به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست «پرویز ثابتی و فرجام حکمرانی امنیتی» به همت انجمن اندیشه و قلم و با همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی در سالن حافظ خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

علی‌اصغر صباغ‌پور از اساتید دانشگاه گفت: مطالبی که پرویز ثابتی در مصاحبه مطرح کرد، دو بخش دارد. یک بخش که در مورد مطالب سازمانی بود که اغلب آن موارد هم درست بود و بخش دوم، در مورد مسائل سیاسی، امنیتی و زندان بود که روی این بخش تمرکز می کنیم.

وی افزود: افراد زیادی در مورد این مصاحبه نظر داده‌اند که هر کس برداشتی کرده است. بعضی‌ها معتقدند ثابتی خوب توانسته ساواک و دعوای درون قدرت را ترسیم کند. بعضی دیگر می‌گویند او برای تبرئه خود چنین مصاحبه‌ای را انجام داده است. اما باید گفت حالا دیگر خیلی دیر است. باید پرسید ثابتی در ۴۴ سال اخیر کجا بوده است؟ مسئله بعدی بحث شکنجه‌های ساواک است که قابل تبرئه شدن نیست. کسان دیگری اعتقاد دارند که ثابتی میل به ابراز وجود دارد که فردوست هم به این موضوع اشاره کرده است. اما در کل باید گفت که مصاحبه ثابتی نشان داد که او هیچ موقع با دموکراسی میانه مثبتی نداشته است.

او ادامه داد: ثابتی در پاسخ به چرایی انقلاب، معتقد بود چون از میزان سختگیری توسط حاکمیت کمتر شد، انقلاب رخ داد. او یک نگاه سخت افزاری مکانیکی عملیاتی دارد. وی درکی از زمینه‌های انقلاب ندارد و فقط می‌گفت که باید خفقان ایجاد می‌کردیم تا جلو می‌رفتیم. ثابتی فکر می‌کند که انقلاب یک پروژه است در حالی که انقلاب یک پروسه است.

ثابتی اگر در دهه‌های گذشته این صحبت‌ها را مطرح می‌کرد، تو دهنی می‌خورد

صادق زیباکلام از اساتید دانشگاه، ابراز داشت: هنگامی که ثابتی این مصاحبه را انجام داد، با استقبال زیادی به خصوص از سوی ایرانیان خارج از کشور مواجه شد. اما این سوال مطرح می‌شود که آیا اگر ثابتی همین مطالب را ده سال پیش گفته بود، باز هم این چنین از او استقبال می شد؟ این بحث جامعه‌شناختی فضایی است که ثابتی آن قدر راحت می‌تواند بیاید و از عملکرد ساواک بگوید و بعضی ها تایید و تصدیقش کنند. اما باید پرسید ما را چه می‌شود که رئیس عملیاتی ساواک، حالتی اسطوره ای و قهرمانانه به خود گرفته است؟

وی افزود: دهه ۹۰ دهه مهمی برای نظام جمهوری اسلامی است. بعدها محققان از دهه ۹۰ به عنوان یک نقطه عطف خیلی مهم یاد خواهند کرد. از نیمه دوم این دهه، جامعه دچار یک تغییر و تحول فکری و معرفتی عظیمی شد. در این دهه بسیاری از هنجارها و باورها برای نسل جدید فرو ریخت. اگر ثابتی در دهه‌های پیشین صحبت می‌کرد، تو دهنی می‌خورد زیرا گذشته همچنان معتبر بود. ثابتی به نوعی می‌خواهد القا کند که انقلاب، اشتباه بزرگی بود چون شاه داشت خدمت کرد و کشور در حال پیشرفت بود. البته او در جاهایی مجبور می‌شود که بگوید شاه بهتر می توانست عمل کند و باید این را هم گفت او همه حقیقت را نمی‌گوید. برداشتی مهم از این مصاحبه این است که ما با نظامی مواجه بودیم که در آن همه چیز به یک نفر ختم می‌شد و نفر دومی وجود نداشت.

مفید است نسل جوان رویدادهای سال‌های ۵۴ تا ۵۷ را دنبال کند

محمد توسلی از اعضای نهضت آزادی، ابراز داشت: پرویز ثابتی در این مصاحبه طوری وانمود کرد که انگار در حکومت پهلوی همه چیز عالی بوده است و همه کسانی که در مقابل نظام قرار داشتند همه ضد توسعه، توطئه گر و بعضاً تروریست بودند. اما باید پرسید که چرا او امروز این صحبت‌ها بیان می کند؟ او که ۲۰ سال از مقامات ثابت ساواک بوده است و نقشی موثر در تثبیت دوران حکومت پهلوی داشت.

وی افزود: جامعه ما و نسل جوان که مظلوم است و امیدی به آینده ندارد، پس طبیعی است جریاناتی به دنبال برنامه های راهبردی خود باشند. در دوران رضا شاه درست است که کارهای نوسازی انجام گرفت اما برای توسعه انسانی جز استبداد و اختناق نتیجه دیگری در بر نداشت. استبداد سیاسی و دینی در دوران پهلوی گسترش پیدا کرد. برای نسل جوان مفید است که که رویدادهای سال‌های ۵۴ تا ۵۷ را دنبال کند. تمام قشرهای ایران در به ثمر رسیدن انقلاب نقش داشتند نه فقط یک قشر خاص. انقلاب ۵۷ واقعاً یک انقلاب انسانی و فراگیر بود. اما به هر حال صبوری می طلبد که گذار به دموکراسی طی شود.