به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، تاسيس كتابخانه بريتانيا ريشه در گزارش كميته كتابخانه‌هاي ملي به رياست «لرد دينتون» در سال 1969 دارد. 

قانون كتابخانه بريتانيا در مجلس انگليس در سال 1972 تصويب شد و بر اساس اين قانون، در اول ژوئن سال 1973 كتابخانه بريتانيا از ادغام بخش‌هايي از كتابخانه موزه بريتانيا شامل كتابخانه مرجع ملي علوم و اختراعات، كتابخانه مركزي ملي و كتابخانه اماني ملي علوم و فناوري تشكيل شد. 

در سال 1974 سازمان كتاب شناسي ملي بريتانيا و اداره اطلاع‌رساني علوم و فناوري به كتابخانه ملي جديد انگليس پيوستند و در سال 1975 مركز ملي اطلاعات پيايندها، و دفتر امانت بين‌المللي ايفلا در اين كتابخانه تشكيل شد. 

كتابخانه بريتانيا، كتابخانه ملي انگلستان است که مطابق قانون واسپاري، يك نسخه از تمامي منابع چاپي منتشر شده در انگليس و ايرلند را حداكثر يك ماه پس از چاپ از ناشران دريافت مي‌كند. 

ساختمان مركزي كتابخانه در لندن واقع شده است و داراي دو شعبه بخش روزنامه‌ها و مركز تهيه مدارك كتابخانه بريتانياست که اولی در شمال غرب شهر است و به آن كتابخانه روزنامه‌ها مي‌گويند و ديگري در غرب ناحيه «يورك شاير»در حومه شهرِ قرار دارد كه مركز تهيه مدارك كتابخانه بريتانيا است.

این کتابخانه مهم دنیا  ۱۵۰ میلیون منابع کتابخانه‌ای با بیش از ۴۰۰ زبان مختلف دارد و سالیانه حدود سه میلیون منبع جدید به مجموعه قبلی کتابخانه اضافه می‌شود که شامل کتاب، نسخ خطی، روزنامه‌ها، مجله‌ها، عکس‌ها، نوشته‌های موسیقی و پروانه‌های ثبت اختراع  می‌شود.

این کتابخانه شامل ۱۶ قرائت‌خانه و سالن مطالعه است و روزانه ۱۶ هزار نفر  از آن استفاده می‌کنند و سالیانه شش میلیون جست وجو از فهرست‌های پیوسته کتابخانه صورت می‌گیرد و 500 هزار نفر در یکسال، از قرائت‌خانه آن دیدن می‌کنند. 

کتابخانه بریتانیا حدود ۳۰۰ هزار نسخه خطی، ۴۷ میلیون پروانه ثبت اختراع و چهار میلیون نقشه دارد و به گروه وسیعی از مراجعان و صنعتگران حرفه‌ای،متخصصان، دانشجویان تا استادان انگلستان و سراسر جهان خدمات ارایه می‌‌کند.

مجموعه گنجینه این کتابخانه بی‌همتاست و بیش از ۱۸ میلیون مواد گوناگون و متنوع را شامل می‌شود که این مواد در طی سه دوره هزار ساله، از قاره‌های گوناگون در جهان جمع‌آوری شده‌اند.

اساسی‌ترین بخش تشکیل دهنده کتابخانه ملی جدید از بخش‌های کتابخانه موزه بریتانیا شکل گرفته است. در سال ۱۷۵۳ بخش کتاب های چاپی موزه بریتانیا شکل گرفت که همزمان با سال تاسیس کتابخانه این موزه است. 

کتابخانه موزه بریتانیا شامل مجموعه‌ای غنی از کتاب‌های روسی است. مجموعه و مواد کتابخانه بریتانیا جزو غنی‌ترین مجموعه‌های جهان است و از نظر گستردگی و کیفیت در ارایه خدمات بی‌نظیر است. 

بخش ویژه نسخ خطی عربی، کتاب‌های شرقی و مجموعه کتابخانه دیوان هند (مجموعه‌های ایندیا آفیس) از مهم‌ترین بخش‌های این کتابخانه محسوب می‌شوند.

این کتابخانه  بیش از 40 هزار نسخه خطی و 400 هزار کتاب چاپی دارد. شش هزار نسخه خطی و 30 هزار جلد کتاب چاپی عربی و همچنین وجود قدیمی‌ترین قرآن موجود در اروپا  آرشیوی غنی برای مطالعات پژوهشی حوزه عرب محسوب می‌شود. 

تصویرهایی از نسخه های منحصر به فرد عربی که منبع مهمی برای مطالعات عربی و اسلامی است و تعداد زیادی از نخستین چاپ‌های کتاب‌های عربی نیز در این کتابخانه نگهداری می‌شوند.

بخش فارسی این کتابخانه شامل سه هزار نسخه خطی و 10 هزار کتاب چاپی است. کتاب‌های تاجیکی و تعدادی از کتاب های فارسی تهیه شده از مجموعه های شخصی این کشور نیز در این آرشیو جای دارند.

کتابخانه ملی فرانسه با هزار نسخه خطی

کتابخانه ملی فرانسه درپاریس یا «بیبلیوتک ناسیونال» (به فرانسوی) زمانی بزرگترین کتابخانه ملی در جهان بود. سابقه تاسیس آن به سال ۱۳۶۸ میلادی بازمی‌گردد. اکنون بیش از بیست میلیون جلد کتاب در آن نگهداری می‌شود.

هسته اصلی کتابخانه را مجموعه «شارل پنجم» تشکیل می‌دهد که در سال ۱۳۶۸میلادی، کتابخانه‌ای اختصاصی با هزار نسخه خطی را در یکی از تالارهای ساختمان لوور برای خود دایر کرد. در زمان «لویی یازدهم»، تعدادی نسخه خطی و کتاب‌های چاپی مصادره ‌شده، به این مجموعه اضافه شد.

«شارل هشتم» و «لویی دوازدهم» نیز به توسعه آن پرداختند و محل کتابخانه با تغییر محل اقامت پادشاهان، از قصری به قصر دیگر تغییر می‌کرد. در سال ۱۵۲۳ سرپرستی کتابخانه به «گیوم بوده» دانشمند مشهور علوم انسانی واگذار شد تا محل آن در قصر «فونتن بلو» ثابت شود.


 کمک نقدی 577 میلیون دلاری به کتابخانه نیویورک

کتابخانه عمومی شهر نیویورک با 15 میلیون، 348 هزار و 427 نسخه کتاب از بزرگترین کتابخانه‌های عمومی جهان است.
 
این کتابخانه در سال ۱۸۹۵ میلادی تاسیس شد و در منطقه منهتن نیویورک قرار گرفته و تا کنون سه هزار و 206 کتابدار متخصص استخدام و در کل 577 میلیون دلار هدایای نقدی دریافت کرده است. 

یک میلیون و 400 جلد کتاب در کتابخانه ملی چین 

کتابخانه ملی چین در غرب شهر پکن پایتخت چین قرار دارد. این کتابخانه با گردآوری آثار کتابخانه سلطنتی پکن در سال ۱۹۰۹ تاسیس شد. 

علاوه بر کتاب‌هایی که از کتابخانه سلطنتی به ارث برد کتابخانه ملی زمان بازگشایی هم تعداد زیادی از آثار انتشارات مهم را از طرق اهدای دولت دریافت کرد که آرشیویی ابتدایی برای این کتابخانه محسوب می‌شد. تا سال ۱۹۴۹ این مجموعه‌ کمی بیش از یک میلیون و 400 هزار جلد کتاب و 120 کارمند داشت.
 
این کتابخانه زیر نظر وزارت فرهنگ چین اداره می‌شود و به صورت کتابخانه تحقیقاتی، وظایف کتابخانه‌های ملی سراسر دنیا را انجام می‌دهد.

کتابخانه ملی روسیه نماینده 173 زبان جهان است
 
کتابخانه دولتی «لنین» یا کتابخانه ملی اتحاد جماهیر شوروی به لحاظ تاریخی بزرگترین کتابخانه آن کشور است. 

این کتابخانه ابتدا با نام «رومانستف» که برگرفته از عنوان یک موزه در روسیه بود، شناخته می‌شد.تاریخ جهش بزرگ این کتابخانه با انقلاب روسیه آغاز شد زیرا  بعد از انقلاب و مستقرشدن حکومت جماهیر شوروی، اهمیت کتابخانه «رومانستف» بازشناخته شد و آن را به عنوان کتابخانه مرکزی کشور در نظر گرفتند.
 
بعد از انقلاب  روسیه کتابخانه‌های خصوصی و مجموعه‌های شخصی به نفع این کتابخانه مصادره شد و با این کار میلیون‌ها کتاب به این کتابخانه سرازیر شد.

کتابخانه «رومانستف»در ششم فوریه سال 1925 دوباره با نام کتابخانه دولتی «لنین» شناخته شد. 

کتابخانه «لنین» صاحب  22 میلیون کتاب، مجموعه‌های سالیانه روزنامه و نشریات با 173 زبان مختلف جهان است.

 این آثار منابع متنوعی از گنجینه‌های ادبی قرن 11میلادی روسیه کهن و کتاب‌های چاپی قرن 15 گرفته تا آثار انتشار یافته عصر حاضر را در بر می‌گیرد و سالیانه میلیون‌ها کتاب به آن افزوده می‌شود. 

تعداد خوانندگان این کتاب‌ها در سال 1961میلادی، دو میلیون و 400 هزار نفر بوده است. ساختمان کنونی این کتابخانه 18 طبقه دارد.

ورود روزانه هزار و 200 عنوان منبع جدید به کتابخانه آلمان

کتابخانه ملي آلمان در سال 1990 بر مبنای وحدت دو آلمان با ترکیب و ادغام کتابخانه‌های ملی موجود در «لایپزیگ»، فرانکفورت و آرشیو موسیقی برلین شکل گرفت. 

این کتابخانه در سه مكان مستقل فرانكفورت،«لايپزيك» و برلين مستقر شده  که با هماهنگي كامل فعاليت مي‌كنند.

این کتابخانه روزانه هزار و 200 عنوان منبع جديد را وارد مجموعه خود می‌کند و سالیانه 300 هزار مدرک به مجموعه اضافه می‌كند.کتابخانه ملی آلمان یک کتابخانه واسپاری است و قانون فهرست نویسی پیش از انتشار را اجرا می‌کند. 

آمار منابع این سه کتابخانه تا پایان سال 2010 شامل 14 میلیون و 300 هزار منبع در کتابخانه «لایپزیک»، هشت میلیون و 300 هزار مورد درکتابخانه فرانکفورت و یک میلیون و 500 هزار منبع در کتابخانه برلین بود و روزانه بیش از هزار و 500 عنوان جدید نیز به این سه مجموعه، افزوده می‌شود.

کتابخانه ملی کانادا آرشیوی ارزشمند از کتاب‌های چاپی قرن پانزدهم تا هفدهم 

این کتابخانه در شهر اُتاوا، پایتخت کانادا قراردارد و ساختمان آن با سازمان آرشیوهای ملی کانادا مشترک است.
 
ساختمان این کتابخانه در نزدیکی ساختمان‌های مجلس، دیوان عالی کشور، بانک کانادا و دیگر موسسه‌های مهم فدرال قرار دارد. 

این کتابخانه به‌ منزله یکی از موسسه‌های دولت فدرال است که در سال 1953 ازسوی مجلس آن کشور درشهر اتاوا تاسیس شد و هدف اصلی آن گردآوری و نگهداری منابع و میراث فرهنگی منتشر شده در داخل و خارج کانادا و ترویج آن نزد کانادایی‌ها بود. کتابخانه ملی کانادا در  سال 1967 به‌همراه آرشیو عمومی به ساختمان جدیدی منتقل شد.

مجموعه الکترونیکی این مجموعه دربرگیرنده کتاب‌ها و نشریات ادواری کانادا و سه هزار  عنوان منابع منتشر شده از سوی بخش انتشارات تجاری و دولتی است.

مجموعه «جاکوب ام.لوی» شامل آثار قدیمی و کمیاب هبرائیکا و جودائیکا (مربوط به قوم یهود) و همچنین سه هزار  جلد کتاب چاپی ازقرن پانزدهم تا هفدهم دراین کتابخانه موجود است.

سه نسخه از نخستین کتاب‌های چاپی به ‌زبان عبری و لاتین، بیش از 120 نسخه از چاپ‌های مختلف کتاب مقدس شامل عهد عتیق و جدید به‌ زبان‌های گوناگون، چاپ‌های متعددی از آثار متعلق به مورخ قرن اول، «جوزفوس» و دایره‌المعارف‌های یهودی کهن از دیگر دارایی‌های کتابخانه ملی کاناداست.

مجموعه «ساموئل هایس» (با 200 جلد نسخه خطی اصلی به زبان عبری و سایر زبان‌های یهودی همراه با موجودی‌های ریزنگار ازمجموعه‌های نسخ خطی متعلق به موسسات منتخب اروپایی) نیز در این مجموعه قرار دارند.

کتابخانه ملی اوکراین میزبان هزار و 500 بازدید کننده در روز

اين كتابخانه بزرگترين كتابخانه كشور اوكراين است كه در سال 1918 ساخته شده و از سال 1988 به نام «ورنادسكي» نامگذاري شده است. 

اين كتابخانه  15 ميليون منابع با ارزش كتابی، مجلات، روزنامه‌ها، نقشه‌ها، نت‌هاي موسيقي، منابع تصويري، خطي، چاپي قديمي، كتاب‌های دست نويس و اسناد را در خود جای داده است به حدي كه بالاترین تعداد كتاب و اسناد دست‌نویس خط اسلاو را در كشور دارد.

اين كتابخانه سالیانه 140 تا 160 هزار نسخه (كتاب، مجله و روزنامه) دريافت مي‌کند و آن چه در كشور اوكراين منتشر مي‌شود همراه با رساله هاي دوره دكترا در اين مراكز آرشيو مي‌شوند.
 
اين كتابخانه با بيش از هزار و 300 موسسه علمي و 70 كتابخانه در كشور‌هاي گوناگون دنيا در ارتباط است.

منابع اطلاعاتي این كتابخانه مورد استفاده 250 هزار مراجعه كننده قرار مي‌گيرد كه ساليانه سه تا پنج ميليون مورد اطلاعات را به صورت كتاب، نشريه و سایر منابع دريافت مي‌كند و روزانه هزار و 200 تا هزار و 500دانشمند، كارشناس، دانشجو از اين كتابخانه بازديد مي‌کنند.