به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کوتی، شاعر و مترجم شعر عرب، این روزها ترجمه چند مجموعه شعر از الجراح و دیگر شاعران عرب را آماده انتشار دارد و به صورت پراکنده شعرهایی از یک شاعر جوان فلسطینی را ترجمه می‌کند. 

«ایبنا» گفت‌و‌گویی با این مترجم درباره این کتاب‌ها و همچنین مجموعه اشعار خود به زبان عربی داشته که در پی می‌آید.

وی درباره ترجمه شعر نوری الجراح گفت: «باغ‌های هملت»، «کودکی مرگ» و «باغ ایرانی» عنوان سه مجموعه شعری هستند که پیش‌تر با ترجمه من از شعرهای نوری الجراح از سوی نشر افراز منتشر و راهی بازار کتاب شده‌اند. اکنون نیز ترجمه چند مجموعه شعر دیگر از این شاعر به پایان رسیده و آماده انتشار است.

وی ادامه داد: «قصیده و قصیده در آینه»، «جام سیاه»، «صعود آوریل» و «راه دمشق» عنوان دیگر آثار این شاعر سوری هستند که ترجمه کرده‌ام. «قصیده و قصیده در آینه» در حقیقت دو منظومه بلند و مانند «کودکی مرگ» سخن شاعر با خدا است، اما از جنبه‌های دیگر. به عبارت دیگر شاعر در این دو منظومه با خدایی شخصی و دورنی‌اش سخن می‌گوید.

این مترجم شعر عرب به دفتر «جام سیاه» اشاره و تشریح کرد: این مجموعه 90 صفحه‌ای حدود 20 قطعه شعر کوتاه و بلند را شامل می‌شود که بیشتر جنبه زیبایی‌شناسی دارند. به عبارت دیگر اغلب شعرهای این مجموعه تاویل‌پذیرهستند؛ البته تاویل از دو جنبه اسطوره‌ای و زیبایی‌شناختی. شعرهای بلند این دفتر گاه در چند صفحه و شعرهای کوتاه آن در چند سطر شکل گرفته‌اند.

وی به ارایه توضیحاتی درباره مجموعه «صعود آوریل» پرداخت و گفت: طبق آن‌چه از نوری الجراح شنیده‌ و خوانده‌ام، این مجموعه سکوی پرتاب وی به سوی جهان شعر است؛ چراکه الجراح معتقد است شعر شاعرانه را با این مجموعه آغاز و در لابه‌لای این سروده‌ها خودش را پیدا کرده است. از نظر ساختار و چینش شعرها این کتاب نیز مانند دفتر «جام سیاه» مجموعه‌ای از شعرهای کوتاه و بلند شاعر را شامل می‌شود.

کوتی درباره دفتر شعر «راه دمشق» اظهار کرد: این مجموعه چهار بخش را شامل می‌شود. بخش نخست آن در ارتباط با مسایل دمشق و سفر روحانی شاعر به این شهر است. به عبارت دیگر شاعر در این مجموعه گذشته و آینده دمشق را بررسی می‌کند، البته منظور گذشته تاریخی دمشق نیست، بلکه منظور گذشته معنوی این شهر است.

وی افزود: شاعر سفری درونی و معنوی به این شهر دارد و در خلال شعرها تصویرهایی از جهان پیرامون خود چه در گذشته و چه در آینده یعنی افق‌های پیش‌رو خلق می‌کند.

این شاعر در ادامه به ویژگی‌های شعر الجراح اشاره کرد و گفت: شعر این شاعر سوری را نمی‌توان به مضمون یا موضوع ویژه‌ای محدود کرد. از یک سو شعرهایش بار عاطفی دارند و از سوی دیگر به مسایل اجتماعی هم گریز می‌زنند. همچنین شعرهای او متاثر از اساطیر یونانی‌اند.

وی توضیح داد: فراموش نکنیم که نگاه الجراح به اساطیر یونانی بسیار معاصر و مدرن است. به عبارت دیگر متاثر از متن اصلی اسطوره‌ها است که آن‌ها را متناسب با مضمون مدنظرش تغییر می‌دهد تا جنبه ویژه‌ای پیدا کنند. مانند اسطوره حضرت نوح (ع) در تورات که در شعر الجراح در قالب یک پدر شکست خورده بیان شده است.

این مترجم از ترجمه دو مجموعه شعر دیگر از شاعران عرب خبر داد و گفت: «تنش را برای زمان تفسیر می‌کند» سروده ولید علاءالدین، شاعر مصری و «زنبقی در وحشت سپیدی» سروده پروین حبیب، شاعر بحرینی دو مجموعه‌ای هستند که ترجمه آن‌ها حدود دو سال پیش به پایان رسیده و در دست ناشر است.

وی افزود: «تنش را برای زمان تفسیر می‌کند» گزیده‌ای شعرهای عاطفی علاء‌الدین را شامل می‌شود، اما «زنبقی در وحشت سپیدی» روایت شاعر از زنی است که با جهان پیرامون خود درگیر است و از سوی دیگر مسایل عاطفی و دوران کودکی‌اش را در این شعرها به تصویر کشیده می‌شود.

کوتی ادامه داد: این دو مجموعه همراه با ترجمه دفترهای الجراح از سوی نشر افراز به چاپ می‌رسند. همچنین در حال حاضر سرگرم ترجمه پراکنده شعرهای نجوان درویش، شاعر فلسطینی هستم. در پشت اشعار این شاعر جوان 33 ساله، تجربه‌ای 60 ساله دیده می‌‌شود که جنبه‌ای طنزگونه دارند.

هایکوهای عربی
کوتی در ادامه اشاره‌ای به سروده‌های خود به زبان عربی داشت و گفت: تاکنون مجموعه‌ای از شعرهایم را منتشر نکرده‌ام، اما در نظر دارم گزیده‌ای از شعرهای این 10 سال اخیر را گردآوری و منتشر کنم. شعرهای من در قالب شعر سپید و بیشتر درباره مسایل اجتماعی با محوریت طبیعت و انسان سروده شده‌اند.

وی در پایان افزود: همچنین یک مجموعه هایکو به زبان عربی آماده انتشار دارم. این دفتر دربرگیرنده 100 هایکو است. علاوه بر این‌ها چند مجموعه شعر دیگر نیز آماده انتشار دارم و در صورتی‌که ناشر مناسبی برای آن‌ها پیدا کنم این کتاب‌ها را به دست چاپ می‌سپارم.

حمزه کوتی متولد 1362 و دانش‌‌آموخته رشته زبان و ادبیات فارسی است. وی نخستین مترجم شعرهای نوری الجراح به زبان فارسی است و نکته‌ای که کار او را برجسته می‌کند این مساله است که این شاعر سوری تنها به وی اجازه ترجمه اشعارش را داده و شعرهای او به هیچ زبانی غیر از فارسی ترجمه نشده‌اند.

این شاعر سوری مقیم انگلستان در سفری که در سال 1389 برای شرکت در نخستین همایش شاعران ایران و جهان به ایران داشت، در گفت‌وگوی کوتاهی با خبرنگار «ایبنا» این نکته را تایید کرد و در توضیح آن گفت: فکر می‌کنم اشتراکات شعر من با فرهنگ ایران بسیار زیادتر از مثلا فرهنگ انگستان است و به همین علت مشکلی با ترجمه شعرهایم به زبان فارسی نداشتم در حالی که تاکنون اجازه نداده‌ام این سروده‌ها به زبان انگلیسی در محل اقامتم منتشر شوند، برای این‌که شعرهایم برای مخاطب انگلیسی به راحتی قابل درک نیستند.

وی همچنین درباره ترجمه اشعارش به زبان فارسی به نشریه کویتی «القبس» گفته است: این فرصتی است که زبان‌های شرقی با یکدیگر بیشتر آشنا شوند. ما در حالی که اهتمام بسیاری به شعر غربی داریم، توجه چندانی به شعر شرقی نمی‌کنیم در حالی که شعر شرقی بسیار به ما نزدیک‌تر است تا شعر غربی و این موضوع ضرورت کار و ترجمه روی اشعار شرقی را برای ما ایجاب می‌کند.

نوری الجراح شاعر سوری مقیم بریتانیا است که در سال 1956 در دمشق متولد شده است. او در ابتدای دهه هشتاد به بیروت مهاجرت کرد و حرفه روزنامه‌نگاری در بخش ادبیات را برگزید. وی دبیر تحریریه مجله ادبی «فکر» که «هنری حاماتی» و «نصری الصایغ» موسسان آن بودند، بود. پس از مدتی از لبنان خارج شد و دو سال در قبرس ماند. سپس به لندن مهاجرت کرد و از سال 1986 ساکن لندن شد. وی سال‌ها در مجله «الحوادث» و روزنامه «الحیات» مشغول به کار بوده است. الجراح مدیر جایزه «ابن بطوطه برای ادبیات جغرافیایی» و «مرکز عربی برای ادبیات جغرافیایی – ارتیاد الآفاق» نیز هست.