مهدی خاکیان، نویسنده و استادیار دانشگاه صنعتی امیرکبیر، در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اظهار کرد: دنباله‌دار آیسان، 28 نوامبر (7 آذرماه) به نزدیک‌ترین فاصله خود از خورشید، یعنی فاصله یک میلیون و 175 هزار و 570 کیلومتری خواهد رسید و تصاویر جدیدی که به تازگی به وسیله توسط تلسکوپ هابل از این دنباله‌دار به ثبت رسیده‌ نشان می‌دهند، این دنباله‌دار طی سفر طولانی‌اش به بخش‌های داخلی منظومه خورشیدی تراکم خود را حفظ کرده‌است.

وی در ادامه در معرفی اجمالی دنباله‌دارها به نقل از کتاب‌های نجوم، افزود: دنباله‌دارها که معروف‌ترین آن‌ها «هالی» نام دارد اجرامی هستند که بیشترین مواد آن‌ها از یخ تشکیل شده است. این اجرام در مسیری بیضوی به دور خورشید گردش می‌کنند و هنگامی‌که به خورشید نزدیک می‌شوند، توده یخ آن‌ها شروع به تبخیر کرده و هنگام حرکت به دور خورشید، ردی از تبخیر توده برجای می‌گذارند.

وضعیت نشر کتاب‌های تخصصی نجوم نامطلوب است
مولف کتاب «ماهیت کیهان» در ادامه با بیان این‌که نشر کتاب‌های تخصصی نجوم در وضعیت نامطلوبی است، گفت: متاسفانه با وجود این‌که رشته نجوم در مقاطع تحصیلات تکمیلی در بسیاری از دانشگاه‌های معتبر کشور تدریس می‌شود، اما کتاب‌های تخصصی این رشته به ندرت از سوی ناشران منتشر می‌شوند.

خاکیان، با بیان این‌که بسیاری از ناشران به دلیل ترس و نگرانی از فروش نرفتن کتاب‌های تخصصی، از انتشار آن‌ها سرباز می‌زنند، عنوان کرد: قیمت‌گذاری برای کتاب، امر مهمی است. همیشه این‌طور نیست که قیمت کتاب با تعداد صفحات آن ارتباط مستقیم داشته باشد. در خارج از کشور کتاب‌هایی که تعداد صفحاتشان کم است اما از پایه و اساس علمی مناسبی برخوردارند، به دلیل استقبال قشر خاص و معدود با قیمت بالا به فروش می‌رسند.

وی افزود: با توجه به مشکلات نشر در حوزه کتاب‌های تخصصی، بسیاری از دانشجویان و حتی استادان رشته‌های گوناگون از جمله نجوم به اجبار از کتاب‌های لاتین و زبان اصلی استفاده می‌کنند.

انتشارات دانشگاه‌ها حمایت نمی‌کنند
خاکیان با یادآوری این نکته که دانشگاه‌های معتبری در کشور در حال تدریس و تربیت دانشجو در رشته نجوم و گرایش‌های مختلف آن هستند، بیان کرد: موسسات انتشاراتی دانشگاه‌هایی که دارای این رشته هستند، چندان فعالیتی در زمینه چاپ کتاب‌های دانشگاهی در رشته نجوم ندارند و دانشجویان نیز برای رفع نیازهای علمی خود، به ناچار به منابع خارجی و زبان اصلی مراجعه می‌کنند.

وی به فعالیت یک گروه علمی در دانشگاه فردوسی مشهد در زمینه پژوهش و تالیف در رشته نجوم اشاره کرد و گفت: این گروه با فعالیت و همکاری بسیاری از استادان این رشته، به تالیف و ترجمه کتاب‌های تخصصی در زمینه علم نجوم اقدام می‌کنند، اما کتاب‌ها بیشتر از سوی سایر انتشاراتی‌ها به چاپ می‌رسند که این امر نشان از نبود حمایت از سوی انتشارات دانشگاه است.

عضو هیات رییسه انجمن نجوم ایران، بوروکراسی و مراحل طولانی نشر در برخی بنگاه‌های انتشاراتی دولتی را عاملی تاثیر‌گذار در سفارش چاپ کتاب از سوی مولفان به ناشران خصوصی عنوان کرد و افزود: رعایت قانون کپی‌رایت در انتشار کتاب‌های تخصصی امری مهم است، چراکه کتاب لاتینی که 150 دلار قیمت دارد به راحتی از سوی متقاضیان در مراکز غیرقانونی کپی می‌شود و همین عامل روند نشر کتاب‌های تخصصی را مختل می‌کند.

مولف کتاب «راهنمای طراحی و ساخت تلسکوپ رادیویی» در ادامه کتاب‌های عمومی نجوم را تنها برای تامین نیاز علمی علاقه‌مندان و منجمان آماتور کافی دانست و گفت: منجمان حرفه‌ای که کارشان در رصدخانه‌ها و دانشگاه‌ها از طریق پژوهش در نجوم می‌گذرد، با مشکل بسیاری مواجه هستند. هرچند برخی منجمان آماتور نیز که تمایل به مطالعه جدی دارند، با مطالعه چهار یا پنج کتابی که محتوای یکسان دارند، سرخورده می‌شوند و آن‌ها نیز به کتاب‌های لاتین روی می‌آورند.

المپیادی‌ها نیز مشکل کتاب دارند
وی که سرپرستی تیم 10 نفره المپیاد نجوم ایران را در هفتمین دوره المپیاد جهانی نجوم و اختر فیزیک بر عهده داشته است، درباره وضعیت کتاب‌های نجوم برای المپیادی‌ها، اظهار کرد: در سایر رشته‌های المپیاد، در دبیرستان درس‌هایی مرتبط با موضوع المپیاد مانند ریاضی تدریس می‌شود، اما متاسفانه آموزش و پرورش درسی به نام نجوم در سیستم آموزشی تعریف نکرده تا با مطالعه آن دانش‌آموزان برای المپیاد نجوم آماده شوند.

خاکیان، نبود کتاب‌های تخصصی را از دیگر معضلات آموزشی در زمینه علم نجوم عنوان کرد و افزود: متقاضیان شرکت در المپیاد نجوم به دلیل کمبود منابع، از کتاب‌های لاتین برای شرکت در این المپیاد استفاده می‌کنند.

مهدی خاکیان، دارای مدرک دکترای اختر فیزیک و استادیار دانشگاه صنعتی امیرکبیر است. از وی تاکنون دو عنوان کتاب «ماهیت کیهان» و «راهنمای طراحی و ساخت تلسکوپ رادیویی» به چاپ رسیده و کتاب‌های «نظریه‌های تاثیر‌گذار در علم فیزیک» و « نظریه‌های تاثیر‌گذار در علم نجوم» را نیز در دست تالیف دارد.