فهم کند.

عزیزی تاکید کرد: مشارکت مخاطب در کشف داستان از جمله مزیت‌هایی است که می‌تواند طعم شیرینی برای خواننده فراهم کند و از این رهگذر داستان را برای او ماندگار نماید. «گور ته چشم» این زمینه را برای مشارکت مخاطب در خوانش اثر فراهم می‌کند.

این نویسنده در پایان گفت: ویراستاری، صفحه آرایی، طراحی جلد و هر آنچه که به فرم و ظاهر کتاب برمی‌گردد بر عهده ناشر است. نویسنده با رعایت فرم و محتوا قصه و داستانش را می‌نویسد. جا دارد ناشرین با دقت و وسواس و در نظر گرفتن مسائل زیبایی‌شناسی محصول نهایی را با بهترین کیفیت به دست مخاطب برسانند.