سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)_علیرضا خلیل‌زاده؛ 10 مهر روز برگزاری دادگاه و محاکمه اولین زن قاتل سریالی ایرانی، مهین قدیری است. در این جلسه دادگاه مهین قدیری به جرم 6 فقره قتل عمد (5 زن و 1 مرد) به 24 ماه حبس و 6 اعدام محکوم شد.

صفحه سفید تاریخ ایران با حضور چند قاتل سریالی جنایتکار دچارلکه‌های سیاهی شده است، بعضی مرد و بعضی زن، بعضی به نیت مالی و بعضی اجتماعی، از تعدادی از این پرونده‌ها، فیلم‌هایی در سینمای ایران ساخته شده است.

خفاش _‌1376
علی اصغر شادروان سال‌هاست که در سینما فیلمی نساخته و آخرین اثری که روانه اکران کرده مربوط به اوایل دهه نود است. فیلم یکی مانده به آخر کارنامه شادروان با نام «خفاش» اما اثری است که در سینمای ایران کمتر مثل آن ساخته شده و به داستان یکی از جنایتکاران مخوف ایران طی سال‌های اخیر اشاره دارد؛ یعنی خفاش شب.

البته فیلم هیچ‌گاه ادعا نمی‌کند که به طور مستقیم درباره خفاش شب ساخته شده و قصد هم ندارد که روی این موضوع مانور دهد اما اکران آن درست چند ماه پس از دستگیری این قاتل سریالی و نزدیک بودن اسم فیلم با لقب این قاتل بالفطره، این شائبه را بیشتر ایجاد می‌کند که فیلم خفاش با الهاماتی از اقدامات این قاتل ساخته شده است. در واقع باید گفت این فیلم محصول سال ۱۳۷۶ است و چند ماه بعد از دستگیری و قتل خفاش شب ساخته شده و در آن به برخی کارهایی که خفاش شب در طول سلسله قتل‌های خود انجام داده بود نیز اشاره می‌شود.

قرمز_‌1377 ابتدای سال 76 بود که خبر شکنجه زنی به نام «ام‌البنین» در صفحه حوادث روزنامه ایران چاپ شد. این زن در بیمارستان درگذشت و قبل از آنکه به بمیرد، داستان تلخ زندگی خود را برای پرستاران تعریف کرده بود و پای این داستان تراژدیک به روزنامه‌ها هم باز شد و دل همه مردم ایران را به درد آورد. داستان درباره مرد روان‌پریشی بود که ام‌البنین نگون‌بخت را در زیرزمین خانه حبس کرده و او را تا سرحد مرگ کتک زده بود. بر اساس این گزارش مادر مرد هم در شکنجه زن فوت ‌شده مشارکت داشت. فریدون جیرانی هم با نگاهی به همین موضوع فیلم «قرمز» را ساخت و البته پایان تلخ قصه واقعی را عوض کرد تا بلکه بتواند صدای زنان آسیب دیده باشد. او نقش زن را بسیار پررنگ‌تر کرد و از همسر او یک شخصیت منفی شیطانی خلق کرد که جزو بهترین آنتاگونیست‌های سینمای ایران به حساب می‌آید.

فیلم «ملی و راه‌های نرفته‌اش» نزدیک‌ترین اثر به قرمز است که در سال‌های اخیر بار دیگر درباره پدیده خشونت علیه زنان ساخته شده و هر دو فیلم اثری قابل توجه در زمینه اطلاع‌رسانی درباره این بحران هستند.

شب‌های تهران _‌1379 داریوش فرهنگ هم از کارگردانانی است که به ژانرهای مختلف سینمایی سرک کشیده و سعی کرده آثار متفاوتی در کارنامه هنری خود داشته باشد. فیلم «شب‌های تهران» او که در اواخر دهه هفتاد اکران شد، مانند فیلم خفاش به قتل‌های زنجیره‌ای خفاش شب اشاره دارد؛ قاتلی که در دهه هفتاد ستون روزنامه‌ها را لرزاند و زندگی بسیاری از زنان و دختران را گرفت.

فیلم درباره دو دختر به نام شیرین و مینا است که در حال تحقیق روی پرونده‌ای از قتل‌های زنجیره‌ای هستند که شباهت زیادی به قتل‌های خفاش شب دارد. فیلم در واقع از دل داستان خفاش شب، یک داستان جنایی دیگر خارج کرد و در این بین اشارات زیادی به خود خفاش شب و نحوه قتل‌هایش کرد.

طلاخون _ 1401 «طلاخون» بر اساس یک داستان واقعی در مورد زندگی مهین قدیری، قاتل سریالی است که در سال ۱۳۸۹ اعدام شد. پیش‌تر مستندی با نام مهین نیز در سینمای ایران ساخته شده که نگاهی به زندگی این قاتل سریالی دارد.
طلاخون به داستان زندگی یک مادر فداکار و مهربان می‌پردازد که در خارج از خانه یک قاتل سریالی است. این داستان شبیه به آثار جنایی هالیوودی است و فیلم نیز سعی دارد تا بتواند از این آثار تقلید کند و در این راه تا حدی موفق می‌شود.

اگر شخصیت پردازی قاتل اصلی فیلم بهتر انجام می‌شد و انگیزه قتل‌های او برای ما بیشتر روشن می‌شد و ما با زوایای پنهانی از این کاراکتر آشنا می‌شدیم، کاراکتر ناهید (که اقتباسی از شخصیت مهین است) می‌توانست تبدیل به یکی از ضد قهرمانان برتر تاریخ فیلم‌های ایرانی برگرفته از واقعیت تبدیل شود. متاسفانه در حال حاضر شخصیت‌پردازی کاراکتر ناهید فقط در حد یک مادر تلاشگر است نه یک قاتل سریالی که بتواند بار هیجان انگیزی به فیلم اضافه کند.
فیلمساز تلاش کرده است در طلا خون از هر گونه خونریزی و خشونت پرهیز کند و بیشتر به آسیب‌های اجتماعی که منجر به تبدیل شدن یک زن خانه‌دار و مومن به یک قاتل شده، مانور دهد.

فیلم طلاخون از منظر جنایی فیلم ضعیفی است و نمی‌تواند تبدیل به یک اثر جنایی پر از دلهره و معما باشد با این حال نیمه اول فیلم می‌تواند راضی کننده ظاهر شود و به‌طور کلی شهاب حسینی نیز بار اصلی فیلم را بر دوش می‌کشد و بازی خوبش، می‌تواند مخاطب را پس از تماشای این اثر راضی نگه دارد. بهار قاسمی برای بازی در نقش ناهید هم پا به پای شهاب حسین می‌درخشد و بازیگران خردسال فیلم نیز به راحتی می‌توانند در کنار بازیگران باتجربه فیلم ظاهر شوند و از آن‌ها کم نیاورند.
واقعیت امر این‌ است که می‌توانست با چندین بار بازنویسی در فیلمنامه کیفیت بهتری داشته باشد و فیلم پتانسیل تبدیل شدن به یک اثر سایکودرام را داشته اما در نهایت تبدیل به یک ملودرام جنایی شده و سوژه خود را تقریبا هدر داده است.

عنکبوت _‌1400 عنکبوت درباره قاتل سریالی زنان خیابانی شهر مشهد است؛ یک قاتل سریالی که در زمان دستگیری‌اش مشخص شد مرتکب به قتل ده‌ها زن شده است. این فیلم تقریبا در یک بازه زمانی یکسان با اثری به نام عنکبوت مقدس در سینماهای ایران اکران شد.

فیلم سینمایی «عنکبوت» دومین ساخته ابراهیم ایرج زاد به تهیه‌کنندگی جواد نوروزبیگی است. فیلم بخاطر محدودیت‌هایی که در سینمای ایران وجود داشته، تا حد زیادی نمی‌تواند آن چیزی که باید را از هولناک بودن جنایات سعید حنایی، قاتل زنجیره‌ای زن‌های خیابانی مشهد، نشان دهد. با این حال محسن تنابنده سعی می‌کند به‌خوبی نقش این قاتل را بازی کند.

فیلم با برشی از زندگی سعید آغاز می‌شود و سعی می‌کند تا زندگی این مرد را به خوبی نشان دهد.  تنابنده بازیگر حرفه‌ای است و می‌داند که ایفای چنین نقشی قطعا حساسیت‌های خاص خودش را دارد. با این حال تبدیل شدن سعید به مردی که قاتل بالفطره است اما پیچشی است که در فیلمنامه درست از آب در نیامده و اینکه یک راننده تاکسی به زن او دست درازی کند و او را یک شبه تبدیل به قاتل کند، چندان محلی از اعراب ندارد. روش قتل‌های او نیز به‌خوبی به تصویر کشیده و کارگردان با حربه‌های سینمایی کاری کرده تا این سلسله قتل‌ها شبیه به اقدامات تکراری نشوند. فضاسازی کارگردان در طول فیلم به این مساله کمک کرده و دکوپاژ درست کارگردان و استفاده‌ی صحیح ترکیب از نور و قاب‌بندی‌های اصولی به خوبی جنون و ترس و قتل را نشان می‌دهد.

اما در دنیای کتاب‌ها، راجع به این قاتلین آثار بسیاری تولید شده است. مثلا درباره خفاش شب که فیلم «خفاش» اقتباسی از آن است، کتاب «خفاش شب» نوشته شده است که اثر سیامک گلشیری است.
سیامک گلشیری با بررسی و واکاوی در اسناد گوناگونی دربارهٔ این قتل‌ها و زندگی و شخصیت قاتل، رمان خفاش شب را نوشته است. درواقع کنجکاوی‌های شخصی گلشیری او را به ابعاد تازه‌ای این شخصیت رسانده که با مایه‌های داستانی در خور تأمل، کتاب را به رمانی جنایی و روان‌شناختی تبدیل کرده که جنبه‌های بسیار قوی نقد اجتماعی نیز در آن وجود دارد و همین مشخصه‌ها موجب شده کتاب خفاش شب به اثری متفاوت در ژانر خودش بدل شود. شاید پس از خواندن این رمان نگاه تازه‌ای به جریان خفاش شب داشته باشید.