به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در نشستی که صبح امروز، 13 اردیبهشت ماه با حضور فاطمه قاسم‌زاده، مشاور و برنامه‌ریز امور آموزشی و روان شناسی کودکان ونوجوانان در سرای اهل قلم کودک و نوجوان برگزار شد گفت: در جامعه ما به کودکان و ادبیات آنان اهمیت چندانی داده نمی‌شود و گواه این مدعا، وضعیت سرای اهل قلم کودک و نوجوان دربرابر سرای اهل قلم بزرگسال است و تا زمانی‌که بچه‌ها را جدی نگیریم، اتفاق خوشایندی در زمینه تعلیم و تربیت آنان نمی‌افتد.
او گروه سنی خردسال را بچه‌های زیر 6 سال دانست و با اشاره به اهمیت این رده سنی گفت: این دوره، دوره منحصر به فردی است، چراکه 80 درصد مغز تا چهارسالگی رشد می‌کند و در سرزمین ما به این دوره سنی، توجه چندانی نمی‌شود. تنها 10 درصد بچه‌های ایرانی به مراکز پیش دبستانی می‌روند و این آمار نشان‌دهنده آن است که برخلاف اهمیت این گروه سنی، نه پدر و مادرها و نه مسئولان توجه چندانی به دوران خردسالی ندارند.
به گفته قاسم‌زاده، نویسنده‌ای که برای خردسالان می‌نویسد باید با ذهن و زبان او آشنا باشد و ویژگی‌های رشد کودک را بداند، وگرنه چگونه می‌تواند برای او کتاب تاثیرگذاری بنویسد؟ بنابراین لازم است نویسندگان و ناشران به کتاب‌های کودک، چه به لحاظ ظاهر و چه محتوا توجه داشته باشند.
این پژوهشگر کودک و نوجوان، به این‌که بچه‌ها به طور ذاتی زیبایی را تشخیص می‌دهند اشاره و بیان کرد: کودکان، اطلاع چندانی درباره معیارهای زیبایی‌شناسی ندارند اما به‌طور ذاتی، زیبایی را تشخیص می‌دهند؛ پس خوب است کارهایی تولید کنیم که ظاهری زیبا و جذاب دارند تا نظر بچه‌ها را جلب و درک زیبایی‌شناسانه کودکان را هم تقویت کنیم. البته تضادی هم میان زیبایی و قیمت کتاب وجود دارد که امیدوارم به حداقل برسد.
قاسم‌زاده، توجه به ایمنی کتاب را ضروری دانست و افزود: جلد کتاب‌ها باید به گونه‌ای باشد که به دست بچه‌ها آسیب نرساند. همچنین سهولت استفاده از کتاب هم اهمیت دارد، به این معنی که قطع کتاب نباید خیلی کوچک یا بزرگ باشد تا بچه به راحتی از آن استفاده کند.
این استاد دانشگاه، توجه به محتوا را از مسایل مهمی دانست که باید به آن پرداخته شود. او گفت: علاوه بر ظاهر، پرداختن به محتوا هم اهمیت دارد. این‌که یک کتاب تا چه اندازه با مراحل رشد کودک هماهنگ و چقدر خلاقانه است و چه اندازه کودک را به فکر کردن تشویق و روحیه جست‌وجوگری را در او تقویت می‌کند اهمیت بسیاری دارد.
قاسم‌زاده به اهمیت تنوع در کتاب‌های ویژه خردسالان اشاره و بیان کرد: کتاب‌های ویژه خردسالان در جامعه ما یا رنگ کردن است یا وصل خطوط به یکدیگر؛ لازم است تنوع کتاب‌ها را افزایش دهیم و کتاب‌هایی تولید کنیم که بچه‌ها را از دوره خردسالی با استدلال آشنا می‌کند.
او به ضرورت توجه به نقاشی خردسالان اشاره و بیان کرد: نقاشی در سنین پیش از دبستان این نیست که کودک، تصویر زیبایی بکشد، او باید بتواند آنچه در درونش می‌گذرد و همچنین آنچه را در دنیای بیرون روی می‌دهد تصویر کند. تصویرخوانی یکی دیگر از مواردی است که برای خردسالان اهمیت دارد. خوب است از بچه‌ها بخواهیم به تصویر نگاه کنند و داستان آن را بسازند.
قاسم‌زاده به وضعیت بد کتاب‌های آموزشی اشاره و بیان کرد: با توجه به آنچه گفته شد می‌توان نتیجه گرفت که وضعیت کتاب‌های آموزشی کودک در ایران مناسب نیست و هیچ چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای هم وجود ندارد. چراکه در این حوزه، وجود هر اتفاق خوشایند به زمان و برنامه‌ریزی نیاز دارد و نمی توان انتظار معجزه داشت.
این مشاور امور آموزشی و روانشناسی کودک و نوجوان در پایان، پیشنهادهایی را ارائه کرد و افزود: خوب است بنا را بر کیفیت بگذاریم، وگرنه کتاب‌های بسیاری در زمینه کتب آموزشی منتشر می‌شود. از سوی دیگر نویسندگان بهتر است از کار انفرادی دست بردارند و با مراکز علمی ارتباط برقرار کنند.
قاسم‌زاده، به اهمیت وجو ساختار ارزشیابی اشاره و بیان کرد: ساختار ارزشیابی جدای از سانسور است. ما نمی‌توانیم هر چیزی را منتشر و در اختیار بچه‌ها بگذاریم. پس وجود کسانی که با ذهن و زبان کودک آشنا باشند و کتاب‌ها را ارزیابی کنند ضروری است.
او گروه سنی خردسال را بچه‌های زیر 6 سال دانست و با اشاره به اهمیت این رده سنی گفت: این دوره، دوره منحصر به فردی است، چراکه 80 درصد مغز تا چهارسالگی رشد می‌کند و در سرزمین ما به این دوره سنی، توجه چندانی نمی‌شود. تنها 10 درصد بچه‌های ایرانی به مراکز پیش دبستانی می‌روند و این آمار نشان‌دهنده آن است که برخلاف اهمیت این گروه سنی، نه پدر و مادرها و نه مسئولان توجه چندانی به دوران خردسالی ندارند.
به گفته قاسم‌زاده، نویسنده‌ای که برای خردسالان می‌نویسد باید با ذهن و زبان او آشنا باشد و ویژگی‌های رشد کودک را بداند، وگرنه چگونه می‌تواند برای او کتاب تاثیرگذاری بنویسد؟ بنابراین لازم است نویسندگان و ناشران به کتاب‌های کودک، چه به لحاظ ظاهر و چه محتوا توجه داشته باشند.
این پژوهشگر کودک و نوجوان، به این‌که بچه‌ها به طور ذاتی زیبایی را تشخیص می‌دهند اشاره و بیان کرد: کودکان، اطلاع چندانی درباره معیارهای زیبایی‌شناسی ندارند اما به‌طور ذاتی، زیبایی را تشخیص می‌دهند؛ پس خوب است کارهایی تولید کنیم که ظاهری زیبا و جذاب دارند تا نظر بچه‌ها را جلب و درک زیبایی‌شناسانه کودکان را هم تقویت کنیم. البته تضادی هم میان زیبایی و قیمت کتاب وجود دارد که امیدوارم به حداقل برسد.
قاسم‌زاده، توجه به ایمنی کتاب را ضروری دانست و افزود: جلد کتاب‌ها باید به گونه‌ای باشد که به دست بچه‌ها آسیب نرساند. همچنین سهولت استفاده از کتاب هم اهمیت دارد، به این معنی که قطع کتاب نباید خیلی کوچک یا بزرگ باشد تا بچه به راحتی از آن استفاده کند.
این استاد دانشگاه، توجه به محتوا را از مسایل مهمی دانست که باید به آن پرداخته شود. او گفت: علاوه بر ظاهر، پرداختن به محتوا هم اهمیت دارد. این‌که یک کتاب تا چه اندازه با مراحل رشد کودک هماهنگ و چقدر خلاقانه است و چه اندازه کودک را به فکر کردن تشویق و روحیه جست‌وجوگری را در او تقویت می‌کند اهمیت بسیاری دارد.
قاسم‌زاده به اهمیت تنوع در کتاب‌های ویژه خردسالان اشاره و بیان کرد: کتاب‌های ویژه خردسالان در جامعه ما یا رنگ کردن است یا وصل خطوط به یکدیگر؛ لازم است تنوع کتاب‌ها را افزایش دهیم و کتاب‌هایی تولید کنیم که بچه‌ها را از دوره خردسالی با استدلال آشنا می‌کند.
او به ضرورت توجه به نقاشی خردسالان اشاره و بیان کرد: نقاشی در سنین پیش از دبستان این نیست که کودک، تصویر زیبایی بکشد، او باید بتواند آنچه در درونش می‌گذرد و همچنین آنچه را در دنیای بیرون روی می‌دهد تصویر کند. تصویرخوانی یکی دیگر از مواردی است که برای خردسالان اهمیت دارد. خوب است از بچه‌ها بخواهیم به تصویر نگاه کنند و داستان آن را بسازند.
قاسم‌زاده به وضعیت بد کتاب‌های آموزشی اشاره و بیان کرد: با توجه به آنچه گفته شد می‌توان نتیجه گرفت که وضعیت کتاب‌های آموزشی کودک در ایران مناسب نیست و هیچ چشم‌انداز امیدوارکننده‌ای هم وجود ندارد. چراکه در این حوزه، وجود هر اتفاق خوشایند به زمان و برنامه‌ریزی نیاز دارد و نمی توان انتظار معجزه داشت.
این مشاور امور آموزشی و روانشناسی کودک و نوجوان در پایان، پیشنهادهایی را ارائه کرد و افزود: خوب است بنا را بر کیفیت بگذاریم، وگرنه کتاب‌های بسیاری در زمینه کتب آموزشی منتشر می‌شود. از سوی دیگر نویسندگان بهتر است از کار انفرادی دست بردارند و با مراکز علمی ارتباط برقرار کنند.
قاسم‌زاده، به اهمیت وجو ساختار ارزشیابی اشاره و بیان کرد: ساختار ارزشیابی جدای از سانسور است. ما نمی‌توانیم هر چیزی را منتشر و در اختیار بچه‌ها بگذاریم. پس وجود کسانی که با ذهن و زبان کودک آشنا باشند و کتاب‌ها را ارزیابی کنند ضروری است.
نظر شما