اسماعیل‌پور در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) عنوان کرد: در قرن سوم میلادی کیش مانوی طرفداران بسیاری پیدا کرده و در دوره ساسانیان به عنوان یک کیش و مذهب مستقل تبدیل به رقیب جدی دین زرتشت می‌شود. «ادبیات مانوی» در واقع درباره نوشته‌های مانی، پیام‌آور این کیش و پیروان دسته اول آن است که برای نخستین بار به فارسی امروزی برگردان و منتشر می‌شود.
این اسطوره‌شناس یادآور شد: به اعتقاد پیروان مانی دنیای مادی ترکیبی از نور و ظلمت است. ظلمت که همان شر باشد در دنیا سیطره پیدا کرده و رسالت انسان آزاد کردن نور درونی و نور ایزدی است که باید از این دنیای پست مادی آزاد شود و به بهشت برود. در واقع این خلاصه کلام مانی است و فلسفه مانی مانند عقاید عرفای ماست. عرفای ما هم که می گویند این دنیا پست و دنی است و فقط روح در این تن جسمانی حلول کرده و باید آن را آزاد کرد. مانویت هم در واقع روح را به نور تعبیر می کند و این‌که نور زندانی جسم تن و دنیای مادی است.
وی ادامه داد: در خلال خواندن این کتاب درخواهیم یافت که پیروان کیش مانی معتقدند که انسان با کارهای خوبش باید از این تن مادی و پست ظلمانی نجات پیدا کند و نوری که در تن او زندانی است آزاد کند و آن نور اسطوره‌ای هم دارد. این نور از طریق ماه به خورشید می‌رود و از آنجا به بهشت نور.
این اسطوره‌شناس توضیح داد: «ادبیات مانوی» علاوه بر این‌که بخشی از تاریخ ادیان ما را دربرمی‌گیرد ما را با آن حال و هوایی که سه کیش یعنی زردشت، مانوی و مزدکی در ایران پیروان زیادی داشته آشنا می‌کند. این کتاب از سوی نشر کارنامه منتشر شده است. «ادبیات مانوی» با زبانی ادبی به سیر دین در ایران می‌پردازد. به هر حال می‌دانیم که زردشتی‌ها عده زیادی از مانوی‌ها را کشتند و وقتی که اسلام آمد دین مانوی تا قرن سوم و چهارم هجری فعالیت داشت و آثاری داریم که درباره کیش مانی صحبت می‌کند. این کیش به فرقه‌ای عرفانی تبدیل می‌شود و بخشی از زنادقه اسلام مانوی بودند. یکی از آن‌ها ابن مقفع بود که همه آن را می‌شناسند. این کیش در تصوف اسلامی ادامه پیدا می‌کند و نمونه بارزش را در مقدمه مثنوی معنوی می‌بینیم.
ابوالقاسم اسماعیل پور مدرک دکترای فرهنگ و زبان‌های باستانی از دانشگاه تهران دارد و اکنون به عنوان عضو هیات علمی در دانشگاه شهید بهشتی مشغول به تدریس است. اسماعیل پور از سال 2013 به عنوان استاد مدعو بخش ایرانشناسی دانشگاه دولتی مسکو به تدریس و پژوهش اشتغال دارد.
«اسطوره آفرینش در آیین مانی»، «اسطوره، بیان نمادین» و «زیر آسمانه‌های نور» نام شماری از تالیفات و همچنین «اساطیر آشور و بابل»، «اساطیر یونان»، «اساطیر مصر»، «بهشت و دوزخ در اساطیر بین النهرین» همه از تالیفات ف. ژیران، «آیین گنوسی و مانوی» گروه مولفان، ویراسته میرچا الیاده، «دانشنامه اساطیر جهان» رِکس وارنر و «زبور مانوی» س. ر. س. آلبری، نام شماری از ترجمه‌های منتشرشده اسماعیل‌پور است.
همچنین تعدادی از کتاب‌های زنده‌یاد مهرداد بهار با ویرایش اسماعیل‌پور منتشر شده‌اند. از این میان می‌توان به «ادیان آسیایی» و «از اسطوره تا تاریخ» اشاره کرد.
دوشنبه ۸ تیر ۱۳۹۴ - ۱۱:۱۲
نظر شما