به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتاب «تصویر زن در نگارگری» پژوهشی درباره نگاه نگارگران قدیم به موضوع «تصویر زن» است. در این کتاب ویژگی های تصویری زنان در نگاره ها از جوانب مختلف بررسی شده است. نویسنده کتاب به بررسی ویژگی های معنوی زنان نمونه از منظر اسلامی، عرفانی و ادبی پرداخته و بر مبنای آن بیان می کند که چگونه ویژگی های ظاهری و باطنی به نمایش درآمده از این زنان در نگاره‌های اصیل تاریخ نگارگری ایران، با توسل به بیان توانند بصری نگاره ها، آیینه بازنمای این اوصاف شده است.
موقعیت ها و شخصیت های مختلف زن در نگارگری
مطالب این کتاب که در چهار فصل کلی تدوین شده نشان می دهد چگونه نگارگران مسلمان ایرانی تصویری از وجود زن ارائه کرده اند که در آن، زیبایی باطن و ظاهر در صورتی صاحب کمال و موقر جمع شده و لطافت و زیبایی ظاهری زن در نمودی بصری، با صفت متانت و صلابت او عجین شده است.عناوین این فصول عبارتند از «زن در آیات و روایات اسلامی»، «زن در حکمت و عرفان و ادب فارسی»، «بررسی زیبایی شناسی زن در نگارگری بر اساس موازین عرفانی و ادبی»، «شخصیت‌های مختلف زن و موقعیت‌های آنها در نگارگری».
مباحث فصل‌های اول و دوم، بررسی اجمالی موقعیت و جایگاه زن از نظر دین مبین اسلام و سپس در منظر حکما، عرفا و ادباست که مبنای زیبایی‌شناسی نگارگری در تصویر زن قرار می‌گیرد. مختصات و ویژگی‌های منحصر به فرد این زیبایی شناسی به تفصیل در فصل سوم بیان می‌شود.
در فصل سوم خصایص تصویر زنان در نگاره‌ها از جوانب گوناگون بررسی می‌شود. برخی از این خصیصه‌ها به جنبه‌های روحانی زن اشاره دارد و با تعمق بیشتر می‌توان دریافت اصول زیبایی شناسی نگاره‌ها چنان است که ما را از توجه نگارگر به حقیقت زیبایی مطمئن می‌سازد.
در فصل چهارم موقعیت و شخصیت زن در نگارگری بر اساس تنوع آنها طبقه‌بندی و مدنظر قرار گرفته است. در این فصل، یازده گروه از زنانی که در نگاره‌ها ترسیم شده‌اند، شناسایی و ویژگی هریک از آنها در نگارگری بیان شده است. این مباحث نشان می‌دهد گرچه زنان جایگاه متنوع و متفاوتی در نگاره‌ها دارند اما در همه حال شأن و مقام زن هرگز خدشه‌دار نمی‌شود.
در بخشی از فصل دوم این کتاب می‌خوانیم:
عفت و حیا نه تنها در سیما و اندام زنان منظور می‌شود، بلکه به حالات وی نیز تسری می‌یابد. بدین لحاظ زنان همواره در حالتی متین و موقر قرار دارند. این وقار و طمأنینه در طراحی و نقاشی از زنان، در نگارگری آن‌چنان مسلم و مسجل است که حتی شامل رقص هم می‌شود.
یک مورد دیگر استثنا وجود دارد که زن بر خلاف طبیعت خود که امتناع و خویشتن داری است، در حالت بی‌قراری ترسیم شده است. این نمونه مربوط به قصه یوسف و زلیخا در نگاره 8 اثر کمال‌الدین بهزاد است. زلیخا که مدهوش عشق یوسف (ع) است، در صحنه‌ای که طبیعتا باید خود را برای یوسف (ع) مهیا کرده باشد، به گونه‌ای نقاشی شده که نه تنها از نظر پوشش ظاهر مستور است، بلکه حتی در حالت چهره او نیز نشانی از حس گناه‌آلود وجود ندارد.
نگارگر بسیار هنرمندانه برای نمایش طلب و خواسته افزون زلیخا برای یوسف، وی را در جامه‌ای به رنگ‌های گرم نارنجی و سبز مایل به زرد نقش کرده و لباس یوسف (ع) را به نشانه عصمت و پاکی، تماما سبز نقاشی کرده است...
«تصویر زن در نگارگری» نوشته راضیه یاسینی در 234 صفحه، با شمارگان دو هزار نسخه و به قیمت 33 هزار تومان، از سوی انتشارات علمی و فرهنگی چاپ و منتشر شده است.
موقعیت ها و شخصیت های مختلف زن در نگارگری
مطالب این کتاب که در چهار فصل کلی تدوین شده نشان می دهد چگونه نگارگران مسلمان ایرانی تصویری از وجود زن ارائه کرده اند که در آن، زیبایی باطن و ظاهر در صورتی صاحب کمال و موقر جمع شده و لطافت و زیبایی ظاهری زن در نمودی بصری، با صفت متانت و صلابت او عجین شده است.عناوین این فصول عبارتند از «زن در آیات و روایات اسلامی»، «زن در حکمت و عرفان و ادب فارسی»، «بررسی زیبایی شناسی زن در نگارگری بر اساس موازین عرفانی و ادبی»، «شخصیت‌های مختلف زن و موقعیت‌های آنها در نگارگری».
مباحث فصل‌های اول و دوم، بررسی اجمالی موقعیت و جایگاه زن از نظر دین مبین اسلام و سپس در منظر حکما، عرفا و ادباست که مبنای زیبایی‌شناسی نگارگری در تصویر زن قرار می‌گیرد. مختصات و ویژگی‌های منحصر به فرد این زیبایی شناسی به تفصیل در فصل سوم بیان می‌شود.
در فصل سوم خصایص تصویر زنان در نگاره‌ها از جوانب گوناگون بررسی می‌شود. برخی از این خصیصه‌ها به جنبه‌های روحانی زن اشاره دارد و با تعمق بیشتر می‌توان دریافت اصول زیبایی شناسی نگاره‌ها چنان است که ما را از توجه نگارگر به حقیقت زیبایی مطمئن می‌سازد.
در فصل چهارم موقعیت و شخصیت زن در نگارگری بر اساس تنوع آنها طبقه‌بندی و مدنظر قرار گرفته است. در این فصل، یازده گروه از زنانی که در نگاره‌ها ترسیم شده‌اند، شناسایی و ویژگی هریک از آنها در نگارگری بیان شده است. این مباحث نشان می‌دهد گرچه زنان جایگاه متنوع و متفاوتی در نگاره‌ها دارند اما در همه حال شأن و مقام زن هرگز خدشه‌دار نمی‌شود.
در بخشی از فصل دوم این کتاب می‌خوانیم:
عفت و حیا نه تنها در سیما و اندام زنان منظور می‌شود، بلکه به حالات وی نیز تسری می‌یابد. بدین لحاظ زنان همواره در حالتی متین و موقر قرار دارند. این وقار و طمأنینه در طراحی و نقاشی از زنان، در نگارگری آن‌چنان مسلم و مسجل است که حتی شامل رقص هم می‌شود.
یک مورد دیگر استثنا وجود دارد که زن بر خلاف طبیعت خود که امتناع و خویشتن داری است، در حالت بی‌قراری ترسیم شده است. این نمونه مربوط به قصه یوسف و زلیخا در نگاره 8 اثر کمال‌الدین بهزاد است. زلیخا که مدهوش عشق یوسف (ع) است، در صحنه‌ای که طبیعتا باید خود را برای یوسف (ع) مهیا کرده باشد، به گونه‌ای نقاشی شده که نه تنها از نظر پوشش ظاهر مستور است، بلکه حتی در حالت چهره او نیز نشانی از حس گناه‌آلود وجود ندارد.
نگارگر بسیار هنرمندانه برای نمایش طلب و خواسته افزون زلیخا برای یوسف، وی را در جامه‌ای به رنگ‌های گرم نارنجی و سبز مایل به زرد نقش کرده و لباس یوسف (ع) را به نشانه عصمت و پاکی، تماما سبز نقاشی کرده است...
«تصویر زن در نگارگری» نوشته راضیه یاسینی در 234 صفحه، با شمارگان دو هزار نسخه و به قیمت 33 هزار تومان، از سوی انتشارات علمی و فرهنگی چاپ و منتشر شده است.
نظر شما