به دلایل نامشخص، کتب درسی-آموزشی در موریتانی نایاب شده و بازار سیاه نواکشوت، آفت آموزش و پرورش در این کشور شده است، تا جایی که کتاب 3 دلاری به قیمت 10 دلار به فروش میرود و والدین برای جانماندن فرزندانشان از تحصیل با مشقت، متحمل پرداخت هزینههای وحشتناکی میشوند و دانش آموزان والدینی که قادر به پرداخت نیستند نیز از تحصیل بازمیمانند.
این کار شاید ساده به نظر برسد اما در کشوری که کتابهای درسی بهندرت پیدا میشود، کاری خستهکننده و دشوار است.
از سال گذشته به دلایلی که همیشه روشن و مبرهن نیست، کتاب از توزیعکنندگان قانونی به بازار سیاه رفته و قیمت آنها چند برابر شده است.
الخال که سابق بر این مدیر آموزش و پرورش ابتدایی در وزارت آموزش موریتانی بوده میگوید افزایش قیمت کتابهای درسی باورکردنی نیست. وی برای خرید کتاب درسی برای نوهاش مجبور به مراجعه به بازار سیاه نواکشوت شده است درحالیکه خود وی قبلاً 20 کتاب درسی-آموزشی برای نظام آموزش و پرورش کشور خود به رشته تحریر درآورده است.
کمبود کتاب در سطح ابتدایی و متوسطه در موریتانی این روزها بحث داغ محافل رسانهای و آموزشی شده است که در آن هزاران پدر و مادر و حتی پدربزرگ و مادربزرگ برای پیدا کردن محتوای مطالب آموزشی فرزندان و نوههای خود مجبورند به بازار سیاه نواکشوت مراجعه کنند.
در این بین افرادی مانند«مریم منت احمدیه» که کودکانش به دلیل نبود کتاب درسی قادر به ادامه تحصیل نیستند، اوضاع بدتری دارند.وی قادر به یافتن کتاب درسی به زبان عربی که معلم پیشنهاد داده نیست. وی کتاب موردنظر را در بازار سیاه نیز پیدا نکرده است.
حتی اگر کتابی هم پیدا شود بسیار گران است. قیمت کتاب معمولی در بازار سیاه 3 هزار اوگویا(واحد پول موریتانی) معادل 10.32 دلار است درحالیکه این کتاب قبلاً 100 اوگویا معادل 34 سنت فروخته در کتابفروشیهای دست دوم (به صورت کیوسک در مدارس) که 15 سال پیش به دنبال اصلاحات آموزشی توسط سازمان ملل بسته شد (تا جلوی کتابهای کپی،جعلی و غیرقانونی و fake گرفته شود)، میشد.
الدادا ولد السالم در سن سیسالگی بسیار خوششانس است که 6 کتاب را برای دخترش در بازار سیاه به قیمت 20 هزار اوگویا معادل 68.81 دلار پیداکرده و خریده است.
وی میگوید نمیخواهم درباره آینده دخترم ریسک کنم و هر قیمتی که فروشندگان بگویند پرداخت میکنم.نمیخواهم دخترم قربانی بیتفاوتی مسئولین در برابر بحران کنونی که تمامی مدارس موریتانی را به خود مشغول کرده، شود.
هرچند دلایل این بحران خیلی علنی نیست اما الخال دراینباره میگوید سرقت و قاچاق کتاب در کنار فساد گسترده مسئولین در نظام آموزش و پرورش دلایل اصلی این بحران و ایجاد بازار سیاه کتاب است. والدین اخیراً نسبت به این موضوع رسماً از وزارت آموزش و پرورش و مقامات مرتبط شکایت کردهاند که چرا در برابر بحرانی که آینده فرزندانشان را به چالش کشیده، تصمیمی صحیح نمیگیرند.
احمد سالم معلم عربی نیز از پیدا نکردن کتاب کمک آموزشی برای بهتر آموختن درسها شکایت دارد. «عزا» یکی از دانش آموزان در مدرسهای در نواکشوت در پایتخت موریتانی میگوید برخی از همکلاسیهایش به دلیل اینکه نتوانستهاند کتاب تهیه کنند از مدرسه اخراج شدهاند.
السالک ولد معطلان نیز میگوید دریکی از شهرها معلم به دلیل فقدان منابع آموزشی بچهها را راهی خانه کرده و حاضر به تدریس نشده است.
البته مقامات پس از حملات رسانهای گفتهاند در حال حل مشکل هستند!
«سیدی محمد ولد کابر» مدیر موسسه ملی آموزش و مسئول انتشار و توزیع کتب درسی در موریتانی ضمن درک مشکلات ایجادشده میگوید برای جلوگیری از سرقت کتابهای درسی و فروش آنها در بازار سیاه دولت باید مجازات قانونی به تصویب برساند تا جلوی این مشکل در درازمدت گرفته شود.
وی قول دادتیم مدیریتی وی در حال حل مشکل کمبود کتب درسی است و قرار است مانند سابق کیوسکهای فروش کتاب در مدارس دوباره باز شود.
مقامات در ابتدای سال جاری از کشف شبکه سرقت 3 هزار کتاب از مدارس پایتخت و فروش در بازار سیاه خبر دادند اما این مشکل همچنان باقی است.
ازآنجاییکه مدارس خصوصی اجازه کپی کردن از کتب درسی را به صورت فتوکپی میدهند، احمد محمد دانشآموز مدرسه ابتدایی این راهحل را مناسب میداند.
به هر حال والدین که نمیتوانند منتظر تصمیم دیر مقامات باشند، به بازار سیاه مراجعه کرده و کتابهای موردنیاز فرزندان خود را به هر قیمتی که شده، میخرند.
(نواکشوت پایتخت کشور جمهوری اسلامی موریتانی / République islamique de Mauritanie در شمال غرب افریقا است. این کشور 3 میلیون نفر جمعیت داشته و عربی و فرانسه زبان های رسمی و آموزشی این کشوراست.)
نظر شما