به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اهواز، فرهاد کشوری شامگاه چهارشنبه در نشست نقد و بررسی کتاب «رفیق هدایت» در کتابفروشی محام اهواز، با اشاره به شکلگیری ایده رمان «رفیق هدایت» اظهارکرد: اساس کار برای هر نویسندهای شروع، میانه و پایان داستان است. حتی زمانی که طرح رمان در ذهنم شکل میگیرد در لحظات استراحت ایدههای تازه متولد میشود.
سکونت در مسجدسلیمان رمان رفیق هدایت را خلق کرد
کشوری در خصوص علت نوشتن خود از رمان «رفیق هدایت» را سکونت در مسجدسلیمان برشمرد و افزود: در طی سالهای سکونتم در مسجدسلیمان احساس کردم درباره این شهرستان، فضای آن، آداب و فرهنگ، اقوام ساکن در آن کم کار شده است. نویسندگان در آثارشان، شخصیت انسان و وجه انسانی مهم است به همین علت آثاری رقم میزنیم که تاریخ و روایت زندگی انسانهای ساکن در آن منطقه به یادگار بمانند.
کشوری به تاثیر سینما بر داستاننویسی خود اشاره کرد و گفت: در سنین نوجوانی شاهکارهای ادبیات جهان را از طریق سینما دیدم. سینمای دهه ۵۰ و ۶۰ سینمایی انسانگرا با تمهای انسانی و گمان میکنم از سینمای امروز بهتر بود. این سینما در پرورش ذهنیت داستانی من تاثیر زیادی برجای گذاشت.
این نویسنده خوزستانی با بیان اینکه حس تعلق عمیقی به شهرستان محل سکونتش دارد؛ افزود: مسجدسلیمان با آن کتاب فروشیها و مجلاتش برای من به اندازهای جذاب شد که آن را مثل پاریس تصور میکردم و علاقه شخصی به صادق هدایت جرقه شروع این کار بود.
کشوری ادامه داد: معتقدم در ادبیات جهانی، داستانها به صورت سلیس و روان روایت میشوند و از پیچیدگیهای تصنعی در گفتو گو پرهیز میکنند. گاهی شخصیت در موقعیتی قرار میگیرد که قصد گفتن چیزی را دارد اما احساس دیگری ازجمله شرم و حیا مانع او میشود و این سکوت خود یک روایت تاریخی است.
وی گفت: رمان «رفیق هدایت» یک اثر منسجم باروایت برشی ازتاریخ و محوریت عشق زمینی، یک حماسه بشری به تمام معنا محسوب میشود.
غلامرضا رضایی یکی دیگر از منتقدان این جلسه به تشریح ویژگیهای جهان داستانی فرهاد کشوری پرداخت و گفت: آثار کشوری ویژگیهایی خاصی دارد که مهمترین آن پرداختن به امر تاریخی است اما نه با نگاه خطی و مرسوم، که از سلسلهای به سلسله دیگر میرود، بلکه به صورت جذاب و مخاطب پسند تا زمانی که مخاطب آن اثر را بخواند احساس شادابی، حیات و زندگی میکند. وجود عشق در کتابهای ایشان مهمترین مزیت است.
در ادامه با اشاره به تفاوت این رمان با آثار پیشین نویسنده، افزود: رمان تازه آقای کشوری هرچند به مسائل اجتماعی میپردازد اما این بار با زبانی که بر عشق استوار است بیان شده که در ژانر عاشقانه قرار میگیرد.
وی گفت: در رمان رفیق هدایت عشق به عنوان محرک اصلی روایت فضاسازی و شخصیتپردازی عمل کرده و مطابق الگوی کلاسیک رمان پیش میرود. همچنین طراحی مناسب و حذف حشو و اضافات به عنوان امتیازات این رمان محسوب میشود.
دیگر منتقد این شست به تحلیل هوشمندی نویسنده در خلق این اثر پرداخت و بیان کرد: هدایت به نام عشق نوشته شده است و هوشمندی کشوری در این است که از یک داستان ساده که میتوانست در حد یک پاورقی باشد بهترین بهره را برده و رمانی قابل قبول خلق کرده است.
بهروز ناصری افزود: صادق هدایت در این رمان به عنوان یک اسطوره فرا اجتماعی تلقی میشود که نویسنده در مواجهه با مرگ خود ساخته هدایت، به عشقی میرسد که تپش زندگی در آن جریان دارد.
فضای خلوت کناب رفیق هدایت اثری عالی با عناصر ویژه
ناصری این رمان را اثری سالم با ساختاری منسجم دانست و افزود: این رمان در فضایی ساده نوشته شده است اما نویسنده با تبحر خاصی از این فضای خلوت اثری عالی با عناصری ویژه آفریده است.
وی با بیان اینکه مهارت رمان در سرگرم کردن مخاطب است، ادامه داد: یکی از اهداف اصلی خواندن کتاب برای مخاطبان سرگرم شدن است که کتاب رفیق هدایت از این ویژگی غنی است و باعث سرگرم شدن مخاطب میشود.
وی اضافه کرد: حضور هدایت در بستر تاریخی رمان کاملاً باور پذیراست و بخش سفر شخصیت به تهران و بازگشتش، به عنوان حلقه اتصال و نقطه قوت داستان عمل میکند.
منتقد ادب، خوزستانی در این نشست با نگاهی کلی به اثر کشوری گفت: آقای کشوری را باید نویسندهای دانست که جهان داستانی محدود خاص خودش را میآفریند.
محمد کاملی گفت: کشوری تاریخ را به گونهای به متن میآورد که به آن احساس میبخشد؛ زیرا تاریخ به خودی خود احساس ندارد، اما ادبیات میتواند آن را احساس برانگیز کند. شخصیتپردازی در رمان «رفیق هدایت» کامل و فنی است.
کاملی با طرح این پرسش که «آیا مراد، شخصیت اصلی رمان، یک آدم آرمانگراست یا نه؟» اینگونه توضیح داد: بر ابن باورم که رفیق هدایت یک حماسه بشری است و مراد میخواست با عشق، همین حماسه بشری را بسازد. ذات این رمان از برخورد آدمها در موقعیتهایی شکل گرفته که ادبیات به آنها اشاره میکند.
کارشناس ادبی و دیگر و منتقد این نشست در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه برای نقد و بررسی این اثر، نخست باید کتاب را میخریدم و میخواندم»، افزود: در حال حاضر تلاش میکنیم سه اثر از آقای فرهاد کشوری به نام «شب مرشد کامل»، «سرود مردگان» و «جزیره موریس» را به صورت کتابی کامل دربیاوریم که و هماکنون این مقالات درحال داوری هستند.
شخصیت پردازی و لحن روتیت نقطه برجسته داستانهای کشوری
عاشور حسن زاده عرب «شخصیتپردازی» و «لحن روایت» را از نقاط قوت و برجسته مجموعه داستانهای کشوری دانست و تأکید کرد: داستانهای این نویسنده با شخصیتهای فراوان و زوایای دید متنوع و دقیق، تجربهای غنی از نوشتن را به نمایش میگذارند.
وی ادامه داد: در کتاب شب مرشدکامل، ما شاهد تضادهای شخصیتی عمیق و ورقزدن کامل تاریخ از خلال روایت هستیم.
این منتقدبا اشاره به رویکرد تحلیلی خود به آثار این نویسنده، گفت: سیر تحول شخصیتها و نمادها در داستانهای این مجموعه، به گونهای است که میتوان ردپای نظریههای روانشناختی «کارل گوستا» و «یونگ» را در آنها مشاهده کرد.
وی افزود: لحن روایت و نمادپردازی در سه اثر شاخص این نویسنده، بازتابدهنده کهنالگوها و فرآیند فردیتیابی در دیدگاه یونگ است.
حسنزاده عرب در پایان، «شب مرشدکامل» را نمونهای موفق از ادبیات اقلیمی خواند که در آن، روایتِ تاریخ و روانشناسی در قالب داستانی مدرن و شخصیتمحور تلفیق شده است.
فرهادکشوری نویسنده خوزستانی و اهل مسجدسلیمان است که هماکنون در اصفهان ساکن است که از وی تاکنون کتابهای متعددی منتشر شده است.
نظر شما