به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست امروز سالن ترجمه بیست و هفتمین دوره نمایشگاه کتاب تهران به آسیب شناسی ترجمه و انتشار آثار فارسی به اسپانیایی اختصاص داشت. جلسه با حضور نجمه شبیری، مدیر گروه زبان و ادبیات اسپانیایی دانشگاه علامه طباطبایی، نازنین نوذری، مترجم زبان اسپانیایی و احسان عباسلو، مدیر سالن ترجمه بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران برگزار شد.
در ابتدای جلسه مدیر گروه زبان و ادبیات اسپانیایی دانشگاه علامه طباطبایی در پاسخ به این سوال که "از نظر شما باید کتاب های فارسی بر اساس نیاز بازار ترجمه شوند یا فارغ از این موضوع به ترجمه آثار بپردازیم؟" گفت: آنچه سال‌ها جامعه مترجمان ما در پیش گرفته است عرضه آثار بدون در نظر گرفتن خواست مخاطب بوده است که به موفقیت چشمگیری دست نیافته است و آزموده را آزمودن خطاست. ما همواره در نظر داشته‌ایم که به نوعی مردم دنیا را با فرهنگ ایرانی آشنا سازیم یا آن‌ها را ارشاد کنیم، اما در این مسیر موفق نبوده‌ایم. ما باید به دنیا چیزی عرضه کنیم که به آن نیاز دارد. برخلاف خواست ما، ایران قدرت تبلیغاتی کشورهای بزرگ دنیا را در اختیار ندارد چرا که بر عکس آن ها ما با وجود آنکه ملت بزرگی هستیم همواره حالتی تدافعی به خود می گیریم نه تهاجمی. در نتیجه ما نمی توانیم همانند کشورهایی چون آمریکا در زمینه آثار تبلیغاتی به موفقیت چندانی دست یابیم. از نظر من بهترین راه برای عرضه آثار فارسی توجه به بخش‌هایی است که برای دنیا ارزشمند و موردتوجه است. برای مثال سینمای ما نشان داد که روحیه آرام و شرقی شخصیت‌ها در آثار فرهنگی ما در نگاه جهانیان جذابیت خاصی دارد، چرا که از خشونت سینمای غرب به دور است.
شبیری همچنین اشاره کرد که آثار کلاسیک ما تا حدودی به همه زبان ها ترجمه شده، در حالی که ادبیات مدرن ما عموما ناشناخته باقی مانده است.
در بخش دیگری از این نشست عباسلو پرسید: "در نتیجه از نظر شما مرحله اول برای شروع ترجمه آثار فارسی مخاطب شناسی است؟"
نوذری پاسخ داد: بله. از سوی دیگر سپردن انتشار اثر به یک ناشر اسپانیایی زبان نیز مسئله مهمی است. وقتی آثار در ایران ترجمه و توسط یک ناشر اسپانیایی زبان منتشر می شوند به دلیل بازاریابی صحیح ناشر و آشنایی او با نیازها و علایق مخاطب اسپانیایی زبان از موفقیت بهتری در بازار نشر برخوردار خواهد بود. از سوی دیگر کتاب هایی که رایگان و با جنبه تبلیغاتی در دسترس مخاطب خارجی قرار می گیرند هرگز خوانده نمی شوند.
از دیگر موضوعات مورد بحث جلسه، تعداد مترجمان و نیروی انسانی در زمینه مترجمی زبان اسپانیایی بود که به گفته نجمه شبیری تعداد مترجان زبده زبان اسپانیایی پاسخگوی نیازها هستند و همچنین برای مثال هر سال دانشگاه علامه طباطبایی 30 تا 35 دانشجوی فارغ التحصیل زبان اسپانیایی را وارد بازار کار می کند.
به گفته خانم نازنین نوذری از دیگر مشکلات دست و پا گیر این حوزه رعایت نکردن کپی رایت در ایران است. همچنین ناشر ایرانی با سلیقه و نگاه مخاطب خارجی کمتر آشناست و المان‌هایی چون نحوه توزیع، صحافی و استانداردهای جهانی را در نظر نمی گیرد.
در آخر این نشست کارشناسان جلسه به نبود کلاس های آموزش زبان فارسی در دانشگاه‌ها و موسسات رسمی زبان در کشورهای اسپانیایی زبان، با وجود تقاضای جمع زیادی از علاقمندان اشاره کردند و برگزاری آن را از وظایف رایزنی های فرهنگی و سفارت های ایران در خارج از کشور دانستند.
در ابتدای جلسه مدیر گروه زبان و ادبیات اسپانیایی دانشگاه علامه طباطبایی در پاسخ به این سوال که "از نظر شما باید کتاب های فارسی بر اساس نیاز بازار ترجمه شوند یا فارغ از این موضوع به ترجمه آثار بپردازیم؟" گفت: آنچه سال‌ها جامعه مترجمان ما در پیش گرفته است عرضه آثار بدون در نظر گرفتن خواست مخاطب بوده است که به موفقیت چشمگیری دست نیافته است و آزموده را آزمودن خطاست. ما همواره در نظر داشته‌ایم که به نوعی مردم دنیا را با فرهنگ ایرانی آشنا سازیم یا آن‌ها را ارشاد کنیم، اما در این مسیر موفق نبوده‌ایم. ما باید به دنیا چیزی عرضه کنیم که به آن نیاز دارد. برخلاف خواست ما، ایران قدرت تبلیغاتی کشورهای بزرگ دنیا را در اختیار ندارد چرا که بر عکس آن ها ما با وجود آنکه ملت بزرگی هستیم همواره حالتی تدافعی به خود می گیریم نه تهاجمی. در نتیجه ما نمی توانیم همانند کشورهایی چون آمریکا در زمینه آثار تبلیغاتی به موفقیت چندانی دست یابیم. از نظر من بهترین راه برای عرضه آثار فارسی توجه به بخش‌هایی است که برای دنیا ارزشمند و موردتوجه است. برای مثال سینمای ما نشان داد که روحیه آرام و شرقی شخصیت‌ها در آثار فرهنگی ما در نگاه جهانیان جذابیت خاصی دارد، چرا که از خشونت سینمای غرب به دور است.
شبیری همچنین اشاره کرد که آثار کلاسیک ما تا حدودی به همه زبان ها ترجمه شده، در حالی که ادبیات مدرن ما عموما ناشناخته باقی مانده است.
در بخش دیگری از این نشست عباسلو پرسید: "در نتیجه از نظر شما مرحله اول برای شروع ترجمه آثار فارسی مخاطب شناسی است؟"
نوذری پاسخ داد: بله. از سوی دیگر سپردن انتشار اثر به یک ناشر اسپانیایی زبان نیز مسئله مهمی است. وقتی آثار در ایران ترجمه و توسط یک ناشر اسپانیایی زبان منتشر می شوند به دلیل بازاریابی صحیح ناشر و آشنایی او با نیازها و علایق مخاطب اسپانیایی زبان از موفقیت بهتری در بازار نشر برخوردار خواهد بود. از سوی دیگر کتاب هایی که رایگان و با جنبه تبلیغاتی در دسترس مخاطب خارجی قرار می گیرند هرگز خوانده نمی شوند.
از دیگر موضوعات مورد بحث جلسه، تعداد مترجمان و نیروی انسانی در زمینه مترجمی زبان اسپانیایی بود که به گفته نجمه شبیری تعداد مترجان زبده زبان اسپانیایی پاسخگوی نیازها هستند و همچنین برای مثال هر سال دانشگاه علامه طباطبایی 30 تا 35 دانشجوی فارغ التحصیل زبان اسپانیایی را وارد بازار کار می کند.
به گفته خانم نازنین نوذری از دیگر مشکلات دست و پا گیر این حوزه رعایت نکردن کپی رایت در ایران است. همچنین ناشر ایرانی با سلیقه و نگاه مخاطب خارجی کمتر آشناست و المان‌هایی چون نحوه توزیع، صحافی و استانداردهای جهانی را در نظر نمی گیرد.
در آخر این نشست کارشناسان جلسه به نبود کلاس های آموزش زبان فارسی در دانشگاه‌ها و موسسات رسمی زبان در کشورهای اسپانیایی زبان، با وجود تقاضای جمع زیادی از علاقمندان اشاره کردند و برگزاری آن را از وظایف رایزنی های فرهنگی و سفارت های ایران در خارج از کشور دانستند.
نظر شما