چهارشنبه ۱۱ مرداد ۱۴۰۲ - ۰۸:۲۴
رمان زرد مخاطبانش را در برابر رسانه‌های ناهمسو آسیب‌پذیر می‌کند

مهدی کردفیروزجایی، نویسنده و منتقد ادبی گفت: مخاطبان رمان‌های زرد، سطحی‌نگر و ظاهربین می‌شوند و سواد تحلیل خوراک فرهنگیشان پایین می‌آید.

مهدی کردفیروزجایی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با بیان اینکه داستان‌ها یا رمان‌های عامه‌پسند یا تفریحیِ صرف، در مقابل رمان‌های جدی یا تحلیلی قرار دارند، عنوان کرد: نویسندگان و ناشران آثار عامه‌پسند به جامعه نگاه می‌کنند تا ببینند چه نوع روایت یا داستانی مورد اقبال آنهاست همان را با کمترین دردسر تولید می‌کنند. در اینجا منظور از چه نوع اثر صرفا موضوع یا مفاهیم نیستند بلکه شکل و چگونگی انتقال موضوع و مفاهیم هم موردنظر است.
 
این نویسنده ادامه داد: یک نویسنده جدی که متن تحلیلی خلق می‌کند برایش مهم نیست که مردم چه می‌خواهند و در مقام کارگزار فرهنگی قرار می‌گیرد و می‌گوید من نویسنده باید تعیین کنم که مردم چه بخواهند و چگونه باید متن را دریابند که این تفاوت رویکرد، آثار را متفاوت می‌کند.
 
وی تصریح کرد: در آثار عامه‌پسند کافی است که نویسنده بتواند صرفا یک کشمکش بیرونی و ظاهری بر سر موضوعاتی که بشر عموما با آن سروکار دارد ایجاد کند مثل کشمکش بر سر زن یا اموال و همین کافی است تا مخاطب سطحی‌نگر بخواهد بداند که پایان این کشمکش چه می‌شود؟ طبیعی است چه مخاطب سطحی‌نگر و چه نویسنده‌ای که برای این قشر می‌نویسد برایش پی بردن به چرایی این درگیری مهم نیست و صرفا این مهم است که چه می‌شود؟ به پولی که بر سرش دعواست چه کسی می‌رسد؟
 
این مدرس داستان‌نویسی با بیان اینکه نويسنده آثار عامه‌پسند مخاطبش را در آن حد به حساب نمی‌آورد که نسبت به وقایع پرسشگری داشته باشد، افزود: نويسنده آثار عامه‌پسند مخاطبش را به نوعی ابله در نظر می‌گیرد و البته بسیاری از عامه‌پسند نویس‌ها خودشان هم در حدی نیستند که اگر از روحیه پرسشگری مخاطب باخبر باشند، بتوانند پاسخی داشته باشند.
 
کردفیروزجایی بیان کرد: معتقد نیستم که عموم مردم کتابخوان جامعه سطحی‌نگرند و اساسا همه آثاری که با اقبال مواجه می‌شوند آثار زرد و سطحی نیستند .ما از هر دو طیف فکری جامعه با آثار و رمان‌های فاخری مواجه هستیم که مخاطب را به فکر و سوال و تامل وا می‌دارند و از عمق محتوایی فلسفی، دینی، روانشناختی و جامعه‌شناختی برخوردارند و در عین حال با اقبال عموم مخاطبان مواجهند. از این میان می‌شود «جای خالی سلوچ» محمود دولت‌آبادی، «آنک آن یتیم نظرکرده» محمدرضا سرشار،«پس از بیست سال» سلمان کدیور، «سمفونی مردگان» عباس معروفی و «سووشون »سیمین دانشور را نام برد.
 
نویسنده کتاب‌هایی همچون «ملداش» و «افعی‌کشی» در پاسخ به این سوال که رمان‌های زرد نامناسب هستند یا فایده دارند، گفت: آثار عامه‌پسند اگرچه به لحاظ ادبی سخیف و مبتذل هستند اما می‌توانند پلی باشند که مخاطب را با ادبیات جدی و تحلیلی آشنا کنند در ضمن در اوضاع اقتصاد بیمار نشر آثار عامه‌پسند کمکی به ناشران است تا سرپا باشند و ادامه دهند.
 
کردفیروزجایی با اشاره به اینکه مضرات آثار عامه‌پسند قابل اغماض نیست، عنوان کرد: طیف مخاطبان این آثار، سطحی‌نگر و ظاهربین می‌شوند از این رو سواد تحلیل خوراک‌های فرهنگی‌شان پایین می‌آید و در مقابل تکنیک‌های رسانه‌های ناهمسو یا منفعل می‌شود و یا تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
 
وی تصریح کرد: در کنار رمان‌ها و داستان‌های عامه‌پسند و جدی طیف دیگری از آثار قرار دارند که نه موضوع برایشان مهم است، نه قصه و پیرنگی برای گفتن دارند و نه حرف و محتوایی برای ارائه که این طیف ناتوانی خود را صرفا با بازی‌های فرمی و افراط در تکنیک می‌پوشانند و باعث سردرگم کردن مخاطب می‌شوند.
 

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها