شنبه ۵ مهر ۱۳۹۳ - ۱۲:۰۹
حق مادامي كه حق است، محدوديت نمي‌پذيرد/ در مورد حق مؤلف بايد به قوانين جوامع عقلايي دنيا نگاه كنيم

آیت‌الله سید محمد موسوی بجنوردی، عضو هیات علمی مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی می‌گوید تعيين زمان براي حق تأليف معنايي ندارد و شريعت اسلام، حقوق عقلايي را محترم مي‌شمارد. برای این که بدانیم آیا تعیین زمان برای حق تالیف یا حق ترجمه کار درستی است باید به قوانین مدنی در دنیا رجوع کنیم اگر آنها برای این حق محدودیت زمانی قائل نباشند ما نیز نباید برای این حق، محدودیت زمانی داشته باشیم.

آیت‌الله موسوی بجنوردی  در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره مبانی فقهی و حقوقی حق تالیف یا حق ترجمه که در قانون مدنی ایران 50 سال تعیین شده است، اظهار کرد: در قانون، حق تالیف و ترجمه و یا هر حقی که در جامعه عقلا ارزشی دارد و برایش ارزش قائل‌اند، آن حقوق نیز محترم است. همان طور که مال محترم است حق هم محترم است و وقتی مال همیشه مال است حق هم همیشه حق است. بنابراین تعیین کردن زمان 50ساله یا بيشتر يا كمتر برای آن معنایی ندارد.
 
وی ادامه داد: مادامی که مال، مالیت دارد، ارزش آن هم محفوظ است. حق نیز مادامی که در جامعه به عنوان حق پذیرفته شده است و از آن استفاده و به عنوان یک ارزش محسوب می‌شود، چرا باید آن را محدود کرد؟
 
وی افزود: به طور مثال حق شفعه حقی است که برای همیشه حق است یا حق تحجیر ــ بدین معنی که اگر کسی زمینی را دورش سنگ بگذارد برای آن که آن را آباد کند ــ محفوظ است و ما نمی‌توانیم آن را تحدید کنیم.
 
آیت‌الله موسوی بجنوری با تاکید بر این‌ که هرچیزی که جزو حقوق شد و عقلا برای آن ارزش قائل شدند یقین بدانید اسلام هم برای آن ارزش قائل است، گفت: وقتی عقلا بگویند چیزی ارزش دارد شریعت هم می‌گوید ارزش دارد. البته ممکن است صنفی امری ناپسند را بگویند حق است؛ در آنجا شریعت آن را قبول نمی‌کند اما یک چیز عقلایی که امروز نیکو پنداشته می‌شود مانند حق تالیف، حق اختصاص، حق اولویت و ... حقوق عقلایی هستند و شریعت هم آن را محترم می‌شمارد.
 
این حقوقدان ایرانی ضمن پیشنهاد ایجاد راهکارهای قانونی برای این موضوع بیان کرد: اگر قانون، حق تالیف را به عنوان حقوق به رسمیت بشناسد نباید برای آن محدودیت زمانی ایجاد کرد. در این باره هم باید ببینیم این حقوق در دنیا محدودیت زمانی دارد یا خیر. اگر رفتیم دیدیم که در جوامع عقلایی حق تالیف محدود نیست و می‌گویند این حق است، ما نیز باید آن را قبول کنیم. بنابراین باید در قوانین مدنی دنیا ببینیم که آیا حق تالیف محدودیت زمانی دارد یا خیر، چون مادامی  که این حق هست، ارزش آن هم محفوظ است. 

سید محمد موسوی بجنوردی، فقیه، قاضی و حقوقدان ایرانی، فرزند میرزا سید حسن بجنوردی صاحب کتاب «القواعد الفقهیه» و مرجع تقلید وقت است. تحصیلات حوزوی را در حوزه علمیه نجف نزد استادانی چون آيات عظام روح‌الله خمینی (ره)، ابوالقاسم خویی، سید محسن حکیم و شیخ صدرا بادکوبه‌ای گذراند. او در مسجد جامع نجف (هندی) کتاب‌های رسائل و مکاسب و کفایتین را به زبان عربی برای شیعیان عرب‌زبان تدریس می‌کرد و سید عباس موسوی و شیخ راغب حرب از بنیان‌گذاران حزب الله لبنان از شاگردان وی بودند. 

عقد ضمان، علم اصول، فقه تطبیقی، اندیشه‌های حقوقی حقوق خانواده، قواعد فقهیه، مصادر التشریع عندالامامیة و السنة (به زبان عربی) و مقالات اصولی از جمله آثار وی محسوب می‌شوند.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها