«حکایتهای کوچک؛ خاطرات پراکنده از دوره قاجار» منتشر شد؛
حکایتی از شاهزاده قاجاری؛ حسینقلیمیرزا عمادالسلطنه در آموزش خواندن و نوشتن به زیورالملوک
مزیت کتاب «حکایتهای کوچک؛ خاطرات پراکنده از دوره قاجار» به بیان مطالبی است که در دیگر متون بهجای مانده از آن دوران قابل دسترسی نبوده و از این نظر اهمیت آن را دوچندان میکند، زیرا برای بررسی، نقد و تحلیل تاریخ دوران پادشاهی قاجار، به غیر از متون درباری و روزنامههای خاطرات شاه و اطرافیان که تنها به بیان مطالب مؤید اعمال و افعال پادشاهان و رجال عصر میپردازند، وجود چنین مطالبی که از زاویهای دیگر و با نگاهی انتقادی به افعال شاه و اطرافیانش نظر داشته، بسیار حائز اهمیت است.
کتاب حکایتهای کوچک (خاطرات پراکنده از دوره قاجار) شامل مجموعه حکایاتی است که شاهزاده قاجاری، حسینقلیمیرزا عمادالسلطنه، برادرزاده ناصرالدینشاه قاجار، از لحاظ آموزش و پیشرفـت در خواندن و نوشتن همسرشان، زیورالملوکخانم بهصورت حکایات کوتاه و انتقادی از سلاطین قاجار و رجال آن عصر و اوضاع زمانه به رشته تحریر درآورده است.
با توجه به نزدیکی عمادالسلطنه به رأس هرم قدرت و حضور در دربار سلطنتی، و از آنجا که در بسیاری از این حکایات، او شخصا در صحنه حاضر بوده و بدون واسطه به شرح ماجرا پرداخته، حکایتهایش حاوی تنوع و اهمیت فراوانی است که بیشک مطالعه و کنکاش در این مطالب، پژوهشگران را در امر پژوهشهای تاریخی و اجتماعی آن دوره تاریخی یاریگر خواهد بود.
نکته قابل اهمیت اینکه تقریباً تمامی مطالبی که در ارتباط با ناصرالدینشاه بیان شده، به همین شکل یا با کمی تفاوت، در روزنامه خاطرات ناصرالدینشاه نیز وجود دارد و این نکته، بر میزان صحت گفتههای عمادالسلطنه میافزاید. مزیت دیگر کتاب حکایتهای کوچک (خاطرات پراکنده از دوره قاجار) به بیان مطالبی است که در دیگر متون بهجای مانده از آن دوران قابل دسترسی نبوده و از این نظر اهمیت آن را دوچندان میکند، زیرا برای بررسی، نقد و تحلیل تاریخ دوران پادشاهی قاجار، به غیر از متون درباری و روزنامههای خاطرات شاه و اطرافیان که تنها به بیان مطالب مؤید اعمال و افعال پادشاهان و رجال عصر میپردازند، وجود چنین مطالبی که از زاویهای دیگر و با نگاهی انتقادی به افعال شاه و اطرافیانش نظر داشته، بسیار حائز اهمیت است.
عمادالسلطنه به علت کمتوجهی شاه به خود و خانوادهاش و عنایت صدور به افراد کمسواد و متملق در آن عصر، بسیار آزردهخاطر بود و این آزردهخاطری بهخوبی در جایجای این حکایات مشاهده میشود، لیکن دلیل این بیلطفیها را باید در محدود بودن مناصب و توقع سیریناپذیر اطرافیان و نزدیکان سلاطین و گزارشهای تلگرافچیهای محلی که نمونههایی از این گزارشها امروزه در کاخ گلستان نگهداری میشود و همچنین نامههای افراد محلی که به مرکز ارسال و در این آنها به شرح سوءرفتار حکام پرداخته میشد، جستجو کرد.
حسینقلی میرزا سالور ملقب به «عمادالسلطنه» در سال 1285 ه.ق متولد شد. او خالق رمان تاریخی «آقامحمدخان قاجار» است که به سبک نمایشنامه نگاشته شده است. او در سال 1308 از سوی ناصرالدین شاه حاکم همدان شد و اوضاع پرآشوب آن دیار را آرام ساخت و پس از فعالیتهای گوناگون در سمتهای مختلف، در سال 1346 مشغول به ترجمه و ادامه کارهای فرهنگی خود شد. عمادالسلطنه پس از مدتی بر اثر بیماری درگذشت و در تپههای اوین امروزی که جزء مجموعه دانشگاه شهید بهشتی است به خاک سپرده شد.
انتشارات خانه فرهنگ هنر و مان کتاب «حکایتهای کوچک (خاطرات پراکنده از دوره قاجار)» به قلم حسینقلی میرزا عمادالسلطنه به تصحیح مشترک بهمن بیاتی و مجید عبدامین را در 248 صفحه را به چاپ رساند.
نظر شما