جمعه ۸ دی ۱۴۰۲ - ۰۸:۴۲
گفت‌وگوهایی بر پایه یادداشت‌های منتشر نشده آل احمد در «جلال ناخوانده»

«جلال ناخوانده» نوشته غلامرضا خاکی بررسی یادداشت‌های روزانه جلال درباره دو اثر «غرب‌زدگی» و «در خدمت و خیانت روشنفکران» است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، «جلال ناخوانده» گفت‌وگویی است با محمدحسین دانایی بر پایه یادداشت‌های منتشرنشده آل احمد درباره «غرب‌زدگی» و «در خدمت و خیانت روشنفکران» که به کوشش غلامرضا خاکی منتشر شده است.

این کتاب نه نقد تحلیلی ساختار و محتوای افکار و اندیشه‌های جلال آل‌احمد است و نه در پی دفاع از شخصیت و احوال و آثار او، بلکه کندوکاوی تازه، روشمند و هدفمند در یک سند تاریخی مکتوب است.

خاکی در «جلال ناخوانده» سیر شکل‌گیری دو اثر معروف آل‌احمد، یعنی «غرب‌زدگی» و در «خدمت و خیانت روشنفکران» را نشان می‌دهد. نگارنده برای کاوش در یادداشت‌های جلال، رویکرد خاطره‌خوانی تحلیلی را با هدف تاریخ‌نگاری فکری به‌کارگرفته و در فرآیند کار از همراهی محمدحسین دانایی خواهرزاده جلال برخوردار بوده است. دانایی از نزدیک در جریان امور مربوط به زندگی دایی خود قرار داشته و در فرآیند اجرایی تدوین کتاب‌های «غرب‌زدگی» و «در خدمت و خیانت روشنفکران» نیز نقش داشته است.

خاکی تاکید کرده است: آل‌احمد یکی از شاخص‌ترین چهره‌های روشنفکری ایران معاصر است. آثار او هم از نظر محتوا و هم از نظر فرم دارای اهمیت هستند. آل احمد در گشت‌وگذارهایش در حزب‌ها و مکتب‌ها، شک‌های فکری و فلسفی گوناگونی را تجربه کرد. او آثار مهم خود را در میانسالی نوشت. کندوکاو در آن دسته از آثار او که جزو میراث جریان‌ُساز تاریخ روشنفکری ما هستند یک ضرورت است لذا آثار او را باید نیک شناخت تا بتوان آنها را نقد کرد زیرا ارجاع تاریخی به آنها هم می‌تواند الهام‌ّخش مقاومت در برابر وادادگی باشد و هم غلط‌انداز نفی‌های فرصت‌سوز.

این کتاب در چهار پاره شامل در آستانه گفتگو، کندوکاوی درباره کتاب غرب‌زدگی، درنگی در کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران و پیوست‌ها تدوین شده و ناشر در معرفی این کتاب آورده است: «این کتاب برگی است از دفتر تاریخ معاصر ایران؛ تاریخی پر از فراز و فرود و ظهور و افول چهره‌ها و جریان‌هایی که هر یک به زعم خود کوشیدند، موقعیت اجتماعی و فرهنگی و سیاسی ایران را در برهه‌ای حساس از تاریخ این مرز و بوم توصیف کنند و هر کدام راهی را پیش روی سیر تمدن ایران‌زمین بگشایند. آل‌احمد نیز بی‌شک یکی از تأثیرگذارترین چهره‌ها در تاریخ معاصر ماست که سعی داشت تفسیر و روایت شخصی خود را از موقعیت ایران و ایرانی در جهانی که با شتاب در تحول و جنبش بود، ارائه کند. اینکه چقدر موفق شد و تفسیر و راه‌حلش تا چه حد بر سیر حوادث و حرکت جامعه مؤثر افتاد، چیزی است که تاریخ درباره‌اش داوری خواهد کرد. اما روشن است که صرف‌نظر از نتیجه این داوری، تردیدی در بلندای جایگاه و تأثیر او بر سرنوشت جامعه معاصر ما نیست. نظر به اهمیت شخصیت و آرای آل‌احمد، هر سندی که بتواند نوری بر زندگی و افکار و آرای او بتاباند و ما را به شناخت دقیق‌تر و عمیق‌ترش نزدیک‌تر کند، شایان توجه و اعتناست.»

انتشارات همرخ اخیراً این کتاب را در ۳۰۴ صفحه با قیمت ۲۱۰ هزار تومان منتشر کرده است.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها