انتشار کتاب «ما از همه بهتریم: طنز سیاسی ـ اجتماعی روسی از انقلاب اکتبر تاکنون»
طنز سیاسی ـ اجتماعی روسی از انقلاب اکتبر تاکنون/ ماهیت و طبع طنز روسی، مهربانانه است
کتاب «ما از همه بهتریم: طنز سیاسی ـ اجتماعی روسی از انقلاب اکتبر تاکنون» به کوشش و ترجمه مهناز صدری از سوی نگارستان اندیشه منتشر شد.
در روسیه باستان خندیدن مذموم دانسته میشد و بسیاری بر این باور بودند که در خنده، شیطان پنهان شده است. با این حال در فرهنگ باستانی مردم روسیه دلقکها و آوازهخوانان دورهگردی بودهاند که با حرکات مضحک و ترانهها و گفتارهای طنزآمیز موجب شادی و خنده مردم میشدند. طنز در ادبیات روسی با آثار گوگول و سالتیکف شدرین رسماً متولد میشود؛ ولی رواج و گسترش آن در قرن بیستم صورت گرفت و در آثار چخوف و بولگاکف به اوج خود رسید.
باید گفت ماهیت و طبع طنز روسی، مهربانانه است. این طنز به هیچروی تحقیرآمیز یا توهینکننده نیست و تنها جنبه عبرتآموز و پندآموز دارد. در طنز روسی نهتنها میتوان شاهد جریان انحطاط شخصیت انسان، بلکه تکامل آن نیز بود. طنز در دوران اتحاد جماهیر شوروی، بهویژه سالهای بعد از جنگ دوم جهانی به علل سیاسی و سانسور شدید در حکومت سوسیالیستی ـ کمونیستی رنگ میبازد و به شکل طنز معروف به «طنز شورویایی» در فیلمهای هنری و مجلههای طنز به حیات بیرمق خود ادامه میدهد. با ظهور میخائیل بولگاکف ـ طنزپرداز پرآوازه روسی ـ که در رمانها، نمایشنامهها و داستانهای کوتاه و طنزآمیزش حکومت کمونیستی، انقلاب اکتبر و در رأس آن استالین را سخت به سخره میگرفت، طنز دوباره جان تازهای در ادبیات روسی مییابد.
بعد از جریان فروپاشی، طنزپردازان باز هم به نوشتن خاطرات خود از دوران حکومت کمونیستی میپردازند و «انسان نوین» به وجود آمده در آن رژیم را به سخره میگیرند. جالب است بدانیم که اکنون با گذشت سالهای زیادی از فروپاشی کمونیزم در مرکز طنز جامعۀ امروزی روسیه، باز هم «انسان نوین» که حالا از بند افکار کمونیستی رها شده، قرار دارد. انسانی که افکار و دیدگاهش در طول تقریباً صد سال از یک شهروند در حکومت امپراتوری به شهروند حکومت کمونیستی و پس از آن به شهروند جمهوری فدرال استحاله شده و اینک باز هم به شکل «انسان نوینی» که دیگر اصالت و هویتش را گم کرده، درآمده است.
این کتاب شامل تعدادی از داستانهای کوتاه بعضی از طنزپردازان روسی بعد از انقلاب اکتبر و همچنین بعد از فروپاشی تاکنون است.
میخائیل بولگاکف، میخائیل زوشنکو، آناتولی الکسین، ویکتوریا توکاروا، یوگنی گریشکاوتس، ولادیمیر واینوویچ، لودمیلا اولانووا نویسندگان روسیای هستند که در این کتاب افزون بر اشارهای کوتاه به زندگی آنها، داستانهای طنزی از آنها نیز ترجمه شده است.
کتاب «ما از همه بهتریم: طنز سیاسی ـ اجتماعی روسی از انقلاب اکتبر تاکنون» به کوشش و ترجمه مهناز صدری در 241 صفحه از سوی نگارستان اندیشه منتشر شد.
نظر شما