خبرگزاری کتاب ايران ـ به گزارش ستاد خبری سراهای اهل قلم نمايشگاه کتاب تهران، نشست نقد و بررسي كتاب «آموزشنامه» فرهنگ فرادهي و فراگيري در اسلام، اثر بدرالدين محمد بن جماعه كناني شافعي با ترجمه محمدحسين ساكت با حضور مترجم اثر و منتقدان محمد اسفندياري، خسروباقري و محمدرضا وصفي، عصر يكشنبه 18 ارديبهشت ماه در سراي اصلي اهل قلم برگزار شد.

در ابتداي اين نشست محمد حسين ساكت " كتاب «آموزشنامه» را ترجمه "تدكرة السّامع و المتكلم في ادب العالم و المتعلم بدرالدين جماعه‌ي حَموي" عنوان کرد که قرن 7 هجري نگاشته شده است.

ساکت در ادامه افزود: اين كتاب پيرو تفكر دانشمندان علوم تربيتي، فيلسوفان و استادان در حوزه‌هاي گوناگون به نگارش درآمده است. در اين كتاب روش‌هاي تعليم و تربيت ميان استاد و شاگرد و ارتباط آنها، سكونت دانشجو در خوابگاه، سبک‌های آموزش و بيان اخلاق حرفه‌اي به بحث گذاشته می‌شود.

مترجم اثر با اشاره ویژگی‌های مثبت کتاب گفت: ويژگي‌هاي شاخص اين اثر آن است كه ابن‌جماعه براي نخستین بار موضوع آموزش را در جهان غرب اسلام مطرح و آيين سكونت دانشجو در خوابگاه‌ها را كه در هيچ كتاب ديگري مطرح نشده، بیان می‌کند. در بخش دیگری به نهاد دانشكده افسري می‌پردازد که علاوه بر تعليم و تربيت علوم اسلامي به دانش‌جويان آموزش رزمي مي‌دادند تا آنجا كه مقابل حملات مغول‌ها پیروز شدند.

وي تصريح كرد: تازگي‌هاي اين اثر آن است كه در متن «آموزشنامه» برای نخستین‌بار از حق مؤلف صحبت مي‌شود يعني اگر كسي از نسخه ديگري مطلبي را مي‌نوشت بايد نام مؤلف را ذكر مي‌كرد.

خسرو باقري به عنوان دومين سخنران اين نشست گفت: كتاب تذكرة السّامع و منية المريد اثر شهيد ثاني موضوع مورد بحث در اين كتاب است. شهید ثانی این اثر را بر اساس تعلیمات این کتاب بدون هیچ تغیيری نوشته است. چرا مترجم در بخشي از كتاب شهيد ثاني را به نقد مي‌كشد و در جای دیگر او را تمجید می‌کند در حالی که شهید ثانی از این اثر کپی‌برداری کرده است.

وي با اشاره به نکات مثبت کتاب ادامه داد: تاکید مولف بر ارتباط شاگرد و استاد، انتخاب استاد به سلیقه دانشجو، استفاده از روش مدرس و معید و ایجاد حلقه براي كلاس و نشستن مدّور موضوع مورد بحث در عدالت آموزشي از نکات مثبت این اثر است.

باقري افزود: ترويج حافظه‌گرايي، اقتدارگرايي، تعيين مبصر براي كلاس از نكات منفي آموزش در اين كتاب است زيرا انگيزش به دليل اعمال زور و فشار توجه دانشجو به دروس را پايين مي‌آورد.

وي در ادامه پيشنهاد داد: اگر كتاب تحليلي در زمينه جنبه‌‌هاي فلسفي تعليم و تربيت نگاشته شود، مي‌تواند ماهيت تربيت معلم محوري را آشكار كند.

محمد اسفندياري به عنوان سومين سخنران نشست گفت:‌ شهيد ثاني در كتاب منية‌المريد بارها از اين كتاب استفاده كرده اما به دليل رعايت نكردن حق مؤلف مورد انتقاد است اگرچه در آن دوران مؤلفان بسياري از آثار ديگران بهره مي‌گرفتند بدون آنكه نامي از مؤلف اصلي بيان كنند.

اسفندياري در ادامه گفت: نحوه آموزش در جهان اسلام و جهان غرب داراي تفاوتي فاحش است. غربي‌ها در آموزش بر روش تحقيق تأكيد مي‌كنند اما علوم اسلامي به جاي روش تحقيق بر منش محقق تأكيد مي‌كند.

محمد رضا وصفي به عنوان آخرين سخنران نشست تصريح كرد: من انتقادهاي منتقدان حاضر در جلسه را قبول ندارم. زيرا نحوه آموزش و تعليم و تربيت را بايد در همان دوره تاريخي مورد مقايسه قرار داد زيرا روش‌هاي امروزين با گذشته بسيار متفاوت است و اين دليلي بر ضعف شيوه‌هاي گذشته نيست. كپي‌برداري، حافظه‌پروري و ديگر روش‌هاي ذكر شده در اين كتاب را بايد براساس مقتضيات زمان خود سنجيد.

بيست و چهارمين نمايشگاه بين‌المللي كتاب تهران تا 24 ارديبهشت‌ماه سال جاري در مصلاي امام‌خميني (ره) تهران برپاست.