به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست نقد و بررسی کتاب «بخوان به نام مهر» تالیف وجيهه علی‌اکبری سامانی، عصر روز چهارشنبه (18 آبان) با حضور عباس جعفری‌مقدم، فرخنده حق‌شنو، علی‌الله سلیمی و نویسنده کتاب در سرای اهل قلم موسسه خانه کتاب برگزار شد.

در آغاز این جلسه علی‌الله سلیمی به معرفی کتاب و بیان خلاصه‌ای از مضمون اصلی آن پرداخت و به درخواست او، نویسنده بخشی از کتاب را برای حاضران خواند.

سلیمی «بخوان به نام مهر» را برگزیده جشنواره سراسری نماز در سال 86 معرفي كرد و گفت: این کتاب در پس‌زمینه و بستر اصلی، به مضامین دینی به‌ویژه نماز می‌پردازد.

فرخنده حق‌شنو، نویسنده و منتقد، انتخاب حوزه دین، نگارش داستان از سوی نویسنده را قابل تحسین دانست و درباره دیگر ویژگی‌های مثبت این کتاب اظهار کرد: آغاز خوب و حساب‌شده کار، توضیحات پویا و نیز طرح روی جلد، از نکات مثبت کتاب محسوب مي‌شوند.

وی در ادامه به بیان برخی نقاط ضعف داستان پرداخت و افزود: شخصیت اصلی این داستان با گره‌هایی مواجه است که برخی از آن‌ها در داستان فراموش می‌شوند یا شخصت اصلی در رفع آن‌ها تلاشی نمی‌کند.

در ادامه این نشست، عباس جعفری‌مقدم، نویسنده و منتقد، با اشاره به مظلومیت داستان‌نویسان ارزشی و مکتبی، از استقبال پایین مردم از جلسات نقد چنین آثاری انتقاد کرد.

جعفری‌مقدم گفت: اگرچه دقایق خوبی با این داستان داشتم اما احساس می‌کنم شتابزدگی نویسنده برای رساندن اثر در زمان مقرر به جشنواره، در پیرنگ و شخصیت‌پردازی کار تاثیر منفی داشته است.

وی با اشاره به این‌که در ادبیات داستانی کمتر اثری می‌بینیم که به خداباوری پرداخته باشد، افزود: نویسندگان ما از بیم این‌که متهم به شعارگرایی، سفارشی‌نویسی یا شعاری‌نویسی شوند، سراغ کارهایی که در آنها مختصات دینی الهی وجود دارد، نمی‌روند. شجاعت سامانی در قدم گذاشتن به این حیطه قابل تحسین است، به ویژه اين که توانسته کار باورپذیری نیز ارايه کند.

جعفری‌مقدم با اشاره به ضعف در پیرنگ داستان اظهار کرد: اگرچه شخصیت داستان به خوبی انتخاب و پرداخت شده اما در برخی موارد قضا و قدری بودن صرف اتفاقات و سفید بودن مطلق برخی شخصیت‌ها اغراق‌آمیز است و از قدرت اثر می‌کاهد. خوب بود نویسنده عناصر یا نشانه‌های دینی را گاه به گاه وارد متن می‌کرد تا داستان باورپذیرتر شود.

در ادامه این نشست، علی‌الله سلیمی با اشاره به این‌که این داستان، قابلیت طرح یک رمان را دارد، گفت: بسیاری از شخصیت‌ها یا وقایع وارد داستان شده‌اند اما در آن گم می‌شوند. از سوی دیگر، بیشتر خوانندگان انتظار پایان دیگری را در این کتاب داشتند و خانم سامانی با این پایان‌بندی همه را غافلگیر می‌کند!

حق‌شنو نیز با بیان این‌که نوشتن داستان‌های دینی کار بسیار مشکلی است، زیرا مرز آن با ورطه شعار و مستقیم‌گویی باریک است، اظهار کرد: سامانی بسیار تلاش کرده که در این دام گرفتار نشود.

وی ادامه داد: از نقاط ضعف داستان آن است که شخصیت اصلی، در راستای تحول خود کاری انجام نمی‌دهد و با وجود این‌که شخصیت اجتماعی پویایی دارد اما تحول درونی او خودخواسته نیست و از نظر درونی و اعتقادی شخصیت منفعلی به نظر می‌رسد. در امور دینی، شناخت از خود فرد شروع می‌شود و به خدا می‌‌رسد و از این نظر خوب بود شخصیت اصلی داستان را از نظر درونی پویاتر می‌دیدیم.

در ادامه،جعفری‌مقدم با تاکید بر این‌که غافلگیر کردن خواننده در پایان داستان کار خوبی است؛ به شرطی که پایان‌بندی برآمده از اتفاقات اثر باشد، گفت: اگر در داستان برای پایان‌بندی زمینه‌سازی شده باشد، توسط خواننده قابل‌پذیرش است که به نظر می‌رسد در این داستان این زمینه‌سازی به طور مطلوب اتفاق نیفتاده است.

وی با انتقاد از این‌که اغلب نویسندگان جوان فکر می‌کنند شجاعت در ارزش‌شکنی و هنجارشکنی است، سامانی را دارای قلم متعهد و نویسنده شجاعی دانست.

در ادامه این جلسه، وجیهه علی‌اکبری سامانی، نویسنده داستان «بخوان به نام مهر» به توضیح برخی نکات بیان شده توسط منتقدان پرداخت.

سامانی با اشاره به این‌که در بازخوانی و تصحیح آثار خود بسیار سخت‌گیر است، در بیان دلیل برخی نواقص ویرایشی کار گفت: این داستان در سال 85 نوشته شد و پس از برگزیده شدن در همایش سراسری نماز، قرار بود از سوی ستاد اقامه نماز چاپ شود که متاسفانه این امر صورت نگرفت و پس از تلاش‌های زیاد در سال 89 توانستم نسخه دست‌نویس این داستان را پس بگيرم و آن را به ناشر بسپارم و بسیاری از ایرادات و کاستی‌های این اثر ناشی از همین اتفاق است.

سامانی يادآور شد: در رده‌بندی داستانی، رده سنی جوان که حساس‌ترین قشر جامعه است، مغفول مانده است و جزو رده بزرگسال محسوب می‌شود.

وی با اشاره به این‌که بیشتر انتقادات مطرح شده از سوی منتقدان را می‌پذیرد، یادآور شد: داستان من نیز با این نسل بیش از همه سر و کار دارد، نسلی که حوصله خواندن داستان‌های بلند و حوصله ایستایی را ندارد. به همین دلیل، تلاش کردم از برخی حوادث بگذرم، زیرا اگر زیاد روی اتفاقات تاکید شود، مخاطب جوان کتاب را کنار می‌گذارد.