سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): این مجموعه پژوهش محور، رساله پایان نامه کارشناسی ارشد مولف در رشته تئاتر دانشگاه تهران است. اثری ارزشمند که ضمن تجزیه و تحلیل تعزیه هرمزگان از منظر لباس‌ها، رنگ‌ها، ابزارها و اشیای مورد استفاده به مقایسه آن با شبیه‌خوانی در شهرهای مرکزی ایران می‌پردازد.

«مهدی عطایی دریایی» در رساله خود تعزیه را به عنوان نمایشی ویژه از هخامنشیان از سوگ سیاوش و یادگار زریران تا پایان قرن چهاردهم خورشیدی در فرهنگ عامه مردم و باورهای آنان جست‌وجو و با نگاهی دقیق نسخه‌ها و نسخه نويسي تعزیه در استان را نیز بررسی کرده است.

نویسنده، نخست سرآغاز جالب توجهی درباره تعزیه نگاشته، سپس تاریخ و وضعیت فرهنگ هرمزگان را مورد کنکاش قرار می‌دهد. پس از آن تاریخچه تعزیه در هرمزگان، تاثیر جغرافیا و شرایط اقلیمی بر تعزیه استان، با ذکر جزئیات اشعار، نسخه‌ها، موسیقی، بزرگان عرصه تعزیه، حنابندان و ...؛ خواب در تعزیه این سامان و تعزیه در فین، رضوان، میناب و رودان را شرح می‌دهد.

وی علاوه بر موضوع اصلی کتاب، موضوع آیین و سنت‌های نمایشی رایج در استان شامل علم گردانی و «پِنت گُراز میناب »، رقص تابوت، رقص حجله و علم گردانی در بندرعباس؛ آئین باران خواهی، کمبی، رقص مرگ، عروسی درخت، عروسی قنات و نمایش اوپینا در رودان؛ آئین و نمایش رزیف و شوشی در قشم؛ سبزه پری، نمایش پیرمردی، پیرمرد و خرسک، رشکی، زار و ... در استان را با ذکر جزئیات مربوط به آن ها آورده است. در پایان کتاب نیز واژه نامه مختصر و فهرست منابع و مآخذ مکتوب و اینترنتی لحاظ شده است.

رئیس سابق دانشگاه فرهنگیان هرمزگان، نخستین اثرش را به نوه اش «آرتمیس» و همچنین فرهنگ فردای هرمزگان اهدا کرده است تا آنان به عدالت و عشق، قلم بزنند.

 کتاب با مقدمه درخشان زنده یاد نعیمی از هنرمندان خوش نام هرمزگان و فهرست مطالب آغاز می شود.

منصور نعیمی در مقدمه آورده است: هنر نمایش تعزیه به عنوان هنر بومی پیشرو ایران، خود مقوله‌ای است که باید مورد توجه قرار گیرد. شبیه‌خوانی هرمزگان، نمایش آیینی است که قالب و مضمون آن از سنت‌های مذهبی ریشه دار متاثر است. اگر چه در ظاهر اسلامی است، اما کاملا ایرانی است که از میراث خاص سیاسی و فرهنگی خود الهام گرفته و ویژگی آن، این است که صراحت و انعطاف را با حقایق کلی در می‌آمیزد. هنر والای شبیه خوانی، افزون بر جنبه‌های اعتقادی و عاطفی، جلوه‌های تصویری و حرکات نمایشی چشمگیری به همراه دارد.

در کهن آیین‌های ما رنگ فیروزه‌ای و سپید، رنگ شادمانی و جشن است و این سرزمین، خالق و پاسبان بزرگ‌ترین جشن‌های سالانه در دنیاست. اما بیرق سبز، سرخ و سیاه، هر جایی که بالا برود بیانگر عزای عزیزی است. فراوانی این رنگ‌ها در سرزمین مانا و متمدن ایران زمین زیاد است زیرا همواره مورد هجوم و تاخت و تاز بیگانگان بی‌شرم بوده و غم‌های بسیار رنگین، سنگین و غیر انسانی را تجربه کرده است.

این تجربیات موجب شده تا رسم دیرینه نامردمی روزگار را بپذیرند و آن‌ها را با شور شبیه‌سازی کنند و جاودانه نمایند. یکی از این داغ‌ها و دردهای تلخ جامعه بشری، موضوع واقعه حزن انگیز سال ۱۶ هجری قمری کربلاست که مردمان هنرمند دیارمان آن را در قالب هنر تعزیه، بازآفرینی کرده و می‌کنند تا همگان از کلاس درس کربلا، اندرز بگیرند. این کتاب، شبیه خوانی را به شکل شایسته‌ای شروع کرده و راه پژوهش در این زمینه را به روی سایر علایق و سلایق گشوده است.

نویسنده این اثر تحقیقی، زادهٔ سال ۱۳۳۶ بندرعباس و از بنیان‌گذاران و مفاخر هنر نمایشی هرمزگان است.

«آیین، نمایش و شبیه خوانی در هرمزگان» با موضوع تعزیه هرمزگان به قلم «مهدی عطایی دریایی»، برای نخستین بار در سال ۱۳۹۷ با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه، در ۱۹۳ صفحه به قیمت ۲۵ هزار تومان به همت انتشارات آموزشی و پژوهشی بوعلی تهران، چاپ و منتشر شده‌است.