به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اراک، چاپ دوم کتاب استان شناسی «از ایراک تا اراک» با مقدمه نعمت‌الله فاضلی، استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تالیف ابوالفضل عباس بانی و سمیه عبدلی توسط انتشارات واصف به شمارگان ۱۰۰۰ جلد و ۳۲۴ صفحه در قالب هفت حوزه جغرافیا، تاریخ، فرهنگ، سیاست، صنعت و اقتصاد، بهداشت و درمان و گردشگری در ۶۳ موضوع منتشر و به بازار کتاب عرضه شد.
بخشی از مقدمه کتاب استان شناسی «از ایراک تا اراک» با عنوان «کتابی برای اندیشیدن» به قلم نعمت‌الله فاضلی استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی را می‌خوانید.
کتابی برای اندیشیدن
«با خواندن کتاب «از ایراک تا اراک» سال‌های دهه هفتاد به خاطرم آمد، زمانی که «راه دانش» راهی که چند سالی با همت نویسندگان پرشور و علاقمند به شهرها، روستاها، تاریخ، زبان، آیین و فرهنگ منطقه بزرگ استان مرکزی ساخته و طی شد. آن سال‌ها «راه دانش» را با سختی بسیار و همت تحسین برانگیز نویسندگان و پژوهشگران استان مرکزی منتشر کردیم. من نیز مانند مؤلفان از «ایراک تا اراک» از پرورش یافتگان خاک این استان هستم و شوق و آرزوی این را داشتم تا از «راه دانش» و توسعه فرهنگ، سهمی هر چند کوچک در استان در انسانی تر، آزادتر، عادلانه تر، خلاق‌تر، زیباتر، مردمی‌تر، مدنی‌تر، عاشقانه‌تر، شاعرانه‌تر و بهتر کردن زندگی مردم این دیار از هر دین، زبان، گویش، رسم، با هر میزان ثروت و متعلق به هر گروه انسانی ایفا کنم. می‌دانستم شهرها و روستاها با گفت‌وگو درباره صلح، مدارا، آزادی، عدالت، اخلاق، زبان، فرهنگ و هویت شان است که زندگی و جهان بهتری را می‌آفرینند.
از «ایراک تا اراک» امتداد و توسعه همان «راه دانش» است، نویسندگانش پرشور، با اطلاعات گسترده منابع پرشمار، نگاهی جامع و به روز، روایتی از بیم‌ها و امیدهای استان مرکزی (اراک بزرگ) فراهم کرده‌اند.
«از ایراک تا اراک» نشان می‌دهد «راه دانش» بزرگراهی شده است برای شناخت و اندیشیدن به سرزمینی که برای بالیدن و برآمدن به قله‌های بزرگ زندگی شهری و مدنیت، راه درازی در پیش دارد و استعدادها و امکان‌هایش نیز بی‌شمار و چشمگیر است...
… مولفان سخت‌کوش و علاقمندِ «از ایراک تا اراک» تلاش کرده‌اند هم روایت‌های این پژوهشگران و نویسندگان را ببینند و هم مشاهدات، گفتگوها و تجربه‌هاشان از زندگی و کار در این شهرها را برای افزایش آگاهی مردمان این سرزمین روایت کنند...
... «از ایراک تا اراک» کتابی است که هم مدیران و کارگزاران شهری، هم پژوهشگران و شهروندان استان مرکزی باید آن را بخوانند و بیاموزند. این کتاب برای مدیران و کارگزاران، روایتی از مسئله‌ها و سیاستگذاری‌های شهری و منطقه‌ای و ضرورت‌های تحول در مدیریت فرهنگی ارائه می‌کند. پژوهشگران اعم از گروه‌ها و رشته‌های گوناگون جغرافیا، تاریخ، باستان شناسی، جامعه شناسی، فرهنگ مردم، هنر، ادبیات، صنعت، اقتصاد و مطالعات شهری می‌توانند داده‌ها و منابع مرتبط با استان و ایده‌های جالب را در کتاب «از ایراک تا اراک» بخوانند. اما بیش ترین بهره را شهروندان و خوانندگان عادی از این کتاب می‌توانند ببرند.
در این سه دهه پس از انتشار «راه دانش»، سخنرانی در مراکز دانشگاهی، فرهنگی و سازمان‌های این استان و یا نوشتن برای مطبوعات و روزنامه‌های محلی و مشاهده و گفتگوهای فرهنگی، مرا به این باور رسانده که شهرها و روستاهای استان مرکزی بیش از هر زمان دیگری و بیش از هر قلمرو اقتصادی و اجتماعی، نیازمند سیاست‌های فرهنگی برای توسعه فرهنگی هستند. کتاب «از ایراک تا اراک» یادآور تاریخ، فرهنگ، هنر، ادبیات و به طور کلی انسان و انسان‌هاست که دانستن آن را برای بهزیستی فردی و جمعی این دیار، از نان شب واجب‌تر می‌شناسم.
اراک و نمادهای بزرگ آن مانند امیرکبیر پیوند هستی شناختی با یکدیگر دارند. اراک نمی‌تواند ارزش‌ها، دانش‌ها و بینش‌های مشترک میان شهروندانش را بدون توجه به این نمادهای بزرگ بر ساخت نماید. از این رو، مسئله توجه به نمادهای تاریخیِ اراک بزرگ به معنای ایجاد فضایی برای برانگیختن عواطف توده‌ها به منظور فریب آنان نیست، بلکه تلاش برای توجه دادن شهروندان به این واقعیت است که آن‌ها برای ساختن زندگی انسانی، آرام و سعادتمند، علاوه بر اقتصاد شهری پر رونق، نیازمند ارزش‌های مشترک تاریخی هستند. شاید برای شهروندان عادی که تخصص و تبحری در توسعه شهری ندارند، این نکته در ابتدا دشوار به نظر آید اما تجربه مطالعات شهری در ایران و جهان نشان می‌دهد که هیچ شهر قادر نیست بدون خلق قصه‌ها و روایت‌ها بی از هویت و تاریخ خود، زندگی شهری انسانی و سعادت بخشی را شکل دهد. از این روست که توجه به بناهای تاریخی، مفاخر و مشاهیر شهری و تمام نمادها و «نشانه‌های فرهنگی» که می‌تواند «تصور اجتماعی مشترک» ایجاد کند، اهمیت حیاتی برای زندگی شهری دارد.
مسئله در اینجا تبلیغات یا فعالیت سیاسی برای سرپوش نهادن بر کمبودها و فقدان‌های شهری نیست، بلکه ما با واقعیت مهم‌تری سر و کار داریم که به ویژه درباره اراک بزرگ باید به آن توجه کرد این است که توسعه شهری سرزمین ما در دهه‌های اخیر، عمدتاً مبتنی بر نوعی توسعه «فیزیکی «و «کالبدی» بوده که بدون توجه جدی به بنیان‌های ضروری برای زندگی اجتماعی شهروندان و یک زیست مطلوب انجام شده است...
...همواره از ضرورت سیاست‌های توسعه فرهنگی برای اراک صحبت کرده‌ایم. کتاب «از ایراک تا اراک» را که بخوانیم در می‌یابیم این شهر و دیگر شهرهای استان مرکزی ظرفیت‌ها و منابع تاریخی و فرهنگی بسیاری دارند که می‌تواند در توسعه فرهنگی این سرزمین مؤثر باشد.
... «فرهنگ» نوعی سرمایه‌گذاری زیربنایی است که نتایج و پیامد آن زمان بر است و لازمه فرهنگ این است که در طراحی شهری و سیمای شهر و ساختن فضاها، بتوانیم هویت تاریخی و نیازهای امروزی شهروندان را به نحوی خلاقانه در هم آمیزیم.
علاوه بر این، سیاست فرهنگی در صورتی اثربخش می‌شود که شهروندان از برگزاری جشن‌ها و جشنواره‌ها، ساختن موزه‌ها و نمایشگاه‌ها، اجرای موسیقی یا برگزاری همایش و نشست، احساس کنند پای منافع سیاسی و ایدئولوژیک گروه‌های خاص در میان نیست، بلکه به معنای واقعی، تمامی این فعالیت‌ها برآمده و برخاسته از تجربه تاریخی شهروندان و به منظور تامین نیازهای فکری، معنوی و نمادین همه آن‌هاست. اگر فرهنگ و سیاست‌های حافظ شهری ابزاری تبلیغی برای تولید و باز تولید سلطه سیاسی گروه و گروه‌های خاصی باشد، چنین فعالیت‌هایی نه تنها به همدلی و هم‌زبانی یا توسعه مشارکت اجتماعی شهروندان نمی‌انجامد، بلکه منجر به شکل‌گیری نوعی «مقاومت فرهنگی و اجتماعی» خواهد شد.»
در پشت جلد کتاب به قلم رسول جعفریان استاد تاریخ دانشگاه تهران و عضو پیوسته فرهنگستان علوم ایران آمده است: «روح زنده نام استاد ابراهیم دهگان شاد که نخستین گام‌های استوار را در ثبت تاریخ و فرهنگ اراک بزرگ (عراق عجم) برداشت، راهی که روندگان دیگری در آن قدم نهادند و اکنون یکی از گام‌های استوار را در اینجا شاهدیم، گامی که حاصل آن، کتاب حاضر، اثری درازدامن و پربار از آگاهی‌های کهن و امروز این دیار است.
اراک بزرگ را می‌توان قلب ایران نامید، چنانکه مرکز این استان پس از تخریب ۹ قلعه باستانی ساخته شد و نواحی و شهرستان‌های آن میراثی کهن دارند و نخ تسبیح تاریخ ایران به شمار می‌آیند.
این دیار عزیز، شاهراه ارتباطی ایران بزرگ ماست. کتاب «از ایراک تا اراک» کار ی سترگ، بسیار غنی، و سرشار از داده‌های روز است که برای پاسداری از میراث این سرزمین، جهت نسل‌های آینده، گرانمایه و ارزشمند است.
بر نسل حاضر است که برای پاسداشت میراث سرزمین خویش تلاش کنند و این رسالت را به نکویی به آیندگان بسپارند.
این افتخاری است که جناب آقای «ابوالفضل عباسی بانی» و سرکار خانم «سمیه عبدلی» در این اثر از آن خویش کرده‌اند.»
نظر شما