محسن جوادی در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به نگاه معاونت امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به حضور ایران در رویدادهای بینالمللی، عنوان کرد: در این حوزه رویکرد معاونت، این است، اگر نشر ایران، از لحاظ فرهنگی و بسط فرهنگ ایرانی در خارج از ایران همچنین از نظر اقتصادی، در عرصه بینالمللی توسعه پیدا نکند و در خارج ایران امتداد پیدا نکند، در داخل نیز چندان رونقی نخواهد یافت.
وی با بیان اینکه رونق و شکوفایی نشر ایران، به ایجاد یک فضای مناسب در خارج از ایران وابسته است، ادامه داد: برای اینکه چنین فضایی ایجاد شود باید در نمایشگاهها مشارکت کنیم، غیر از آن باید به حوزههایی مثل فلوشیپ توجه داشته باشیم تا ادبیات، شعر و محصولات حوزه اندیشه و فلسفه را نیز در سطح بینالمللی ارائه کنیم، حق رایت بفروشیم و از نظر اقتصادی فعالتر باشیم.
جوادی افزود: اما لازمه اجرایی شدن چنین مباحثی به این موضوع بستگی دارد که از قافله نشر بینالمللی عقب نمانیم، از نظر فرم و محتوای نشر نیز تعامل مناسبی داشته باشیم.
وی با طرح این موضوع که پیش از این هم اقداماتی انجام شده بود اما در مقاطعی متوقف شد، گفت: نمونه فعالیتهای بینالمللی ایران در حوزه نشر، حضور در نمایشگاه بینالمللی کتاب فرانکفورت است. چند سال در این رویداد حضور نداشتیم، اما امسال تلاش کردیم و در سطح اولیه در نمایشگاه کتاب ۲۰۲۵ فرانکفورت حاضر شدیم. قرار است، سال آینده به شکل بهتری در این رویداد شرکت کنیم.
جوادی، با بیان اینکه طی سالهای اخیر مسیر حضور در برخی نمایشگاهها بسته شده بود، ادامه داد: به عنوان مثال، سالها بود در نمایشگاه کتاب الجزایر نیز حاضر نبودیم اما اوایل آبانماه امسال موفق به حضور در این رویداد شدیم. برای حضور در نمایشگاه کتاب جده نیز دعوت شدیم.
به گفته وی، هدف اصلی از حضور در رویدادهای بینالمللی کتاب، معرفی سریع تفکر ایرانیان، در سراسر جهان است؛ مثل سدههای پیشین که کتابهای ابنسینا به سرعت از همدان، به شهرها و کشورهای دیگر میرفت، همین موضوع نشان میدهد که ایرانیان از گذشته به دنبال توسعه و بسط علوم بودند، بنابراین در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت امور فرهنگی بر این اعتقادیم که چنین فضایی باید احیا شود.
وی در این زمینه توضیح داد: نشر ایران که حامل فکر ایران و اندیشه ایرانی است باید در سطح بینالمللی بازخورد داشته باشد، البته این مسیر، با دشواریهای زیادی مثل تحریم دشمنان همراه است، اما تلاش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که در حد مقدور، فرهنگ را از این اشکالات و گرفتاریها رهانده شود و بتوانیم در فضاهای بینالمللی حضور موثرتری داشته باشیم.
در مسیر برنامه هفتم حرکت میکنیم
جوادی، درباره میزان تحقق اهداف برنامه هفتم در حوزه نشر، گفت: عمده سرفصل برنامههای وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، برگرفته یا متناسب با برش فرهنگی برنامه هفتم است؛ ازجمله عدالت فرهنگی، مردمیسازی فرهنگی و توجه به فناوریهای نوین در حوزه نشر.
وی افزود: همه این مسائل در برنامه هفتم وجود دارد و جزو تکالیف و الزامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. به عنوان مثال در برنامه هفتم، «گسترش فرهنگ و ادبیات ایرانی در خارج کشور» نیز وجود دارد؛ بنابراین میتوانم بگویم مسیری که اکنون در پیش داریم همسو با برنامه هفتم است.
جوادی، با بیان اینکه البته نمیخواهم بگویم که برنامه را به طور کامل محقق کردیم، ادامه داد: امسال شروع خوبی داشتیم؛ مثل برگزاری نخستین فلوشیپ نشر ایران در نمایشگاه بینالملی کتاب تهران که حرکت خوبی برای بینالمللی کردن فرهنگ و نشر ایران بود، یا مردمیسازی نمایشگاههای استانی.
وی گفت: البته مسیر مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسیر برنامه هفتم است؛ هرچند شرایطی هم ایجاد شد که در برنامه هفتم پیشبینی نشده بود؛ مثل جنگ. اما مسیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مسیر برنامه هفتم است و امیدوارم در فرصت بعدی با افتخار بگوییم که هر بخش را چقدر پیش بردیم، اعداد و ارقام در حال حاضر، راضیکننده نیستند چون نتوانستیم با آن شاخصها پیش برویم، اما مسیر، مسیر خوبی است و با توجه به محدودیتها، این اعداد خوب است.
واردات کاغذ سرعت میگیرد
معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با اشاره به سیاستهای وزارت فرهنگ در حوزه کاغذ نیز توضیح داد: کاغذ یکی از ملزومات اصلی کتاب و مطبوعات است، متاسفانه وضعیت خوبی از نظر کاغذ نداریم و یکی از دلایلش این است که طی چهارپنج سال گذشته به دلیل برخی محدودیتها، تخصیص یا اعتبار ویژهای برای حوزه کاغذ اختصاص پیدا نکرد، به جز یک مورد، واردات کاغذ با ارز دولتی که به یک گرفتاری قضایی منتهی شد و نتوانستند کاغذ را در اختیار معاونت امور فرهنگی قرار دهند.
وی با بیان اینکه محموله توقیف شده حدود ۱۳ هزار تن است که آزادسازی حدود ۵ هزار تن، در آستانه رای نهایی قرار دارد، افزود: البته فرایندهای قضایی چند سال طول میکشد اما همه تلاش خود را میکنیم که کار سرعت بگیرد، امیدوارم این فرصت محدودی که برای اعتراض وجود دارد، تمام شود و بتوانیم محموله را تحویل بگیریم.
جوادی، با اشاره به برنامه و تلاشهای وزیر فرهنگ در حوزه تامین کاغذ، گفت: باتوجه به نامشخص بودن زمان تحویل کاغذهای توقیف شده و میزان آن پاسخگوی نیاز ناشران نیست، مقرر شد دولت برنامهای پیشبینی کند و با کمک تعاونیها و انجمنهای صنفی حوزه نشر که با صنوف در ارتباط هستند، در حوزه واردات اقداماتی را انجام دهد.
وی افزود: مقرر شد، دو اقدام از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انجام شود؛ نخست تسریع در ثبت سفارش واردات؛ چون این روند چند ماه طول میکشد. دوم؛ برای برخی واردکنندگان که سهمیه وارداتشان به پایان رسیده است، رایزنی شود تا بتوانند کاغذ وارد کنند و در اختیار تشکلهای صنفی نشر قرار دهند.
معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، گفت: تاکنون پیشنهادهای مختلفی را دریافت کردیم و در حال بررسی آنها هستیم، امیدوارم طی هفتههای آتی بتوانیم به اندازه نیاز یکسال آینده نشر، کاغذ برای صنف تامین کنیم.
سیاست کاهش هزینههای نمایشگاه کتاب تهران
جوادی، در ادامه درباره برنامههای معاونت امور فرهنگی، در کاهش هزینهها و بهینه کردن هزینههای نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، گفت: نمایشگاه کتاب تهران، رویداد معتبری است، در این میان اصل برگزاری نمایشگاه کتاب تهران از وظایف تکلیفی قانونی ما است که انجام میدهیم اما ارتقای کیفیت و تقویت رعایت استانداردهای بینالمللی در رویدادهایی مثل فلوشیپ نشر تهران و پررنگ شدن در رویدادهای بینالمللی را دنبال میکنیم.
به گفته وی، همچنین در تلاشیم دسترسی بیشتری برای کتابخوانان و دانشجویان به کتاب فراهم کنیم همچنین فرصت خوبی برای ارائه و نمایش کتابهای ایرانی فراهم کنیم.
جوادی افزود: برای کاهش هزینهها و تقویت اقتصاد نشر از این رویداد، راههای مختلفی وجود دارد که با توجه به تجربه امسال، در حال بررسی و گفتوگو درباره آن هستیم مثل پیدا کردن حامیانی که بتوانند به این چرخه وارد شوند و یارانه تامین کنند تا بتوانیم یارانه بیشتری با هزینه کمتری در اختیار کتابدوستان قرار دهیم.
وی با بیان اینکه طی روزهای آتی انتخاب رئیس نمایشگاه و انتخاب رئیس و اعضای شورای سیاستگذاری نیز انجام میشود، گفت: سال ۱۴۰۴ نمایشگاه خوبی برگزار شد اما در تسویه و پرداخت بدهیها با مشکل مواجه شدیم که تا حدودی به محدودیت منابع برمیگردد که به رغم تلاشها، متاثر از مشکلات کلان کشور است؛ البته بخش زیادی از بدهیها تسویه شده و میزان کمی باقی مانده است.
سیاستهای وزارت فرهنگ برای احیا زبان فارسی در جهان
معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه درباره اهمیت زبان فارسی، گفت: زبان هویت، فرهنگ و نقطه عطف یک ملت است، به زبان فارسی فقط بهعنوان یک وسیله ارتباطی نگاه نمیکنیم؛ زیرا میراث چندین هزار ساله این کشور است، عرفان در زبان فارسی، ادبیات، هنر و علم همه در این زبان وجود دارد و نباید آن را نادیده گرفت.
وی ادامه داد: رویکرد اصلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسامی، توجه به بسط و گسترش زبان فارسی بهخصوص برای نسل جدید است، تقویت و حفظ اصالت و درستنویسی را نیز در این حوزه دنبال میکنیم.
به گفته جوادی، حتی به دنبال بینالمللی کردن آن هستیم تا زبان فارسی احیا شود، در ساختار جدید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، توجه بیشتری به ادبیات و شعر خواهیم داشت و امیدوارم رونق و شکوه ایران که یکی از مولفههای اصلی آن رونق و شکوه زبان فارسی است، دوباره قوت بگیرد.
نظر شما