به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) اصغر نوری، مترجم آثار آگوتاکریستف، نویسنده‌ مجاری تبار که آثار خود را در سوییس به زبان فرانسه می‌نویسد، گفت: نخستین بار با آگوتاکریستف با ترجمه چنگیز پهلوان آشنا شدم و یکی دیگر از نمایشنامه‌هایش را به قلم مترجمی دیگر خواندم. ترجمه این کتاب‌ها را مدیون علی دهباشی‌ام. در دفتر مجله بخارا او مرا به مسابقه ترجمه‌ای در سفارت سوییس دعوت کرد و من بعد از خواندن کتاب کریستوف، آن را ترجمه کردم.

کریستف را تصادفی پیدا کردم
وی افزود: اول که قرار بود در این مسابقه شرکت کنم، به نویسندگان کلاسیک فکر می‌کردم اما در پارک شهر تصادفی «دفتر بزرگ» را یافتم و همان طور ایستاده 30، 40 صفحه کتاب را خواندنم. زبان «دفتر بزرگ» بسیار ساده و گیرا بود. این کتاب را برای آن مسابقه ترجمه کردم و برنده شدم. جایزه آن هم چند روز اقامت در جایی نزدیکی‌های زوریخ بود.

این مترجم اضافه کرد: در آن‌جا با کریستوف آشنا شدم و از او اجازه گرفتم که همه آثارش را به فارسی ترجمه کنم و یک دو سال بعد با نشر مروارید قراردادی بستم تا همه داستان‌ها و نمایشنامه‌های او را به فارسی برگردانم. در آثار آگوتا کریستوف احساساتی گرایی که به گمانم یکی از بهترین ویژگی‌های ادبیات است، دیده نمی‌شود و نویسنده از آن دوری می‌کند.

مترجم کتاب «مدرک» توضیح داد: اگر ادبیات را با تئاتر و سینما مقایسه کنیم درخواهیم یافت که تئاتر نمی‌تواند درون آدم‌ها را ترسیم کند اما در ادبیات می‌تواند به درون ذهن شخصیت‌ها رفت و تصورات آن‌ها را نوشت. اما نویسنده سه گانه «دوقلوها» یعنی کتاب «دفتر بزرگ»، «مدرک» و «دروغ سوم» صرفا رفتارها (اَکت‌ها) را روایت می‌کند و با همین گزارش می‌توانیم به درون آدم‌ها پی ببریم.

نوری یادآور شد: بعد از خواندن آثار کریستوف متوجه شدم که یک رمان 200 صفحه‌ای هم می‌تواند مینی‌مال باشد. هر گاه به کریستوف تماس می‌گرفتم و می‌گفتم حالت چه‌طور است، می‌گفت بدم اما زمانی که او را می‌دیدم با خوشحالی با من برخورد می‌کرد. این رو راستی در همه آثارش نیز دیده می‌شود.

ماجرای چاپ کتاب «بی‌سواد» به زبان آلمانی
محمدحسن شهسواری، نویسنده و منتقد نیز در این نشست به کتاب «بی سواد» کریستوف اشاره کرد و گفت: یک مجله آلمانی با کریستوف قراردادی می‌بندد که او هر ماه یادداشتی بنویسد و پول خوبی به او بدهد. کریستوف نیز هر بار بخشی از خاطرات کودکی‌اش را در یادداشتی حدود هزار کلمه می‌نوشت و برای آن‌ها می‌فرستاد و آن‌ها نیز آن را از فرانسه به آلمانی ترجمه می‌کردند.

این نویسنده افزود: این یادداشت‌ها در کتابی به زبان آلمانی چاپ می‌شود اما کریستوف می‌گوید این اثر نه رمان است و نه داستان، بلکه یک اثر ژورنالیستی است. خیلی‌ها اعتقاد دارند رمان «بی‌سواد» سندی برای بهتر شناختن دوقلوهای این نویسنده است.

شهسواری همچنین در بخشی دیگر از سخنانش به جنگ جهانی دوم و نحوه مهاجرت کریستوف به سوییس پرداخت.

فرشته نوبخت، منتقد نیز درباره سه‌گانه کریستوف گفت: کتاب «دفتر بزرگ» روزنگاری‌هایی است که در حقیقت به داستان کوتاه شباهت دارد که ما تحت عنوان رمان آن را می‌خوانیم. «دفتر بزرگ» از این منظر شبیه به پازلی است که هر چه پیش می‌رویم، می‌توانیم اجزای این پازل را کامل کنیم.

وی توضیح داد: در این سه‌گانه خواننده دچار تردید می‌شود که آیا این دوقلوها وجود خارجی دارند یا ما با سایه مواجهیم و وجود آن‌ها نوعی استعاره است. در دومین رمان این تریلوژی یعنی «مدرک» از نثر ساده‌ای که در «دفتر بزرگ» سراغ داریم، خبری نیست. نویسنده ضمن نوشتن «مدرک» تسلط زیادی پیدا کرده و سعی دارد از حداقل امکانات زبانی استفاده کند. در این اثر با پازلی آشفته روبه‌رو نیستیم و با روایت مواجهیم.

نوبخت افزود: در «دروغ سوم» با اثری کاملاً متفاوت روبه‌روییم. اثری که به «دفتر بزرگ» و «مدرک» پهلو می‌زند. شاید به نظر برسد این رمان‌ها برای نوجوانان نوشته شده اما «دروغ سوم» پیچیدگی‌هایی دارد که با دو رمان قبل متفاوت است و به جذابیت و خوش‌خوانی رمان‌های قبلی نیست. آقای نوری گفت حدود 40 صفحه کتاب «دفتر بزرگ» را ایستاده خوانده است اما نمی‌توان «دروغ سوم» را با این سرعت خواند و پیش رفت.

وی افزود: کریستوف در مصاحبه‌ای که با آقای نوری انجام داده و در این سه‌گانه هست، به حسرت باقی ماندن در کشور مجارستان اشاره دارد. او نوعی عذاب وجدان دارد که کشورش را رها کرده است.

جلسه «نقد و بررسی سه گانه دوقلوهای» آگوتاکریستف عصر دیروز 28 مرداد در موسسه فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.