سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - فریبا حیدرپور: سامانه «بازار کتاب» از سال ۱۴۰۱ با هدف توسعه مطلوب چرخه توزیع کتاب و دسترسی مردم سراسر ایران به کتابفروش‌ها، طراحی شد و اگر چه این سامانه در روزهای پایانی سومین سال خود به‌سر می‌برد، اما همچنان اما و اگرهایی از سوی کتابفروشان بر این سامانه وجود دارد و انتظاری که کتابفروشان از سامانه بازار کتاب داشتند، تاکنون به درستی محقق نشده است.
در این میان کتابفروشان خوزستانی (به جز تعداد انگشت شمار) از همان ابتدای راه‌اندازی این سامانه، چالش‌ها و ابهاماتی داشتند که نتوانستند از این طرح حمایت کرده و عضو سامانه شوند و مشکل عمده کتابفروشان خوزستانی، نحوه چگونگی بارگذاری کتاب‌ها در سامانه و متغیر بودن قیمت کتاب با قیمت پشت جلد کتاب بود و پس از چند دوره طرح‌های فصلی که چشم و امید کتابفروشان در بازه زمانی برگزاری طرح بود، حالا باید فروش مجازی را جایگزین این طرح کنند. اما مخاطبان در فروش حضوری با رفتن به کتابفروشی‌ها شور و شوق و ازدحامی برپا کرده و انگیزه مثبتی به کتابفروشان می‌دادند و دگرگونی طرح‌های فصلی حال کتابفروشان را متحول می‌کرد.
حالا با تغییر سکان‌داری خانه کتاب و ادبیات ایران که خود از دوستداران کتاب و طرح‌های ترویج کتابخوانی است، دریچه تازه‌ای به‌سوی چرخه صنعت نشر گشوده شد.
مدیرعامل خانه کتاب گام اول خود را در نشست با کتابفروشان برای اجرای طرح «فجرانه کتاب» با هدف حمایت از کتابفروشان و به‌دنبال اجرای عدالت فرهنگی در سراسر کشور همزمان با دهه فجر، برداشت تا شاید این گام بتواند سکون و روح خاموشی که بر اثر تورم اقتصادی بر کتابفروشان حاکم شده است را شکسته و روح تازه‌ای به کالبد کتابفروشی‌ها تزریق کند. در طرح فجرانه کتاب ۱۲ کتابفروشی از استان خوزستان در این طرح شرکت کردند.
منصور رئیسی، مدیر کتابفروشی شرق اهواز که یکی از شرکت‌کنندگان طرح فجرانه کتاب است با بیان اینکه کتابفروشی شرق چند ماهی عضو سامانه بازار کتاب شده است، اظهار کرد: خانه کتاب و ادبیات ایران به مناسبت ایام مبارک دهه فجر با اجرای طرح فجرانه کتاب، علاوه بر فروش مجازی بستر فروش حضوری را نیز برای کتابفروشان ایجاد کرد تا از مزایای فروش حضوری نیز، بهره‌مند شوند.
کتابفروشی شرق کتابفروشی برتر در طرح‌های فصلی
رئیسی، سامانه بازار کتاب را وسعتی به اندازه همه ایران برای مخاطبان و کتابفروشان دانست و افزود: در طرح مجازی استقبال خیلی بیشتر از حضوری است و علت اینکه کتابفروشی شرق در این مدت در سامانه بازار کتاب ثبت نام نکرد، مشکلات سامانه کتاب بود. هر چند این کتابفروشی در طرح‌های فصلی گذشته، بر اساس آماری که از سوی خانه کتاب و ادبیات ایران اعلام می‌شد؛ از لحاظ فروش جزو کتابفروشی‌های برتر بود.
رئیسی با اشاره به مشکلات سامانه کتاب برای کتابفروشی‌هایی که عناوین زیاد کتاب دارند، تصریح کرد: کتابفروشی همچون کتابفروشی شرق که عنوان کتاب زیادی دارد، در بارگذاری کتاب‌ها با مشکلات عدم تطبیق بعضی از شابک‌ها در سیستم کتابفروشی، با قیمت پشت جلد مواجه است. کتاب‌ها در مقایسه با بانک اطلاعاتی خانه کتاب، شابک کتابی که ناشر معرفی کرده و پشت جلد کتاب در سامانه، با یک عنوان دیگر بازخوانی شده است و این موضوع موجب شد که مشتری در خرید اشتباه کرده و کتابفروش مجبور به لغو سفارش شود.
زمان‌بر بودن روند ثبت هر نفر در فروش و کنترل موجودی و قیمت در سامانه بازار کتاب
مدیر کتابفروشی شرق دیگر معایب سامانه کتاب را تطبیق موجودی‌ها اعلام کرد و گفت: کتابفروش روزانه و مرتب باید فایل اکسل را از خروجی گرفته و بارگذاری کند و دیگر اینکه اگر کتابی در سامانه قرار نداده را اضافه کند و این‌کار پروسه زمان‌بری می‌شود. کنترل کردن موجودی و قیمت‌ها، تطبیق شابک‌های روی جلد کتاب در سیستم بانک اطلاعاتی خانه کتاب، زمان بر بودن پروسه ثبت هر نفر در فروش از جمله مشکلاتی بود که در مدت اجرای طرح با آن مواجه شدیم.
وی با تشریح اینکه در طرح‌های فصلی موانع کمتری برای کتابفروشان وجود داشت، اظهار کرد: در طرح‌های قبلی، کتابفروش با وارد کردن کدملی خریدار می‌توانست مشخصات نمایش داده شده خریدار را ببیند در حالی‌که در طرح کنونی، ابتدا پیامک برای خریدار می‌آید و سپس به کتابفروش اعلام می‌کند که این پروسه، خرید را زمان‌بر می‌کند. مورد دیگر کتاب‌های جدید است که ممکن است در فایل کتابفروش نباشد و باید موردی اضافه کند و زمان خرید کتاب را طولانی می‌کند.
طرح‌های فصلی ساده و بدون پیچیدگی
وی، کاربرد سامانه طرح‌های فصلی برای فروش کتابفروشان را ساده و بدون پیچیدگی عنوان کرد و گفت: در طرح‌های فصلی پایه کار بر اساس خرید حضوری بود که قطعاً بازخورد مثبت و پاخوری بیشتر برای کتابفروشی‌ها داشت و موجب شور و شوق زیاد از یک سو برای کتابفروشان و مخاطبان ایجاد شود و از سوی دیگر، کتابفروش با درخواست بالا برای خریدکتاب روبه‌رو بود و موجودی کتابفروشی کم یا تمام می‌شد و کتابفروش ملزم به سفارش دوباره به ناشر و یا پخش می‌شد و این چرخه برای همه زنجیزه کتاب موثر بود.
رئیسی افزود: در طرح فجرانه کتاب، فروش مجازی نسبت به حضوری بالاتر است و به نظر می‌رسد علت آن نبود تبلیغات و اطلاع‌رسانی مناسب است که خریداران طرح‌های فصلی پیشین، اطلاعی از اجرای طرح ندارند.
وی گفت: به نظر می‌رسد در این سامانه نرم‌افزار مشخصی به موجودی کتابفروشان وصل شده است که کتابفروشان از آن استفاده می‌کنند. هرچند کتابفروشان نرم‌افزارهای مختلفی دارند، اما هنوز این امکان برای کتابفروشی شرق فراهم نشده که بتواند به صورت آنلاین و لحظه‌ای، موجودی و قیمت‌ها را کنترل کند. ما همچنان از روش فایل اکسل استفاده کرده و روزانه دو الی سه بار بارگذاری را انجام می‌دهیم.
حمایت خانه کتاب و ادبیات ایران از مرسولات پستی رایگان
وی با تاکید بر اینکه سامانه کتاب برای ارسال مرسولات پستی حمایت مطلوبی انجام داده است، بیان کرد: در سامانه بازار کتاب، ارسال مرسولات پستی را وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر عهده دارد که حمایت مطلوبی از کتابفروش و خریدار شده و این حمایت در خرید مشتری از کتابفروشی‌ها خیلی تاثیرگذار است.
فجرانه کتاب جان تازه در کالبد بی‌رمق کتابفروشان
وی ضمن قدردانی از مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران برای دغدغه‌مندی ارزشمند و نگاه ویژه در راستای حمایت از «طرح فجرانه کتاب»، یادآور شد: خانه کتاب و ادبیات ایران در طرح خلاق و حمایتی فجرانه کتاب، با فراهم کردن یارانه ۲۵ درصد خرید برای هر کد ملی تا سقف یک میلیون، توانست جان تازه‌ای به کالبد بی‌رمق کتابفروشان ببخشد تا در این شرایط تورمی، رونقی در کتابفروشی‌ها ایجاد کند.
نظر شما