به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، بارها پیش آمده در کتابفروشی، هنگامی که کتابی را انتخاب می‌کنید با ترجمه‌های متفاوتی از آن روبه‌رو می‌شوید. فاطمه شاداب، مترجم کتاب‌های تاریخی و جغرافیایی می‌گوید: وقتی در چنین موقعیتی قرار می‌گیرم، معمولا ترجمه‌ای را انتخاب می‌کنم که یا آثار دیگری از مترجم خوانده باشم یا در حوزه موضوعی آن کتاب، مترجم آثار دیگری نیز داشته باشد.
مترجم کتاب «نخستین فرعون مونث» در پاسخ به این سوال که اگر مترجم تازه‌کار باشد و آشنایی با کار وی نداشته باشید، چه می‌کنید؟، اظهار کرد: گاهی باید ریسک کرد. وقتی مترجم جدید باشد، بخش‌هایی از متن را می‌خوانم، اگر سلیس و روان بود و از واژه‌های مناسب استفاده کرده و جمله‌ها واضح بود آن را انتخاب می‌کنم، چرا که از دقت و تسلط مترجم بر متن اطلاع ندارم.
وی با اشاره به ویژگی‌های مترجم درباره خوب یا بد بودن وجود چند ترجمه از یک کتاب توضیح داد: صداقت در ترجمه از مسایل مهم به‌شمار می‌رود، بدین معنا که مترجم دیدگاه‌های خود را وارد ترجمه نکند اما معمولا این‌طور نیست و گاه در بخش‌هایی از متن، مترجم بنا به دیدگاه یا ایدئولوژی خاصی که دارد، نکته‌هایی را کمرنگ یا پررنگ می‌کند. شاید این امر دلیل مناسبی برای وجود چند ترجمه از یک کتاب باشد. در ترجمه‌های مختلف می‌توان به میزان تفاوت میان کار یک مترجم با مترجم دیگر و صداقت در انتقال متن از مبدا پی برد.
شاداب افزود: از سوی دیگر در ایران تعداد شمارگان و عنوان‌های کتاب در بازار نشر کم است، بنابراین مساله وجود چند ترجمه از یک کتاب امری طبیعی به نظر می‌رسد. ناشر و مترجم به سراغ نویسنده‌ها و کتاب‌های معروف می‌روند، چرا که فروش بالایی دارند. از سوی دیگر متاسفانه ورود کتاب یا خرید آن‌ها برای ترجمه در ایران پایین است و مترجم نیز کتاب‌های کمی برای ترجمه در دسترس دارد. شمارگان پایین کتاب‌ها نیز باعث کاهش میزان فروش شده و مترجم نتیجه چندین ماه یا سال تلاش خود را نمی‌گیرد. این امر از بزرگترین مشکلات مترجمان در هنگام انتخاب کتاب برای برگردان به فارسی است.
این مترجم کتاب‌های جغرافیایی در پاسخ به این‌که آیا باید نهادی ناظر بر امر ترجمه در ایران باشد؟ گفت: به نظرم در شرایط فعلی و به‌دلیل کم بودن عنوان کتاب‌ها چنین نظارتی باید صورت بگیرد. متاسفانه اصل کتاب‌ها به‌صورت محدود به دست مترجم می‌رسد، در مواردی نیز ناشر نتوانسته از یک مجموعه تمام کتاب‌ها را تهیه کند و مجموعه ناقص به‌چاپ رسیده است. تنها پیشنهادی که برای بهبود این وضعیت می‌توانم داشته باشم، افزایش عنوان کتاب‌های وارداتی به بازار ترجمه است.
این مترجم با اشاره به ورودش به حوزه ترجمه اظهار کرد: به‌صورت کاملا تصادفی کتابی تاریخی را ترجمه کردم و پس از آن به‌دلیل ایجاد علاقه، شروع به مطالعه و ادامه کار ترجمه کردم. متاسفانه برخی مترجمان با مطالعه کم به‌سراغ ترجمه متن‌های تخصصی می‌روند و این باعث می‌شود که گاه بدون آگاهی از اصطلاحات، مسایل فنی و تخصصی، کتابی را ترجمه کرده و مخاطب را در درک آن با مشکل روبه‌رو کنند.
وی افزود: برخی کتاب‌های قدیمی نیز هستند که نیاز به ترجمه مجدد دارند و دلیل آن نیز واژه‌ها و اصطلاحاتی است که دیگر استفاده نمی‌شوند و برای خواننده نسل جدید سخت و گاه غیرقابل فهم به‌شمار می‌روند. کتاب‌های قدیمی که روس‌ها درباره تاریخ ایران نوشته‌اند در این دسته قرار می‌گیرند.
مترجم کتاب «یونان» در پایان سخنانش بیان کرد: در هر حال ترجمه‌های مختلف از یک کتاب میان خوانندگان مقایسه می‌شود و نقد آن‌ها می‌تواند در انتخاب ترجمه بهتر به مخاطب کمک بسیاری کند.
فاطمه شاداب، متولد 1346 در تهران، فارغ‌التحصیل رشته پزشکی با تخصص اطفال از دانشگاه تهران است. وی از سال 1376 ترجمه در حوزه‌های مختلف را آغاز کرد و کتاب‌هایی چون «نخستین فرعون مونث» از مجموعه «شخصیت‌های تاثیرگذار»، «ژاپن»، «سوئد»، «ایالات متحده آمریکا»، «آلمان»، «فرانسه»، «پاکستان»، «عربستان سعودی» و «یونان» از مجموعه «ملل امروز» از این مترجم در حوزه کتاب‌های تاریخی و جغرافیایی به‌چاپ رسیده‌اند.
دوشنبه ۲۵ شهریور ۱۳۹۲ - ۱۳:۰۴
نظر شما