عبدی به خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، درباره هدف خود از تالیف کتاب «درآمدی بر آیکونولوژی» گفت: در سالهای اشتغال به تحصیل و سپس تدریس در رشته هنر، همواره این پرسش را در ذهن داشتم که آیا میتوان روش یا روشهایی را در تبیین و تحلیل آثار هنری به کار گرفت، یا اینکه خیر؟ این دغدغه مدام در ذهن من وجود داشت.
وی افزود: این دغدغه و این موضوع با عضویت در گروه هنر تطبیقی فرهنگستان هنر، بخش عمدهای از مطالعاتم را به خود اختصاص داد. همچنین پایاننامه دکتری من نیز بر این مقوله تمرکز داشت.
عبدی در ادامه به بیان مختصری از مطالب و نظریههای طرح شده در کتاب پرداخت: کتاب دارای چهار فصل است. از آنجا که اصطلاح آیکونوگرافی از سابقه طولانی برخوردار است و در طول زمان در معانی و مفاهیم گوناگونی به کار گرفته شده فصل اول به تبیین این معنا و مفهوم آن و نیز تطور تاریخی مطالعات آیکونوگرافی اختصاص دارد. فصل دوم نیز به تبیین نظریه و روش ناظر بر این روش و توضیح واژگان و اصطلاحات و سپس معانی و مفاهیم اصلی پرداخته است و به طور مبسوط لایههای معنایی و فرایند انجام کار توضیح داده شده است.
اين نويسنده در ادامه با اشاره به این نکته که کتاب «درآمدی بر آیکونولوژی» از معدود منابعی است که در آن نقاشی و نگارگری ایرانی با استفاده از نظریههای غربی تحلیل میشود، گفت: فصل سوم کتاب به باز خوانیها و انتقادات پيرامون این تئوری و دستاوردها و دانشهای نو برخاسته از آیکونوگرافی اختصاص دارد. در نهایت در فصل چهارم شیوه کاربست این روش در تبیین، تحلیل و تفسیر آثار نقاشی ایرانی به آزمون گذاشته شده است. با این فصل به نحوی دانش آیکونولوژی بومی میشود.
عبدی در ادامه در پاسخ به این سوال که منابع و مآخذش در تالیف این کتاب کدام طیف از آثار بوده، گفت: در راستای تالیف این کتاب از منابع بیشماری استفاده شده است. حدود 20 صفحه در پایان کتاب به منابع و مآخذ اختصاص دارد، اما محور اصلی بر مطالعات اروین پانوفسکی استوار است.
این محقق حوزه هنرهای تجسمی در ادامه در پاسخ به این سوال که «آیا پیش از این کتاب، کتابهای دیگری نیز در این حوزه منتشر شدهاند و اینکه دیدگاه انتقادیاش به این تالیفات چیست؟»، گفت: در زمانی که شروع به کار در موضوع آیکونولوژی کردم، در این رابطه در زبان فارسی تنها دو اشاره در کتابهای «از نشانههای تصویری تا متن» نوشته آقای بابک احمدی و «نشانه شناسی هنر» نوشته دکتر محمد ضیمران، وجود داشت. سپس با مطالعه و جستوجو جایگاه خطیر این روش در زمینه مطالعات تاریخ هنر هر چه بیشتر بر من آشکار گردید.
وی افزود: البته در معرفی دیگر زمینهها و روشهای تبیین و تحلیل آثار هنری مانند نشانه شناسی، بینامتنیت، پدیدارشناسی و روش شناسی به معنای کاملا تخصصی آن در سالهای گذشته فرهنگستان هنر اقدامات مفیدی انجام داده که منتشر شدهاند. در حال حاضر با توجه به بیسابقه یا کمسابقه بودن مکتوبات فارسی در حوزه نظریه پردازی در موضوعات مختلف هنر نگاه من به این تلاشها انتقادی نبوده و من بسط هرچه بیشتر دانش مکتوب در زمینه نظریه پردازی در حوزه هنر را لازم و ضروری میدانم.
عبدی در ادامه در پاسخ به این سوال که چه ایدههای جدیدی در این کتاب در حوزه آیکونولوژی معرفی شدهاند، گفت: در واقع ارمغان این کتاب معرفی و تبیین روشی نظاممند و مبتنی بر استدلال در حوزه تحلیل و تفسیر آثار هنری است که در صورت کاربست صحیح آن میتوان به مرزهای مطالعات منطقی و روشمند در حوزه هنر نزدیکتر شده و از نظرات سلیقهای فاصله گرفت که این مهم به جز آنکه در حوزه آموزش بسیار مؤثر است بلکه بر گسترش، عمق و غنای مطالعات بعدی نیز بسیار مؤثر خواهد بود.
عبدی در پایان درباره کتابهای جدید خود گفت: قرار است که کتاب موجزتری در زمینه آیکونولوژی، با نمونههای بیشتری در رابطه با شیوه بکارگیری این روش تهیه و ارایه شود. همچنین کتاب یادنامه استاد جواد حمیدی با رویکرد سبکشناسی هنر معاصر ایران را در دست دارم.
انتشارات سخن کتاب «درآمدی بر آیکونولوژی» تالیف ناهید عبدی را با شمارگان یکهزار و 500 نسخه، 215 صفحه و بهای 11 هزار تومان منتشر کرده است.
ناهید عبدی دکترای پژوهش هنر از دانشگاه هنر دارد و هماکنون در دانشگاه هنر تهران، دانشگاه هنر اصفهان و دانشگاه سوره در سطح تحصیلات تکمیلی مشغول به تدریس است. او همچنین عضو هیأت علمی پژوهشکده هنر فرهنگستان هنر است.
کتاب «مکاتب نقاشی» عبدی که به سفارش وزارت آموزش و پرورش تألیف شد تاکنون بارها تجدید چاپ شده است.
چهارشنبه ۱۷ آبان ۱۳۹۱ - ۱۰:۲۹
نظر شما