به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) و به نقل از روابط عمومی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، حمیدرضا شاه‌آبادی ـ نویسنده ادبیات کودکان و نوجوانان ـ در نشست «نسل معترض، صدای نوجوان امروز» که عصر روز گذشته (پنجشنبه، سوم آذرماه) در محل انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برگزار شد، با اشاره به اینکه کودکی یک ابداع اجتماعی مرتبط با دوران مدرن است، اظهار کرد: در دوران ماقبل مدرن، کودکی وجود نداشت. یکی از دلایل نبودِ کودکی در این دوران ضعف جریان اطلاعات بود و در واقع میان کودک و بزرگسال فاصله اطلاعاتی نبود. بعدها با اختراع چاپ و گسترش جریان اطلاعات میان کودک و بزرگسال فاصله افتاد و کودک از بزرگسال متمایز شد، تا این‌که در قرن بیستم با رواج رسانه‌ها مجدداً سطح اطلاعات کودک و بزرگسال با هم برابر شد و کودکی از بین رفت. 

این فعال حوزه ادبیات کودک و نوجوان در این نشست، با تأکید بر این‌که در زمانه ما کودکان و نوجوانان به دلیل استفاده از فضای مجازی به سطح متفاوتی از اطلاعات دست پیدا کرده‌اند که ماهیت آنها را از بزرگسال متمایز می‌کند، گفت: نوجوانان امروز به درک متفاوتی از جهان دست یافته‌اند، ارزش‌های آنها با نسل‌های قبل تفاوت دارد؛ خیلی از هنجارهای نسل ما برای آن‌ها دیگر معنی ندارد؛ عدالت و آزادی برای آنها یک درخواست مبنایی و برابری نژادی و جنسیتی برایشان جزو بدیهیات است، آن‌ها حتی از ارزش‌های مدرن هم عبور کرده‌ و به دنیایی فکر می‌کنند که برای ما قابل درک نیست.

این عضو انجمن نویسندگان کودک و نوجوان یادآور شد: عدم پذیرش یا عدم درک دنیای نوجوانی موجب ایجاد حلقه‌هایی می‌شود که نوجوانان در آن در کنار هم جمع شوند و تعامل داشته باشند؛ حلقه‌هایی که حتی زبان ارتباط متفاوتی دارند؛‌ زبانی که برای نسل‌های پیشین قابل فهم نیست.

۸۰ درصد نوجوانان اوقات خوشی با اینترنت دارند

علیرضا کرمانی، پژوهشگر مطالعات کودکی نیز در این نشست در  سخنانی درباره ویژگی‌های جامعه‌شناختی نوجوانان امروز و وجوه تمایزشان با سنخ‌های جمعیتی مشابه در دوره‌های گذشته گفت و اظهار کرد: هیجان‌خواهی، تلاش برای جذب در گروه‌های همان و سعی برای عبور از کودکی و کسب هویت بزرگسالی از مهم‌ترین ویژگی‌های این گروه که می‌توان آن را «نسل ایکس» نامید به شمار می‌رود.


او با تشریح تغییر و تحولات اجتماعی تأثیرگذار و دلایل احتمالی اعتراضات و خواسته‌های این نسل که به خیابان کشیده شده، افزود: زمینه‌های شکل‌گیری پیدایش این نسل به دو دسته جهانی و ملی یا بومی تقسیم می‌شود که دیجیتالی‌شدن جهان و ایجاد مرز و تمایز بین توانایی انجام کار میان کودکی و بزرگسالی از علل جهانی این موضوع است. از سوی دیگر موضوعاتی چون تعلق نوجوانان به دورانی که اینترنت همچون گذشته در آن ابزاری لوکس به شمار نمی‌رود و شتاب‌ دادن دولت اصلاحات به توسعه فضای مجازی از عوامل بومی یا محلی آن است.

 زمانی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته که ما در تمام این سال‌ها فاقد نهادهای نوجوانی بوده‌ایم و نوجوانی به کودکی تقلیل پیدا کرده، اضافه کرد: ساختار کنترلی آموزش در مدارس، محتوای کتاب‌هایی که همواره از سوی دانش‌آموزان با مقاومت روبه‌روست، خشونت نرم محتوایی که سنخیتی با شخصیت نوجوان ندارد، سیاست «عشق ممنوع» در داستان‌ها و نبودِ شعر مناسب با این سن، سرمایه‌انگاریِ نوجوانان از سوی بزرگسالان که فاصله بسیار بین «شدن» و «بودن» ایجاد کرده و توسعه‌نیافتگی اقتصادی و ناامیدی نسبت به آینده از عوامل قابل توجه درخصوص نسل نوجوان است.

علیرضا کرمانی در این نشست ضمن پرداختن به یافته‌های پیمایش «اینترنت و کودکان» که سال ۱۳۹۹ به سفارش یونسکو انجام شده، عنوان کرد: ۹۰ درصد جامعه آماری این پیمایش شامل ۴۵۰۰ نفر افراد بین ۱۳ تا ۱۷ سال از ده‌سالگی شروع به استفاده از اینترنت کرده‌اند؛ حدود ۸۰ درصد این عده تجارب خوشی از سپری‌کردن اوقات خود با اینترنت دارند، تقریباً ۸۶ درصد آنان به محتوای اینترنت اعتماد دارند و آن را معتبر می‌دانند و ۸۰ درصد آنان به میزان زیادی در استفاده از اینترنت به والدین خود کمک می‌کنند. 

گفت‌وگو لازمه کاهش فاصله نسل معترض و جامعه است

معصومه انصاریان، نویسنده کودک و نوجوان نیز در این نشست با پرداختن به این مهم که هم‌اندیشی «نسل معترض؛ صدای نوجوان امروز» تلاشی برای شناختن و شنیدن درباره  نسلی است که امروز به خیابان آمده، گفت: این نسل خواسته‌هایش را بدون ترس و ‌مهابا فریاد می‌زند و امروز هر کدام از ما می‌کوشیم از منظر تخصصی خود انگیزه و علت رفتار اعتراضی نوجوان امروز را واکاوی کنیم.

این کنشگر مدنی فعال با تأکید بر این مهم که نسل مورد اشاره دارای شجاعت، صداقت و اخلاق‌گرایی و اهل گفت‌وگوست، افزود: انجمن نویسندگان کودک و نوجوان با این امید که راهی به سوی درک‌ و مفاهمه و دوستی با نسل معترض گشوده شود، وظیفه خود دانسته که برای این گفت‌وگو و هم‌اندیشی بستری فراهم کند تا درباره فاصله و ‌جدایی بین نسل معترض و جامعه، سخن گفته شود.

نشست «نسل معترض، صدای نوجوان امروز» با هدف بررسی ویژگی‌های نوجوانان امروز و ضرورت شناخت دقیق‌تر آنها در محل انجمن نویسندگان کودک و نوجوان برگزار شد.

در این نشست مصطفی خرامان، فریبا نباتی، شهرام اقبال‌زاده، طاهره ایبد، جمال‌الدین اکرمی، مریم جلالی و … نیز به بیان نظرات خود پیرامون موضوع این نشست پرداختند.