فرهنگسرای کتاب؛ محل دور‌همی فرشتگان قصه‌گو

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)،‌ یازدهمین فرهنگسرای کتاب امسال در حالی در محل برگزاری سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برپا شده است که بخش عمده برنامه‌های آن بر حوزه کودک و نوجوان و تشویق و ترغیب این گروه سنی به فرهنگ مطالعه و کتابخوانی متمرکز شده است.

مروری بر غرفه‌های حاضر در فرهنگسرای کتاب نشان می‌دهد که امسال بیش از 38 درصد برنامه‌ها برای نوجوانان، 25 درصد برای جوانان، 20 درصد برای خانواده‌ها و 17 درصد برای کودکان برنامه‌ریزی شده است.

عباس باباخانیان، مدیر کتابخانه‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با بیان این‌که ترویج فرهنگ مطالعه با اجرای برنامه‌های متنوع و مخاطب‌محور را هدف اصلی این فرهنگسرا معرفی کرد، گفت: کمک به توسعه و اعتلای دانش جامعه شهری و معرفی ظرفیت‌ها و دستاوردهای سازمان در حوزه کتاب و کتابخانه‌ها از جمله اهداف این فرهنگسرا است.

تقویت مهارت‌های کلامی با فرشتگان قصه‌گو
«فرشتگان قصه‌گو» عنوان یکی از برنامه‌های فرهنگسرای کتاب است. در غرفه این نهاد، دو بال فرشته قرار داده شده است و بچه‌ها با قرار گرفتن در این جایگاه می‌توانند با مکعب‌هایی که در غرفه قرار داده شده است یک موضوع را برای قصه‌گویی انتخاب کنند. 6 مکعب در این غرفه قرار دارد که موضوعاتی مثل خانواده، طبیعت، محیط زیست، تکنولوژی، کتاب و کتابخوانی و فرهنگ سلامت را در بر می‌گیرد.

بچه‌ها پس از انداختن تاس و انتخاب 6 تصویر، آن‌ها را در قاب داستان قرار می‌دهند و پنج دقیقه فرصت دارند تا داستان کلی را در ذهن طراحی کنند و روی کاغذ بنویسند، بعد با ارتباط بر قرار کردن بین این عناصر، داستان کوتاه خود را با استفاده از ذهن خلاقش با زبان کودکانه تعریف کند. هدف اصلی این طرح اما تقویت اعتماد به نفس، تمرین مهارت صحبت کردن در جمع، استفاده از مهارت زبان بدن و هماهنگی بین ذهن و بدن است، همچنین آشنایی با احساسات مختلف و انتقال به دیگران، همچنین تقویت ارزش‌‌ها و مهارت‌های زندگی است.

نذر کتاب
به غرفه «نذر کتاب» می‌روم، در این پویش تعداد از کتاب‌های ارزشمند و منابع داستانی به علاقه‌مندان و خیران پیشنهاد می‌شود و آن‌ها می‌توانند در صورت تمایل با پرداخت هزینه کتاب‌ها در این طرح که به تجهیز منابع کتابخانه‌ای در مناطق محروم اختصاص دارد، شرکت کنند.

ریحانه کریمی، مسئول این طرح در این زمینه به خبرنگار ایبنا، گفت: هدف اصلی این است که در کشور، بالا بودن قیمت کتاب، مانع از خرید نشود. مردم کتاب نذر می‌کنند و در اختیار غرفه قرار می‌دهند و آن‌ها را در اختیار کتابخانه‌های استان سیستان‌و‌بلوچستان قرار می‌دهیم. یکسری کتاب در این غرفه پیشنهاد شده است و مردم می‌توانند هزینه آن را بپردازند تا کتاب خریداری شود یا این‌که خودشان کتاب را بخرند و در اختیار غرفه‌داران قرار دهند. روزانه حدود 500 نفر از این غرفه بازدید می‌کنند و بیش از یک‌صد نفر کتاب اهدا می‌کنند؛ از یک جلد شروع می‌شود تا 5 جلد.

چهارراه کتاب؛ از کل خوانی تا دقیق خوانی
یکی از بخش‌های جذاب و البته کاربردی فرهنگسرای کتاب «چهارراه کتاب» است. در این بخش مخاطبان می‌تواند در گفت‌وگو با کارشناس خبره این حوزه مراحل مختلف کل‌خوانی، دقیق‌خوانی، خلاصه‌نویسی و برنامه‌ریزی و مدیریت زمان را بیاموزند.

حسین رحیمی، معاون اجرایی منطقه 18 در این زمینه می‌گوید: مطالعه ثمربخش به دو عامل بستگی دارد؛ عامل اول علاقه نسبت به مطالب خواندنی و عامل دوم کاربرد ماهرانه فنون و مهارت‌های مطالعه است. در این زمینه تکنیک‌ها و روش‌های اصلی برای مطالعه وجود دارد که خوانندگان کتاب باید نسبت به آن آگاهی داشته باشند.

وی ادامه می‌دهد: کل‌خوانی تکنیکی از روش مطالعه سریع است که موجب می‌شود بتوانیم در مدت زمان کمتری، کتاب‌های بیشتر و دقیق‌تری بخوانیم، سرعت متوسط کتابخوانی 240 کلمه در دقیقه است که با کمی تمرین می‌توانیم آن را به 360 تا 600 کلمه در دقیقه برسانیم.

با اشاره به مرحله خلاصه‌نویسی، توضیح می‌دهد: خلاصه‌نویسی فن فوق‌العاده مفیدی است که مطالعه‌کنندگان با انجام این روش می‌توانند از انرژی و زمانی که در مطالعه بیهوده به هدر می‌رود جلوگیری کنند، زیرا کوتاه کردن مطالب برای فهم بهتر موثر است.

به گفته وی، دقیق‌خوانی روشی است که در آن مطالعه‌کننده در هنگام کتاب خواندن به حاشیه‌نویسی و علامت‌گذاری بپردازد و سپس با مرور نکات کلیدی، اثربخشی مطالعه خود را در حوزه بازیابی اطلاعات از حافظه بالا می‌برد و به نوعی سامان دادن مطالب، استنباط آن‌ها و کدگذاری و رمزگذاری در این زمینه اهمیت دارد.

درباره مرحله برنامه‌ریزی و مدیریت زمان نیز می‌گوید: در این بخش هدف اصلی این است که ابتدا کارهای ضروری و مهم انجام شود، در آن ابتدا باید طرح برنامه را بنویسیم و بیشتر زمان خود را به کارهای غیرضروری و مهم اختصاص دهیم.

کلوچه‌های خدا در شهر قصه
شهر قصه یک بخش جدید و نو در فرهنگسرای کتاب است، هر روز با حضور تعدادی از هنرمندان «کلوچه‌های خدا» یک تئاتر جذاب برای کودکان که براساس کتابی از کلر ژوبرت اجرا می‌شود، تئاتری تعاملی با حضور جمعی از کودکان و نوجوانان.

آرش شهباززاده، کارگردان و سازنده این غرفه درباره آن توضیح می‌دهد: این غرفه به موضوع قصه‌گویی می‌پردازد، قصه فقط در حد خوانش نیست و شخصیت‌ها با لباس و عروسک برای کودکان با مشارکت بچه‌ها روایت می‌شود.

در کنار این بخش، پروین پناهی حضور دارد. کسی که سال‌ها است در حوزه قصه‌گویی فعال است. وی درباره جشنواره مادران قصه‌گو می‌گوید: من یکی از طراحان و داوران این جشنواره هستم که در اینجا به مادرانی که درباره قصه‌گویی سوال دارند یا نمی‌دانند چطور برای کودکانشان قصه بگویند راهنمایی می‌کنم تا علاوه به قصه‌گویی برای فرزندانشان در جشنواره هم شرکت می‌کنند.

از سینما اقتباس تا پرچین کتاب
اما اگر می‌خواهید با کتاب‌های تقریظ شده رهبری از نزدیک آشنا شوید، ببهتر است به «کافه کتاب» سر بزنید؛ در این غرفه مجموعه‌ای از این آثار وجود دارد و مخاطبان می‌توانند با تورق این کتاب‌ها، از محتوای آن مطلع شوند.

به غرفه برنامه «سینما اقتباس» می‌رسم؛ از آنجایی که فیلمنامه بسیاری از فیلم‌های برگزیده دنیا برگرفته از یک کتاب است، در این غرفه پوســـتر فیلم‌ها به همراه کتابی که از آن اقتباس شده قرار داده شده است تا مخاطبان به مطالعه آن کتاب‌ها تشویق شوند. «قصه‌های مجید» یکی از این کتاب‌ها است که پوستر فیلم آن در جلوی غرفه خودنمایی می‌کند.

پس از آن غرفه «مثلستان» قرار دارد، بهرام چلوپزی، رئیس خانه فرهنگ «حُر» که در فرهنگسرای کتاب حضور دارد، درباره کارهایی که اینجا انجام می‌شود، گفت: در اینجا درباره مثل‌های معروف صحبت می‌شود یا سوالات تصویری و اشکال مختلف در کنار هم قرار داده می‌شود تا کودکان و نوجوانان بتوانند مثل‌های مختلف را بسازند.

غرفه پرچین و هشت‌چین کتاب هم محل جذابی برای بازی‌های کودکانه با محتوای کتاب است. جواد اسدی، کارشناس مسئول فرهنگسرای گلستان، در این زمینه توضیح می‌دهد: غرفه پرچین و هشت چین کتاب برای دو گروه سنی کودکان و نوجوانان در نظر گرفته شده است، هشت خوان کتاب یک پازل هشت تکه است که مراحل تولید کتاب را به نمایش می‌گذارد؛ از ابتدا که درخت کاشته می‌شود، بزرگ می‌شود و کاغذ از آن ساخته می‌شود تا چاپ.

وی ادامه می‌دهد: پرچین کتاب نیز یک بازی متفاوت از یک بازی استراتژیک و فکری است که در قالب دو متر در دومتر طراحی شده و در یک قالب معرفی تعریف شده است.

یازدهمین فرهنگسرای کتاب همزمان با سی‌و‌سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تا سی‌ویکم اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ برپاست.