سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ «هنرگان کتاب»؛ پروژهای است که زیرنظر معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ایام نمایشگاه کتاب تهران ۱۴۰۴ در نیم طبقه بالای شبستان اصلی مصلی و در غرفهای به همین نام برگزار میشود. این پروژه با هدف پیوند کتاب و هنر به صورت هرروزه برنامههای متنوعی با نویسندگان، کارگردانان و سایر هنرمندانی که آثارشان مرتبط با کتاب است برگزار میکند. با بنفشه اعرابی، مدیر این پروژه فرهنگیهنری گفتوگویی داشتیم.
«هنرگان کتاب» وابسته به کجاست و چه هدفی را دنبال میکند؟
این طرح زیر نظر معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت میکند و تلاش دارد کتاب را به عنوان خاستگاه و منبع الهام برای هنرهای مختلف معرفی کند. در واقع، برنامههای ما مجموعهای از نمایشگاهها، نشستها و رویدادهایی هستند که با این هدف برگزار میشوند.
ایده اولیه هنرگان کتاب از کجا شکل گرفت؟
ایده این طرح را ایوب دهقانکار، در جلساتی که با هم داشتیم، مطرح کردند. در جلسات به این نتیجه رسیدیم که چرا فعالیتهای مرتبط با کتاب و هنر به صورت موازی و جزیرهای انجام میشوند، در حالی که میتوانیم با هم افزایی و همگرایی، خروجی بهتری داشته باشیم.
چه کسانی از این طرح حمایت کردند؟
بعد از تدوین اولیه طرح، آن را به دکتر سیدعباس صالحی، وزیر محترم وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دکتر محسن جوادی ارائه کردیم. خوشبختانه هر دو بزرگوار از طرح استقبال کردند؛ حتی دکتر صالحی پیشنهادهایی برای تقویت آن ارائه دادند.
نخستین رویداد شما چه زمانی برگزار شد؟
در اسفند ماه ۱۴۰۳، نخستین همایش «هنرگان کتاب» را در باغ زیبا، وابسته به وزارتخانه برگزار کردیم. در این رویداد اساتید برجستهای همچون بهمن نامور مطلق، میثم یزدی، هوشنگ مرادی کرمانی و هوشنگ آقامیری حضور داشتند. محور گفتوگوها، ارتباط کتاب با هنرهای تصویری، اقتباس، نگارگری و سایر شاخههای هنری بود.
این همایش چه بازخوردی داشت؟
بازخوردها بسیار مثبت بود. بعد از آن، متوجه شدیم که موضوع اقتباس از ادبیات در سینما، تئاتر و موسیقی بهطور جدیتر مورد توجه قرار گرفته است. حتی برخی جشنوارهها اقتباس را به عنوان محور موضوعی خود انتخاب کردند. این یعنی ما توانستیم یک جرقه فرهنگی بزنیم.
چرا اقتباس اینقدر برایتان مهم است؟
در جهان، بیش از ۵۰ درصد آثار سینمایی برگرفته از آثار ادبی هستند. اما در ایران این آمار بسیار پایین است، در حالی که گنجینهای از آثار ادبی و داستانی داریم. خودم به عنوان کسی که در تئاتر و سینما فعالیت داشتهام، بارها با این جمله مواجه شدهام که «نمایشنامه خوب نداریم». خب، چرا از ادبیاتمان اقتباس نکنیم؟
در نمایشگاه جدید چه فعالیتهایی انجام میدهید؟
برنامههای متعددی داریم. مثلاً محمدسعید شریفیان در مورد اقتباس در موسیقی صحبت کرد یا کیانوش عیاری به همراه حبیب احمدزاده درباره اقتباس از مستندها و داستانها در سینما توضیح داد. همچنین، آثار تجسمی متعددی مثل تذهیب از صندوق اعتباری هنر به امانت گرفتهایم که بسیاری از آنها برگرفته از متون ادبی هستند.
همکاری سایر نهادها در این برنامه چگونه بوده است؟
ما از نهادهایی همچون معاونت هنری، معاونت سینمایی و صندوق اعتباری هنر دعوت کردیم تا در این رویداد با ما همراه باشند. هدفمان از ابتدا ایجاد تعامل بین بخشهای مختلف وزارتخانه بود و خوشبختانه به این هدف نزدیک شدهایم.
چند روز ادامه دارد؟
این نمایشگاه همزمان با شروع نمایشگاه کتاب شروع شد و برنامهها تا پایان نمایشگاه به صورت پیوسته و منظم اجرا میشوند.
برنامهای برای دعوت از مهمانان خارجی نداشتید؟
داشتیم ولی متأسفانه به دلیل محدودیتهای زمانی و روند اداری نتوانستیم به آن برسیم. اما قطعاً در برنامههای آینده از چهرههای شاخص جهانی نیز برای سخنرانی و مشارکت دعوت خواهیم کرد.
در پایان اگر نکتهای دارید عنوان کنید.
خوشحالم که تلاشهای ما با حمایت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، معاون فرهنگی وزیر و آقای ایوب دهقانکار همراه شد و حالا شاهد اثرگذاری آن در بدنه فرهنگی کشور هستیم. امیدوارم بتوانیم این مسیر را ادامه دهیم و حلقه اتصال میان کتاب و هنر را مستحکمتر کنیم. در پایان اعلام میکنم خوشبختانه دبیرخانه دائمی «هنرگان کتاب» در دفتر مطالعات و برنامهریزی فرهنگی و کتابخوانی که زیرمجموعه معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ است، شکل گرفته. این یعنی ما از این پس به طور مستمر پذیرای هنرمندان خواهیم بود و فعالیتهای گستردهای در زمینه ارتباط کتاب با سایر هنرها خواهیم داشت.
مژدهای هم برای هنرمندان و فرهنگیان دارم؛ ما از آثارشان استقبال میکنیم و قصد داریم بستر تعامل بیشتر میان کتاب و هنر را فراهم کنیم. به همین منظور، کارگاههایی هم تدارک دیدهایم. دو کارگاه آموزشی تخصصی رایگان با موضوع اقتباس در روزهای پنجشنبه و جمعه، ۲۵ و ۲۶ اردیبهشت از ساعت ۱۴ تا ۱۶ در غرفه «هنرگان کتاب» برگزار خواهد شد. این کارگاهها کاملاً رایگان است و توسط شیوا مقانلو بحث اقتباس در آنها تدریس میشود. موضوع اصلی این جلسات، آموزش چگونگی اقتباس از آثار ادبی برای تئاتر و سینماست. این فرصتی عالی برای علاقهمندان به حوزه اقتباس، نویسندگان، کارگردانان و هنرمندان جوان است که بتوانند در فضایی صمیمی تبادل نظر داشته باشند.
نظر شما