سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): مرکز اسناد و مدارک حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس زاهدان که در خیابان خرمشهر در سال ۱۳۸۵ تأسیس شده، با گردآوری، آرشیو و انتشار اسناد مربوط به شهدا، رزمندگان و ایثارگران، گامی مهم در راستای حفظ تاریخ شفاهی و مکتوب دفاع مقدس برداشته است.
این مرکز از زمان تأسیس خود در سال ۱۳۸۵، با تمرکز بر جمعآوری اسناد و مدارک مربوط به شهدای استان، آرشیوی کامل و منسجم را از شهدا، رزمندگان و ایثارگران گردآوری کرده که این آرشیو شامل مجموعهای جامع از اسناد هویتی، وصیتنامهها و عکسهای شهدا است که به صورت جداگانه و منظم دستهبندی شدهاند. همچنین، بخش مجزایی برای آرشیو رزمندگان در نظر گرفته شده که بر اساس یگانهای مختلف از جمله ارتش، سپاه، بسیج و نیروی انتظامی تفکیک شده است.
یکی از فعالیتهای اصلی این مرکز، «ثبت تاریخ شفاهی رزمندگان» است. به گفته مسئولان، سالانه یک تا دو مورد از این تاریخهای شفاهی چاپ و منتشر میشود. این مجموعه شامل خاطراتی از دوران کودکی، نوجوانی، جوانی، استخدام، حضور در دفاع مقدس و حتی بازنشستگی رزمندگان غالباً با مسئولیت فرمانده را در بر میگیرد. تاکنون هفت تا هشت مجموعه از این خاطرات منتشر شده و چند مورد دیگر نیز در دست اقدام است.
در بخش چاپ و نشر، این مرکز به انتشار «کتب اسنادی» با محوریت نقش ارگانهای مختلف استان در دوران دفاع مقدس میپردازد. نهادهایی مانند هلال احمر، علوم پزشکی، آموزش و پرورش، مخابرات و سپاه تنها بخشی از این ارگانها هستند که نقش آنها در قالب کتابهای اسنادی مورد بررسی قرار میگیرد. به عنوان مثال، کتاب «جهاد بیوقفه» با همکاری سازمان جهاد کشاورزی استان تهیه و رونمایی شده است.
بیشترین بازدیدکنندگان مرکز اسناد، دانشجویان و اساتیدی هستند که برای تحقیقات و پایاننامههای خود با موضوع دفاع مقدس از منابع آن استفاده میکنند.
روند کار مرکز به این صورت است که اسناد اصلی از خانوادهها به امانت گرفته شده و پس از اسکن و ذخیرهسازی در آرشیو، اصل اسناد به صاحبانشان بازگردانده میشوند. با این حال، یکی از بزرگترین چالشها، عدم همکاری کافی خانوادههای شهدا در اهدای اسناد و مدارک است.
با وجود این، اسناد و مدارک گردآوریشده به شیوههای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند. علاوه بر پژوهشگران، این اسناد به ابزاری برای تألیف کتب تبدیل میشوند. برای هر شهید میتوان کتابی از خاطرات او نوشت.
در بازدیدهای مدارس ابتدایی از موزه دفاع مقدس و مرکز اسناد، به دانشآموزان کتاب زندگی شهدا که با استفاده از همین اسناد و ویژه گروه سنی مخاطب تالیف شده اهدا میشود تا نسل جوان نیز با قهرمانان کشور خود آشنا شوند.
نظر شما