به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست بررسی کتاب «نارسایی‌های ویژه یادگیری» با محورهای مختلفی مانند تعریف نارسایی‌ و اختلالات یادگیری، مبانی نظری این موضوع، سبب‌شناسی، فرایند تشخیص و همچنین فرایند بازپروری و درمان کودکان، عصر شنبه و در نخستین روز ماه مهر، از ساعت 17 با حضور دکتر رویا راقبیان، روانشناس و سپیده باطبی، دبیر نشست در سرای اهل قلم برگزار شد.
در این نشست، علاوه بر بیان نقاط ضعف و قوت این کتاب، به موضوعات روانشناسی مرتبط با مبحث نارسایی‌ها و به طور ویژه نارسایی‌های یادگیری در کودکان پرداخته شد.

رویا راقبیان، کارشناس این نشست، یکی از مشکلات کتاب را ذکر نشدن سال انتشار منابع به کار گرفته شده در متن اثر دانست و گفت: بسیاری از این منابع که سال انتشارشان ذکر نشده در پایان کتاب هم آورده نشده‌اند و مخاطبی که به مبحثی در کتاب علاقه‌مند شود نمی‌تواند منبع اصلی مطلب را پیدا کند.

عضو سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره یکی دیگر از مشکلات این کتاب را اشارات جسته و گریخته به مسایل مربوط به عزت نفس و مهارت‌های اجتماعی در کودکان دانست و اظهار کرد: این اشاره‌ها منسجم و کامل نیستند و همچنین راهبردی برای ارتقای آن‌ها و برطرف کردن مشکلات در کتاب ارایه نشده است، در حالی که توجه به این موضوع بسیار اهمیت دارد.

وی ارایه نشدن توصیه‌های لازم به مربیان را برای برخورد با کودکانی که نارسایی‌های یادگیری دارند از مشکلات دیگر این کتاب دانست و افزود: یکی از نکات مهمی که در این کتاب به آن پرداخته شده این است که باید توجه کنیم ادراک این کودکان در مقایسه با کودکان عادی متفاوت است و آن‌ها با دیدی متفاوت به اطراف خود می‌نگرند. در برخورد با این کودکان حتما باید به این مساله توجه شود و در کار با آن‌ها، توانایی‌های‌شان مورد غفلت واقع نشود.

راقبیان که دارای مدرک دکترای تخصصی در رشته روانشناسی تربیتی است، در توضیح نحوه رفتار با کودکانی که نارسایی یادگیری دارند توضیح داد: شناسایی علایق این کودکان دریچه‌ای است برای ارتباط بهتر با آن‌ها که این مساله در فرایند درمان نیز تاثیرگذار است.

به روز نبودن شیوه‌های درمانی ارایه شده در این کتاب موضوع دیگری بود که کارشناس این نشست به آن پرداخت و عنوان کرد: برخی روانشناسان بر این عقیده‌اند روش‌هایی که در این کتاب به آن‌ها پرداخته شده امروزه منسوخ شده‌اند و از این رو بهتر بود روش‌های جدیدتری مانند پردازش چند جانبه اطلاعات بیشتر مورد توجه قرار می‌گرفت.

وی افزود: در مدارس ایران کمتر به طور همه جانبه به پردازش اطلاعات توسط دانش‌آموزان پرداخته می‌شود. برای مثال کمتر معلمی است که به حس بویایی کودک توجه کند،در حالی که یادگیری درسی مانند علوم نیازمند این است که کودک از حواس مختلفش بهره بگیرد.

دکتر راقبیان یکسان دانستن تمام کودکانی را که دچار نارسایی یادگیری اند اشتباه دانست و گفت: تمام این کودکان یک مشکل مشخص ندارند و هر یک باید در دسته‌های جداگانه‌ای قرار بگیرند،چون نارسایی یادگیری آن‌ها، علت یکسانی ندارد و نحوه درمان آن‌ها  متفاوت است. 

وی با بیان این‌که این گروه کودکان اغلب دانش‌آموزانی تنبل انگاشته می‌شوند توضیح داد: برخی والدین با تصور اینکه فرزندشان به دلیل تنبلی درس نمی‌خواند به مشکلات و اختلالات وی نمی‌پردازند. در حالی که باید در نظر داشت عوامل مختلفی می‌تواند روی این کودکان تاثیر بگذارد.

راقبیان فقر محیط یادگیری، نداشتن انگیزه کافی و ضعف معلم‌ها را برخی از این عوامل معرفی کرد و گفت: تمام این موارد می‌توانند در یادگیری کودک تاثیرگذار باشند و نباید در تحلیل شخصیت وی از این موارد غافل شد و همه مسایل را ناشی از اختلالات کودک دانست.

این روانشناس با بیان این مشکلات، به ضعف نظام آموزشی کشور هم اشاره کرد و اظهار کرد: بسیاری از درس‌ها برای دانش‌آموز مقطع دبستان ملموس نیست. برای مثال کودکان در این سن به سختی می‌توانند مفاهیم انتزاعی را تجسم کنند و این ضعف آموزشی ما به عنوان نارسایی یادگیری کودک تلقی می‌شود.

وی بر نقش عوامل محیطی تاکید زیادی کرد و گفت: اگر محیط یادگیری کودک مناسب باشد بسیاری از این مشکلات کم می‌شوند. عوامل متعدد زیستی، ژنتیکی و محیطی در هم آمیخته می‌شوند و نمی توانیم نسبت خاصی را برای هر یک در نظر بگیریم، زیرا رابطه این عوامل بسیار پیچیده‌ است و اثرات نامطلوب آن با ورود کودکان به مدرسه مشخص می‌شود.

به گفته دکتر راقبیان امروزه توجه به مسایل فراشناختی در روانشناسی مورد توجه زیادی قرار گرفته است. وی با بیان این مطلب اضافه کرد: با توجه به گرایش علم روانشناسی به سمت مسایل فراشناختی، در این کتاب توجهی به موضوع نشده و امیدواریم در چاپ‌های بعدی، این مساله مورد توجه قرار بگیرد.

وی در توضیح مسایل «فراشناختی» گفت: بسیاری از کودکان تصور می‌کنند موضوعی را فراگرفته‌اند،در حالی که اگر از آن‌ها سوالی پرسیده شود نمی‌توانند به آن پاسخ دهند. فراشناخت هم به معنای این است که بتوانیم درباره شناخت خود از یک موضوع به شناخت برسیم. البته در این کتاب محوریت مشکلات، در خواندن و نوشتن کودک خلاصه شده است در حالی که این نارسایی‌ها می‌توانند در درس‌های دیگر هم رخ بدهند.

راقبیان در پاسخ به سوال دبیر این نشست، دوران پیش دبستانی را بسیار با اهمیت دانست و گفت: کودکان امروزه پیش از وارد شدن به مدارس خواندن را می‌آموزند و در همان دوران می‌توان به ضعف آن‌ها در برقراری ارتباط بین واژه و نماد پی برد و والدین باید بیاموزند که به مسایل یادگیری کودکان خود توجه کنند و به یاد داشته باشند که افراد بسیاری دچار اختلالات یادگیری بوده‌اند اما با گذشت زمان و با توجه به توانایی‌هایشان، آن‌ها توانسته‌اند پیشرفت خوبی در تحصیل داشته باشند و به مدارج عالی علمی برسند.