خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مراسم رونمایی از کتاب «چهره‌ام پوشیده بهتر» یادداشت‌های مطبوعاتی محمود استادمحمد، عصر دیروز، سه‌شنبه پنجم خرداد با سخنرانی، قطب‌الدین صادقی و امید روحانی از اعضای هیات امنای بنیاد محمود استادمحمد و همچنین مدیا کاشیگر، جواد عاطفه از اعضای هیات مدیره این بنیاد در سالن کنفرانس مجموعه تئاترشهر برگزار شد. نخستین گزارش «ایبنا» از این مراسم را در اینجا مطالعه کنید.

«چهره‌ام پوشیده بهتر» کار پژوهشی نیست
قطب‌الدین صادقی، مدرس، نمایشنامه‌نویس، کارگردان و مترجم پرکار تئاتر در این مراسم گفت: من کتاب «چهره‌ام پوشیده بهتر» را به عنوان یک ماده اولیه نگاه می‌کنم. یادداشت‌هایی که می‌شود روی آنها کار کرد، تا بتوان از خلال آن راهی به زندگی، آثار و حتی نوع نگاه زیباشناسانه زنده‌یاد محمود استادمحمد دست یافت.

وی افزود: این کتاب یک کار پژوهشی نیست، بلکه صرفا یک اثر ژورنالیستی است. نوشتارهای منتشر شده در این کتاب حتی نقد هم نیستند، چرا که متودولوژی نقد و پژوهش را ندارند.

صادقی در ادامه درباره نوع نگاه محمود استادمحمد به زندگی گفت: نگاه استادمحمد به زندگی یک نگاه حسی و بسیار نوستالژیک بود. به همین خاطر کسانی که در یادداشت‌های بازنشر شده در این کتاب به عنوان بزرگان هنر و تئاتر از سوی وی معرفی شده‌اند، چندان هم بزرگ نبوده‌اند و اگر کار آنها نقد شود، اشکالات بزرگی را می‌توان در آنها دید.

نویسنده نمایشنامه «باغ شکرپاره» همچنین اضافه کرد: به دلیل همین برخوردهای حسی استادمحمد است که وقتی به سمت نوشتن درباره سیاست می‌رود، قلمش اصلا خوب نیست. مثلا تمجیدهایش از «جشن هنر شیراز» بسیار احساسی است و به هیچ عنوان هدف پشت‌پرده این جشن هنر را که به‌گونه‌ای ترویج اهداف و ایدئولوژی شاهنشاهی بود، نمی‌دید.

این مترجم در ادامه مهم‌ترین ویژگی کتاب «چهره‌ام پوشیده بهتر» را این‌گونه بیان کرد: مهم‌ترین ویژگی این کتاب در حدیث‌نفس بودن آن است. البته در برخی موارد نیز برخی اتفاق‌های تاریخی را روشن می‌کند. بر همین اساس جذاب‌ترین بخش این کتاب، خاطرات زنده‌یاد استادمحمد درباره شخصیت‌هایی چون عباس نعلبندیان و محمد آستیم است. درباره این دو شخصیت منابع چندانی در دسترس نیست و من این بخش‌ها را با ولع بسیار مطالعه کردم.

آثار محمود استادمحمد متعلق به فرهنگ ایرانی بود
قطب‌الدین صادقی در بخش دیگری از سخنرانی خود گفت: محمود استادمحمد بسیار شرافتمند بود. نمایشنامه‌های او برآمده از فرهنگ ملی ایران با زبانی اصیل و برآمده از فرهنگ کهن است. در آثار او مخاطب به هیچ عنوان با کلمات ترجمه‌ای و یا حتی کلمات ژورنالیستی مواجه نمی‌شود.

وی افزود: آثار استادمحمد در تداوم تئاتر ملی ایران است. به عبارتی او در آثار خود راجع به زندگی، فرهنگ و انسان ایرانی و مسائل مربوط به ایران حرف می‌زند. او آنقدر شرافتمند بود که حتی زمانی نیز که از ایران رفت و در کانادا فعالیت هنری می‌کرد، بازهم درباره ایران و ایرانی می‌نوشت. نمایشنامه «کافه مک آدم» او که در کانادا نوشته و اجرا شد، شاهدی بر این مدعای من است.

با پژوهش نام استادمحمد را ماندگار کنیم
صادقی همچنین در بخش دیگری از سخنرانی خود با اشاره به لزوم پژوهش بر آثار زنده‌یاد محمود استادمحمد گفت: محمود استادمحمد در برهه‌ای از زندگی خود ساکن کشور کانادا شد، اما هوشمندی به خرج داد و به ایران بازگشت. اگر وی باز نمی‌گشت اکنون نامی از او باقی نمی‌ماند.

این مترجم در ادامه اظهار کرد: محمود استادمحمد یکی از مفاخر ایران‌زمین است، بنابراین باید درباره زندگی و آثارش پژوهش‌ کرد و پایان‌نامه‌های دانشگاهی نوشت. نباید از او و هر هنرمند دیگری تعریف الکی کرد. بیایید با پژوهش و کار علمی روی آثارش نام او را در تاریخ هنر ایران ماندگار کنیم.

«چهره‌ام پوشیده بهتر» بسیار جذاب است
امید روحانی، بازیگر و منتقد سینما و تئاتر، نیز یکی دیگر از سخنرانان این مراسم بود. او در بخشی از سخنان خود، ضمن معرفی کتاب گفت: سه مطلب از این کتاب برای نخستین بار در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی در نشریاتی منتشر شده بودند. چند مطلب دیگر نیز در مدت زمان اقامت کوتاهش در لس‌آنجلس در نشریات فارسی‌زبان آنجا منتشر شد. تعدادی از دیگر مطالب این کتاب هم یادنامه است.

وی افزود: بخش زیادی از مطالب این کتاب نیز یادداشت‌های است بین 100 تا هزار کلمه که از زمان بازگشتش به ایران تا چند ماه پیش از وفاتش که در برخی نشریات داخلی منتشر شد. یادداشت‌های اخیر به نظر من چیز خاصی ندارد و صرفا واکنش مرحوم استادمحمد به برخی اتفاق‌ها بوده است. باید بگویم که این کتاب نشان می‌دهد محمود استادمحمد روزنامه‌نگار نبوده است و این مساله اصلا نکته منفی برای او نیست.

روحانی همچنین اظهار کرد: جذاب‌ترین مطلب این کتاب نوشته مرحوم استادمحمد درباره چگونگی آشنایی‌اش با عباس نعلبندیان و محمد آستیم است. محمد آستیم معلم معنوی بسیاری از ادبا و فضلای معاصر ایران بود. وی متاسفانه در دهه 60 در گمنامی فوت کرد و ما اکنون درباره این انسان اثرگذار هیچ نمی‌دانیم. به‌نظر من همین مطالب باعث شده تا کل کتاب «چهره‌ام پوشیده بهتر» جذابیت خاصی داشته باشد.

گمشده‌های محمود استادمحمد نزد من است
امید روحانی در بخش دیگری از سخنرانی خود گفت: در دوره‌ای برای انجام یک گفت‌وگو درباره شهر قصه و بیژن مفید و میراث بیژن مفید به نزد محمود استادمحمد رفتم. این گفت‌وگو بیش از چهار ساعت به طول انجامید و در ادامه قرار شد به همراه برخی از یادداشت‌های استادمحمد به صورت کتابی منتشر شود، که نشد. این گفت‌وگو همچنین باعث شد تا من پی به بیماری مهلکش ببرم.

این منتقد اضافه کرد: فایل صوتی و محتوای این گفت‌وگو به همراه یادداشت‌های این نمایشنامه‌نویس قهار و همچنین برخی نمایشنامه‌های وی که اکنون همه فکر می‌کنند مفقود شده، نزد من است. من همه این‌ اسناد و نمایشنامه‌ها را برای انتشار در اختیار بنیاد زنده‌یاد استادمحمد می‌گذارم.

 «چهره‌ام پوشیده بهتر» به کوشش مانا استادمحمد با شمارگان هزار و 100 نسخه، 235 صفحه و بهای 16 هزار و 600 تومان از سوی نشر افراز روانه کتابفروشی‌ها شده است