محمدجعفر ياحقی در گفتوگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا) گفت: به طور طبيعي انسان كاري را انجام مي‌دهد كه از كودكي به آن علاقه دارد، از آن‌جايي كه پدرم هميشه كتاب برايم مي‌خواند من نيز به ادبيات علاقمند شدم.
وي ادامه داد: در آن دوران يكي از كتاب‌هايي كه بيشتر توجه‌ام را جلب كرده بود «امير ارسلان نامدار» بود كه با توجه به شعرها و هيجانات خاص آن كتاب بارها آن را خوانده بودم.
ياحقي درباره علاقه‌اش به آثار تاليفي خودش گفت: هر كدام از آثارم را از يك زاويه دوست دارم، برخي از آنان پژوهش‌اند و برخي توفيقاتي كسب كرده‌اند؛ اما از ميان آن‌ها به يك اثر دلبستگي بيشتري دارم كه دليلش نگارش آن در يك مقطع زماني خاص(پايان‌نامه دكتري) است. «فرهنگ اساطير و داستان‌واره‌ها در ادبيات فارسي» حاصل ۶ سال تلاش شبانه‌روزي است كه توجه مخاطبان را جلب، و خلا موجود در اين زمينه را پر كرد. در نهايت حوزه اساطير، حوزه تخصصي‌ام شد و بيشتر در اين حوزه به مطالعه و پژوهش پرداختم.
وي در توضيح حوزه اساطير به عنوان حوزه‌اي كه بيشترين علاقه را براي فعاليت در اين زمينه دارد اظهار داشت: ادبيات كشورهاي غني و با فرهنگ مبتني بر يكسري پايه‌ها و بنيان‌هاست كه يكي از آن‌ها شاخه اساطير است. در ايران نيز اساطير با ضمير و فرهنگ ما آميخته و ريشه در فرهنگ كهنسال ايران دارد. در اين مسير از مشكلاتي عبور كرده‌ايم و توفيق‌هايي به دست آورده‌ايم.
اين استاد دانشگاه تاكيد كرد: شاخه اساطير در ادبيات ما جايگاه خاص خودش را دارد. با وجود اثر جاودانه‌اي مانند شاهنامه، اساطير بيشتر به ضمير ايرانيان رسوخ كرده است. به بيان ديگر مي‌توان گفت تمام زواياي فرهنگ ايراني را تحت پوشش خود قرار داده و به عنوان سكوي پرتاب ادبيات ايران عمل كرده است.
وي با اظهار تاسف از كم‌رنگ شدن نقش اساطير در اين روزگار به توضيح علت اين امر پرداخت و گفت: در دوران اخير به دليل وجود جايگزين‌هاي غربي توجه به اين آثار كمتر است و مردم به نوعي خودشان را فراموش مي‌كنند و با خود بيگانه شده‌اند. اما بايد توجه داشت بازگشت به اين آثار ضروري است و در اين مقطع زماني نياز هست كه چنين آثاري با توجه به شرايط روز و مسائل آينده بازآفريني شوند و حيات دوباره يابند.
ياحقي يادآور شد: براي سازگاري ادبيات اساطيري با زمان حال نيازمند بازگشت به اين شاخه از ادبيات، تعامل و ژرف‌نگري در آن هستيم.
وي در پايان افزود: در حال حاضر مشغول تصحيح و تفسير تازه‌اي از «تاريخ بيهقي» هستم كه اميدوارم تا پايان امسال توسط انتشارات سخن منتشر و روانه بازار كتاب شود. همچنين تدوين يادداشت‌ها و خاطرات سفرهايي كه داشته‌ام را در دست دارم كه به زودي در قالب كتاب ارائه خواهم كرد.
محمد جعفر ياحقي متولد ۱۳۲۶ در فردوس است. وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در شهر فردوس گذراند. در سال ۱۳۴۵ براي ادامه تحصیل به مشهد رفت و در سال ۱۳۴۶ با رتبه اول در کنکور رشته ادبیات در دانشگاه فردوسی مشهد پذیرفته شد. پس از اتمام دوره كارشناسي، در سال ۱۳۵۰ به عنوان رتبه اول در کنکور كارشناسي ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مشهد پذیرفته شد.
وی در سال ۱۳۵۴ با درجه ممتاز از پایان‌نامه خود دفاع کرد و به پیشنهاد غلامحسین یوسفی به عنوان مربی در بخش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی استخدام شد. در همان زمان در دوره دکتری زبان وادبیات فارسی دانشگاه تهران با رتبه اول پذیرفته شد كه همزمان با تدریس در دانشگاه فردوسی، در دوره دکتری دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت.
یاحقی در سال ۱۳۵۹ از پایان‌نامه دکتری خود در دانشگاه تهران با درجه ممتاز دفاع کرد. در سال ۱۳۶۷ دانشیار شد و در سال۱۳۷۲ به مرتبه استادی ادبیات فارسی ارتقا یافت. یاحقی از دی ۱۳۸۱ مدیریت قطب علمی فردوسی‌شناسی و ادبیات خراسان را به عهده گرفت.
نگارش بیش از ۱۵۰ مقاله و تالیف، تصحیح و ترجمه بیش از ۲۷ عنوان کتاب در كارنامه ياحقي ديده مي‌شود كه از جمله آثار او مي‌توان به «تاریخ سیسیل در دوره اسلامی»، اثر عزیز احمد و ترجمه از انگلیسی، «راهنمای نگارش و ویرایش»، «تفسیر شنقشی»، گزاره‌ای از بخشی از قرآن کریم، «اقلیم‌های دیگر»، «جویبار لحظه‌ها» جریان‌های ادبیات معاصر، «فرهنگ نام آوران خراسان»، «تاریخ بیهقی»، «سخن آشنا یادنامه بدیع‌الزمان فروزانفر»، «پردگیان خیال» و «فرهنگ اساطیر و داستان‌واره‌ها در ادبیات فارسی» اشاره كرد.
ياحقي در ۱۹ کنفرانس و کنگره بین‌المللی خارجی در کشورهای انگلستان (۲ بار)، کانادا (۲ بار)، چین، دانمارک، ایتالیا، مجارستان، تایلند، ترکمنستان، هندوستان (۳ بار)، تاجیکستان (۶ بار) براي ارائه مقاله شرکت؛ و ارایه مقاله کرده است.
سوابق اجرايي اين استاد دانشگاه شامل عضویت در شورای عالی گسترش زبان فارسی در خارج از کشور، عضویت در هیات ممیزه دانشگاه فردوسی مشهد، عضویت در هیات مدیره انجمن ترویج زبان و ادب فارسی، ریاست هیات‌مدیره و مدیر عامل موسسه فرهنگی فرهنگسرای فردوسی، عضویت در هیات موسس مجمع مشهد پژوهان و مدیریت مرکز پژوهش‌های آسیای مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد است.
دوشنبه ۱۸ خرداد ۱۳۸۸ - ۱۱:۲۲
امروز (۱۸ خرداد) زادروز محمدجعفر ياحقي از استادان زبان و ادبيات فارسي دانشگاه فردوسي مشهد است. ياحقي در گفتوگو با ایبنا به همین مناسبت، شاخه ادبيات اساطيري را شاخه مورد علاقه‌اش ياد كرد و بازگشت به اين متون و بازآفريني آن‌ها را با توجه به مسائل روز ضروری دانست.
نظر شما