خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)- آناهید خزیر، دبیر سرویس اجتماعی و سیاسی، تاریخ و جغرافیا: کتاب «حقايقالاخبار ناصري» در ذکر احوال و اخبار ايل قاجار و وقايع دوران محمدحسن خان، فتحعلي شاه، محمد شاه و ناصرالدين شاه قاجار است و نسخه خطي آن به شمار سند 2259 در کتابخانه کاخ گلستان نگهداري ميشود. اين کتاب نفيس داراي ابعاد 5/19 در 8/29 سانتيمتر(نزديک به قطع رحلي رايج) و به خط نستعليق نيم دو دانگ و کتابت بسيار خوش است.
نسخه خطي حقايقالاخبار ناصري در سال 1276 هجری قمری توسط محمدجعفر حسيني خورموجي ملقب به حقايقنگار كتابت شده است. جلد اين کتاب مقواي روکش تيماج گلي رنگ با جدول زرين و اندرون جلد کاغذ ابري گلدار به رنگ خاکستري تيره و روشن است. حواشي دو صفحه اول و ميان سطرها طلا و گل و بوتهاندازي زرين با تحرير مشکي بسيار زيبا است.
کاغذ کتاب مذکور فرنگي آهار مهره و مجدول کمند دار زرين و رنگين و داراي يک سرلوح مذهب مرصع منقش ممتاز در پيشاني صفحه اول است. نسخه خطي حقايقالاخبار ناصري بيشک يکي از مهمترين تاليفات حسيني خورموجي بهشمار ميآید.
حاج ميرزا محمدجعفر ملقب به حقايقنگار، (درگذشت۱۳۰۱ هجري قمري) مورخ و محقق معروف قرن سيزدهم يعني عصر ناصري است که در خورموج شهرستان دشتي در استان بوشهر متولد شده و پس از کسب کمالات و تحصيلات دانش در جواني به سمت كلانتر خورموج که از پدر به او ارث رسيده بود نايل شد و تا ۱۲۸۵ هجري قمري به اين شغل منصوب بود اما در اين سال بر اثر اختلافاتي که بين او و حاجي خان حکمران کل دشتي و پدر محمدخان دشتي در گرفت از اين شغل معزول شد و به شيراز رفت و به امارت ديوان خانه عدليه شيراز منصوب شد.
در سال ۱۲۷۶ هجري قمري کتاب «آثار جعفري در تاريخ» و «جغرافياي مملکت فارس» را نوشت. سپس به تهران رفت و به حضور ناصرالدين شاه رسيد. شاه او را مامور تهيه کتاب حقايق تاريخ ايام خود کرد. سپس خورموجي با کمال صداقت به جمعآوري اخبار و درج آن اقدام کرد و کتاب حقايقالاخبار ناصري را نوشت و به حقايقنگار ملقب شد. به گفته زندهياد عباس اقبال آشتياني در ياداشتي که بر مقدمه کتاب به تصحيح شادروان حسين خديوجم نوشته است اين کتاب که تاريخ مختصر قاجار و تاريخ بالنسه مفصل سلطنت ناصرالدين شاه تا سال ۱۲۸۴ هجري قمري است ظاهرا مقبول نظر شاه نيفتاد و حاجي محمدجعفر مغضوب شد و به عراق مهاجرت كرد.
زندگي علمي محمدجعفر خان از زمان هجرت آغاز شد. وي صاحب تأليفات ارزشمندي است که همگي از بهترين کتابهاي عصر قاجاريه بهشمار ميآيند. مشهورترين و زبدهترين اثر اين دانشمند مورخ حقايقالاخبار ناصري است. او در اين کتاب براي نخستين بار قتل اميرکبير را افشا ميکند و درباره قتل اميرکبير که همه مورخان معاصر او درگذشت اميرکبير را بر اثر ناخوشي و تورم دست و پا و آماس بدن دانستهاند خورموجی اين واقعه را به صراحت قتل نوشته است و به همين سبب موجب غضب دربار ناصرالدين شاه قرار گرفته است. اين تاريخنگار در سال ۱۳۰۱ هجري قمري در سن ۷۶ سالگي در عراق زندگي را بدرود گفت.
جمعه ۲۰ دی ۱۳۹۲ - ۰۸:۰۰
نظر شما