سه‌شنبه ۲۲ بهمن ۱۳۹۲ - ۰۰:۰۹
وثوقی‌نوری: ترجمه منطق‌الطیر را به نگارش رساله دکتری ترجیح دادم

منیژه وثوقی‌نوری، برگزیده بخش «مطالعات ایرانی؛ شعر و ادب فارسی» بیست‌ویکمین دوره جایزه جهانی کتاب سال درباره ترجمه «منطق‌الطیر» عطار به زبان فرانسه گفت که ترجمه این کتاب را به نگارش رساله دکتری خود ترجیح داده است.

وثوقی‌نوری در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، توضیح داد: من دوبار «منطق الطیر» را ترجمه کردم. در نوبت نخست ترجمه از روی متن فارسی با تصحیح سیدصادق گوهرین با همکاری یکی از نویسندگان و محققان فرانسوی بود. پیش از آغاز این ترجمه مدت‌ها نیز بر روی اصطلاحات و واژگان عرفانی عطار تحقیق و پژوهش می‌کردم. 

وی افزود: شروع این ترجمه مصادف شد با لزوم نگارش رساله دکترای من در دانشگاه سوربن، اما کار این ترجمه آن‌قدر سخت شده بود که من بین دوراهی نگارش پایان‌نامه‌ام و ترجمه منطق الطیر ماندم و باید یکی از این دو کار را انتخاب می‌کردم که در نهایت کار ترجمه را برگزیدم. 

وثوقی‌نوری همچنین در توضیح بیشتر چرایی انتخاب ترجمه بر نگارش رساله دکتری خود، گفت: به نظر من ترجمه منطق الطیر خدمت بزرگی هم به فارسی زبانان و هم به فرانسوی زبانان بود، البته من در یک خانواده عارف بزرگ شده بودم و تربیت عرفانی‌ام به من اجازه نمی‌داد تا کار شخصی خودم را به خدمت به خلق ترجیح دهم. در نهایت این ترجمه در سال 2002 منتشر شده و تاکنون 21 هزار نسخه از آن به فروش رسیده است. لحن و زبان این ترجمه برای عامه مردم بود و هیچ بار مالی برای من نداشت.
 
این مترجم در ادامه به دلایل ترجمه دوباره «منطق الطیر» اشاره کرد و گفت: به دلیل آن‌که با دکتر شفیعی‌کدکنی مدام در ارتباط هستم و هر زمان که به ایران مسافرت می‌کنم حتما برای شاگردی به خدمت ایشان نیز می‌رسم، اطلاع داشتم که او نیز مشغول کار بر مجموعه آثار عطار و بالطبع «منطق الطیر» هستند. زمانی که ما ترجمه را شروع کردیم متن دکتر شفیعی کدکنی هنوز منتشر نشده بود و ما به ناچار از نسخه آقای گوهرین استفاده کردیم. 

استاد انستیتوی کاتولیک تولوز فرانسه همچنین اظهار کرد: من در متن قراردادم با ناشر ترجمه نخست، یک بند اضافه کردم تا بر اساس آن اجازه ترجمه و انتشار دوباره «منطق الطیر»‌ را داشته باشم و اگر این بند را اضافه نمی‌کردم دیگر به هیچ عنوان نمی‌توانستم حتی با ناشران دیگری ترجمه دوباره منطق‌الطیر را منتشر کنم. انتشارات علمی به محض آن‌که منطق الطیر با تصحیح دکتر شفیعی کدکنی را منتشر کرد، نسخه‌ای برای من به فرانسه فرستاد. 

وثوقی‌نوری در ادامه به مدت زمان ترجمه دوباره «منطق الطیر» اشاره کرد و گفت: متن دکتر شفیعی در ماه می 2004 به دستم رسید و من از همان موقع شروع به ترجمه کردم و در نهایت این ترجمه در فوریه 2012 منتشر شد. یعنی روند ترجمه هشت سال طول کشید و من به هیچ عنوان در این کار به ترجمه قبلی‌ام رجوع نکردم. 

وی درباره شرح و تعلیقات این ترجمه گفت: ترجمه دوم به دلیل تعلیقات بسیار و سبک ترجمه‌اش برای مخاطب عام نیست و تنها اهالی فلسفه و ادبیات در فرانسه می‌توانند از آن استفاده کنند. تعلیقات این اثر نیز بیشتر ترجمه شرح و تعلیق خود دکتر شفیعی است فقط در مواردی که حس کردم ممکن است نکاتی برای درک بهتر فرانسوی زبان‌ها لازم باشد، مواردی را به تعلیقات دکتر شفیعی اضافه کردم. لازم است اشاره کنم که «منطق الطیر» با تصحیح دکتر شفیعی کدکنی در میان دیگر نسخه‌ها بسیار ممتاز است. 

این محقق همچنین به تحصیلات آکادمیک خود اشاره کرد: خانواده‌ام در دوران جوانی من را برای ادامه تحصیل به سوییس فرستادند. من آن‌قدر به ادبیات علاقه داشتم که در دانشگاه بازل زبان‌های آلمانی، فارسی و عربی خواندم. همچنین رشته «مطالعات تطبیقی ادیان» را نیز زیرنظر زنده‌یاد فریتس مایر، که یکی از مهم‌ترین دانشمندان در زمینه عرفان ایرانی است، گذراندم. 

وثوقی‌نوری در پایان گفت: من یکی از هفت شاگرد در قید حیات مایر هستم. در دوران دانشجویی‌ام با راهنمایی پروفسور مایر، آثار سنایی، نجم الدین دایه و عرفان ابوسعید ابوالخیر را مطالعه کردم. خود مایر کتابی پژوهشی درباره ابوسعید منتشر کرده که با وجود گذشت سال‌ها هنوز هم بهترین اثر درباره این عارف نامی ایرانی است. از دیگر کتاب‌های من به زبان فرانسه ترجمه رساله «حسن و دل» اثر یحیی‌الدین سیبک نیشابوری است که در سال 1997 به صورت دوزبانه در پاریس منتشر شد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها