خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، زهرا اصلانی: داستان‌های حماسی، افسانه‌ها، قصه‌ها، ترانه‌ها، به‌طورکلی ادبیات فولکلور، گنجینه‌ای باارزش از ادبیات مكتوب و یكی از ابزارهای مطالعه جوامع گذشته است که به‌‌دلیل انتقال تجربیات ارزنده‌ به آیندگان و تحکیم اصول اخلاقی و رفتارهای اجتماعی، از اهمیت فراوانی در پایداری فرهنگ قومی و دوام آن در طول تاریخ برخوردار شده است.
 
باعث خرسندی است که همزمان با گرامیداشت آیین پررمز و راز یلدای باشکوه، موسسه فرهنگی اکو که همواره در معرفی و بازنشر آثار ادبی پیشگام است، از کتابی تحت عنوان «نارت‌‌نامه» رونمایی کرد که در فهرست آثار فرهنگی جهانی ثبت شده است.
 
کتاب ارزشمند «نارت‌‌نامه»، حماسه ادبی اوست‌ها (ایرانی‌تباران قفقاز شمالی) دربردارنده روایت‌های اساطیری، افسانه‌ها و حماسه‌های قوم نارت است.
 
نارت نام عام ملتی است که روابط اجتماعی و ویژگی‌های شخصیت ایده‌آل دوره‌های ابتدایی تاریخ خود را در حماسه‌های قهرمانانه خود جای داده‌اند. این ملت که در قلب قفقاز زندگی می‌کنند، اوست‌ها نام دارند. اوست‌ها از تبار اقوام ایرانی هستند که به زبان آسی سخن می‌گویند؛ آسی از زبان‌های ایرانی شاخه شرقی و از خانواده زبان‌های هند و اروپایی است. پژوهش‌های علمی از پیوندهای پرشمار تاریخی و فرهنگی اوست‌ها و ایرانیان حکایت دارد که دامنه گسترده‌ای از ادبیات، سنت‌ها، تاریخ و جهان‌بینی را شامل می‌شود.

برداشت‌های اسطوره‌ای و مذهبی این ملت درباره جهان، یکی از بنیان‌های حماسه نارتی است که در داستان‌های قهرمانانه آن تجلی یافته است. مفاهیم داستان‌‌های حماسی نارتی و درون‌‌مایه آنها که سینه به سینه، میان نسل‌‌های اوست‌‌ها نقل شده است، از جنبه‌‌های مختلف با شاهنامه فردوسی قرابت‌‌های بسیاری دارد.
 
قدرت تصویرسازی، موجز بودن، طنز، لحظات دراماتیک، سادگی سبک، صمیمیت داستان‌ها، اهمیت سوژه قهرمانان و روشنی سیمای شخصیت‌های حماسه نارتی که در به تصویر درآوردن جزییات فراوانی از زندگی و سنت‌های قوم نارت نقش داشته‌اند، از ویژگی‌های هنری حماسه نارت‌‌ها محسوب می‌شود.
 
ریشه‌های حماسه نارتی که از قله‌های فرهنگ ملی دوران باستان اسکیفی و آلانی است و در شمار یکی از بزرگ‌ترین آثار فرهنگی بشریت قرار دارد، به 3000 سال پیش از میلاد مسیح، به دوران آریایی‌ها بازمی‌گردد و فرآیند تکامل آن به‌شکل منظوم و منثور تا میانه قرن بیستم ادامه یافته است.
 
حماسه نارت‌‌ها نخستین‌‌بار در دهه 60 قرن نوزدهم به‌صورت مکتوب درآمده و اینک پس از گذشت سالیان دراز به بلندای شب یلدا، با نقش‌‌آفرینی سازنده دانشگاه، به‌‌ عنوان بنیانی که نقش سازنده‌‌ای در پیشبرد اهداف دیپلماسی علمی و فرهنگی دارد، به‌‌ کوشش موسی عبدالهی و مریم مرادی، از اعضای هیات‌ علمی دانشگاه علامه طباطبائی، برای نخستین‌‌بار از زبان روسی به زبان فارسی ترجمه شده و سپس با همکاری دانشگاه دولتی اوستیای شمالی با ترجمه آسی اثر، بازبینی و مطابقت داده شده و بعد به همت بابک بنازاده، ویرایش ادبی شده، در قطع خشتی، به‌صورت مصور و در 420 صفحه، ازسوی انتشارات نگارستان اندیشه به زیور طبع آراسته شده است.

کانون اصلی داستان‌های حماسی نارت‌‌نامه، به‌‌لحاظ وسعت قلمرو تاثیر، آوازه‌ای به بلندای یلدا دارد و تابش اشعه آن اغلب سرزمین‌های فارسی‌زبان را روشنی می‌بخشد. مطالعه این کتاب، افق‌های جدیدی را پیش‌‌روی پژوهشگران حوزه‌های فرهنگ‌‌پژوهی، اسطوره‌‌شناسی و ادبیات تطبیقی، به‌ویژه در گستره ایران بزرگ فرهنگی خواهد گشود و بی‌گمان از این نماد تاریخی، می‌‌توان در جهت احیای مواریث فرهنگی و تمدنی، تعاملات زبانی و همگرايی قوميت‌‌ها و تقويت زمينه‌‌های فرهنگی و اجتماعی میان ایران و روسیه بهره گرفت.